احکام دو دقیقه ای-1

هفت نكته درباره احترام والدين‏

1.رعايت حقوق ‏والدين واجب است اگر چه آنها در حق ‏اولاد كوتاهى كرده باشند.[1]

2.حفظ احترام پدر و مادر و رعايت ادب در صحبت كردن با آنان لازم است.[2]

3.آنچه در اطاعت پدر و مادر واجب است اين است كه فرزند با آنها معاشرتى نيكو داشته باشد.[3]

4.مسافرت فرزند اگر سبب آزار پدر و مادر باشد حرام است.[4]

5.مسافرتى كه بر فرزند واجب نيست در صورت نهى پدر و مادر و اذيت شدن آنان حرام بوده و نماز در آن تمام است.[5]

6.هديه دادن و بخشيدن چيزى به پدر و مادر مستحب است.[6]

7.مستحب است انسان بر سر قبر پدر و مادر خود از خداوند حاجت بخواهد.[7]

هفت نكته درباره گفتگو با نامحرم‏

1. صحبت‏كردن با نامحرم به غير ضرورت مكروه است، خصوصاً اگر مخاطب جوان باشد.[8]
2. صحبت كردن با هر كسى درباره هر چيزى از روى شهوت و لذت جايز نيست (مگر با همسر).[9]
3. گفتگو با نامحرم با شرايط ذيل جايز است:
الف) به قصد لذت و ريبه نباشد.[10]
ب) با صحبت كردن به گناه آلوده نشوند.[11]
ج) خوف افتنان (به فساد افتادن) نباشد.[12]
د) خانم‏ ها هنگام صحب كردن صداى خود را نازك و لطيف نكنند.[13] قرآن مى ‏فرمايد:
«فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيطْمَعَ الَّذى فى قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفا»[14]
پس به گونه ‏اى هوس ‏انگيز سخن نگوييد كه بيماردلان در شما طمع كنند، و سخن شايسته بگوييد.
4. اگر مردى بداند چنانچه با نامحرمى صحبت‏ كند به گناه خواهد افتاد نبايد با او صحبت كند خواه زن به گونه‏ اى صحبت كند كه مرد را به گناه بيندازد يا درباره مطلبى صحبت كند كه مرد به گناه بيفتد.[15]
5. اگر مردى به قصد به حرام انداختن نامحرمى، با او صحبت كند حرام است.[16]
6. رد و بدل كردن سخنان محرّك از طريق تلفن، موبايل، بلوتوث، اينترنت و ... به هر انگيزه‏ اى حرام است.[17]
7. سلام كردن مرد و زن نامحرم به يكديگر اگر به قصد لذت نباشد و ترس افتادن به گناه وجود نداشته باشد، اشكال ندارد.[18]

خودنمايى حرام‏

خودنمايى به منظور به گناه انداختن ديگرى حرام است. مثلاً خانمى به گونه ‏اى خودنمايى كند كه نگاه مرد نامحرم به او جلب شود. راه رفتن به گونه‏ اى خاص، حرف زدن، انجام حركات خاص، لبخند زدن به نامحرم يا شوخى كردن يا نگاه كردن به قصد خودنمايى نمونه‏ هايى از خودنمايى ‏هاى حرام هستند.
خودنمايى مردان نيز براى به حرام انداختن نامحرم، حرام است. مواردى مثل پوشيدن لباس خاص و يا باز گذاشتن بازو و سينه به منظور جلب نظر نامحرم، انداختن گردن بند، حرف زدن، نگاه كردن و راه رفتن و انجام رفتارهاى شهوانى به منظور جلب نظر نامحرم و ... از اين قبيل خودنمايى‏ ها هستند.[19]

جلب توجه نامحرمان‏

يكى از مسائلى كه در رابطه با خانم‏ ها در احكام شرعى مطرح است اين است كه نبايد كارى كنند كه موجب جلب توجه شود. قرآن مى ‏فرمايد:
«وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِية»[20]
و همچون دوران جاهليت نخستين (در ميان مردم) ظاهر نشويد.
به چند نمونه از آنها اشاره مى ‏شود:
1. آنچه جلب توجه نامحرم مى ‏شود حرام است.
2. پوشيدن مانتوهاى كوتاه و تنگ با رنگ ‏هاى شاد به نوعى كه جلب توجه نامحرم كند حرام است.[21]
3. عطر زدنى كه موجب جلب توجه نامحرم شود حرام است.[22]
4. پوشيدن لباس نازكى كه موجب جلب توجه نامحرم شود حرام است.[23]
5. پوشيدن كفش ‏هاى صدادار و براق براى بانوان اگر باعث جلب توجه نامحرم شود حرام است.[24] قرآن مى ‏فرمايد:
«وَ لا يضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِن لِيعْلَمَ ما يخْفينَ مِنْ زينَتِهِن»‏[25]
و هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمين نزنند تا زينت پنهاني شان دانسته شود.
همچنين مدل راه رفتن، نوع حرف زدن، نوع خوردن در خيابان و ... نيز از اين امور به حساب مى ‏آيند.

پنج نكته درباره صداى نامحرم‏

1. شنيدن صداى زن نامحرم در صورتى كه به قصد لذت نباشد و سبب افتادن در گناه نشود، اشكال ندارد.[26]
2. گوش دادن به آواز زن نامحرم در هر صورت، اشكال دارد.[27]
3. اگر زن قرآن را به صورت ترتيل و ساده بخواند، گوش دادن به صداى او مانعى ندارد و اگر با صدا بخواند، جايز نيست.[28]
4. شنيدن نوحه خوانى و مرثيه ثرايى زنان اگر مفسده نداشته باشد اشكال ندارد.[29]
5. سخنرانى زن در مجلس مردان، اگر مفسده نداشته باشد اشكال ندارد.[30]

سه نكته درباره دوستى با نامحرم‏

1. دوستى با نامحرم از نظر قرآن حرام است، چه با اطلاع و اجازه پدر باشد و چه بدون اجازه، چه با هدف ازدواج باشد و چه نباشد،[31] چه دوستى با نامحرم فاميل باشد چه غريبه، چه قصد بدى در كار باشد، چه نباشد، چه با انگيزه‏ هاى خيرخواهانه باشد همچون راهنمايى ديگران، آموزش علمى، رفع افسردگى يا نباشد، چه در محيط كارى با همكاران باشد و چه در محيطهاى آموزشى و دانشگاهى.
2. وساطت در دوستى‏ هاى نامشروع نيز حرام است.
3. وعده و قرار با چنين دوستانى حرام است و سفر به عنوان ديدار آنها سفر معصيت محسوب مى ‏شود و بايد در چنين سفرهايى نماز را كامل خواند. قرآن مى ‏فرمايد:
«لا تُواعِدُوهُنَّ سِرًّا»[32]
پنهانى با آنها قرار نگذاريد.

چهار نكته درباره حياء

حياء عبارت است از حالت نفسانى در انسان كه مانع ارتكاب اعمال زشت مى ‏شود.
1. ارتكاب اعمالى كه موجب از بين رفتن حياء در ميان برادران دينى نسبت به يكديگر مى ‏شود مكروه است.[33]
2. در انجام تكاليف شرعى حياء معنا ندارد و حياء عذر شرعى براى ترك واجب نيست.[34]
3. حياء نمى ‏تواند براى ماندن بر جهل به وظايف شرعى و ترك پرسش عذر به شمار آيد.
4. به نيازمندى كه به جهت حياء از گرفتن زكات خوددارى مى ‏كند، جايز بلكه مستحب است به ظاهر تحت عنوان هديه و در واقع به قصد زكات بدهند.[35]

چهارشنبه سورى‏

همه نيازهاى ما، حتى تفريح ما نياز به ضابطه دارد. سنت ‏هاى جامعه در صورتى مشروع است كه منابع دينى آن را تأييد كنند. مسلمانى به حرف نيست، به رعايت ضابطه ‏هاست.
مراسم چهارشنبه سورى، به دليل مجموعه‏ اى از آفت ‏هاى زير، مجوز شرعى ندارد:
1. ترويج خرافات.
2. آزار رساندن به ديگران.
3. سلب آسايش و امنيت عمومى.
4. ايجاد خسارت ‏هاى مالى و جانى به ديگران. پيامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمود:
«مَلعونٌ مَن ضارَّ مُؤمِناً»[36]
5. ايجاد مزاحمت براى ديگران.
6. ايجاد ترس و وحشت.
7. اسراف و از بين بردن سرمايه‏ ها.
8. مخالفت با ضوابط و قوانين كشور.

ياد اموات‏

از سنت ‏هاى نيكو، زيارت قبور است. امام على علیه السلام فرمود:
«زُورُوا مَوْتَاكُمْ فَإِنَّهُمْ يفْرَحُونَ بِزِيارَتِكُم‏»[37]
به زيارت مرده‏ هاى خود برويد آنها از زيارت شما شاد مى ‏شوند.
در اينجا به چند نكته اشاره مى ‏شود:
1. هميشه زيارت اهل قبور به ويژه شب و روز جمعه مستحب است.
2. مستحب است بر اهل قبور سلام نماييم و سلام زير را بخوانيم:
«السَّلَامُ عَلَى أَهْلِ الدِّيارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَات»‏[38]
درود بر اهل شهرها كه مؤمنين و مؤمنات هستند.
3. مستحب است زائر دست خود را بر روى قبر بگذارد و هفت بار سوره قدر، سه بار حمد، سه بار ناس و فلق و آية الكرسى را بخواند.[39]
4. مستحب است زائر براى اموات طلب رحمت و مغفرت نمايد.[40]
5. مستحب است آب پاشيدن بر روى قبر تا چهل روز از زمان دفن ميت.[41]
6. حاجت خواستن از خداوند، نزد قبر پدر و مادر مستحب است.[42]
7. مهمتر از همه نكات فوق، اداى حقوق واجب آنهاست با قضاى نمازها و اداى بدهى ‏ها و طلب حلاليت از اموات.