ره توشه

در دهه 80 و 90 قرن بیستم میلادی، شکل جدیدی از معنویت‌گرایی در غرب قوت یافت که هرچند مخالف کل دینداری نبود؛ اما دین نهادینه و مبتنی بر نظام روحانیت و مرجعیت دینی را مانعی بر سر راه معنویت‌گرایی می‌دانست و به جای آن، دین ـ خود یا دینداری بر اساس مرجعیت درونی را ترویج می‌کرد...

یکی از موضوعات قرآنی قابل تحقیق، مسئله «حسرت» در روز قیامت است؛ چنانکه در آیات روز قیامت را «یوم الحسرة» و روز افسوس و حسرت خوردن نامیده‌اند. این نامگذاری از این‌روست که برخی در روز قیامت می‌گویند: ‌ای کاش آیات الهی را تکذیب نمی‌کردیم! ...

لفظ شیطان و ابلیس در آموزه‌های دینی کاربردهای متفاوتی دارد؛ «شیطان» در معنای عام به معنای موجود شرور و سرکش است. «ابلیس» به معنای خاص، همان شیطان جنّی است که از درگاه الهی و رحمت او رانده شد.

با توجه به اینکه در ماه مبارک رمضان زمینه‌های معنوی برای دعا بیشتر فراهم است؛ از میان دعاهای مختلفی که برای ایام این ماه مبارک وارد شده است، دعا برای امام زمان تأکید بیشتری دارد و دعاهایی با عناوین مختلف دراین‌باره وارد شده است.

تهمت و بهتان، از آفاتی هستند که اثر تخریبی آن‌ها در روابط بین فردی، به مراتب بیشتر از دیگر آسیب‌های گفتاری است؛ به‌گونه‌ای که می‌توان گفت نابود‌کننده روابط اجتماعی و ناپسندترین بیماری‌های زبان هستند که اگر در یک جامعه رایج شود، امنیت و آبروی افراد تهدید می‌شود.

از دعا‌های مشهور شب‌های ماه رمضان، دعای افتتاح است. این دعا با توحید و خدا‌شناسی شروع می‌یابد، با سیر معرفتی در پیامبر‌شناسی، امام‌شناسی و فاطمه‌شناسی ادامه یافته است و در مهدی‌شناسی مستغرق شده است.

قرآن گنجینۀ نهفته‌ای از حقایق است که گذشت زمان و مرور ایّام، پیشرفت علوم و دانش‌های گوناگون بشر، نه‌تنها گردوغباری بر دامن آن نپاشیده است و چهرۀ پرفروغ آن را پنهان نمی‌کند، بلکه با پیشرفت دانش‌های نوین نکته‌های گوهرین اعجاز آن پرده از رخسار بر می‌دارد.

خوش‌گمانی در روابط اجتماعی و مواجهه با اشخاص و کردارشان، در فقه با اصطلاح «اصالة‌الصِحه» همراه است؛ به اين معنى كه هر گاه سخنى و یا فعلی را از برادر مسلمان يا خواهر مسلمانت مشاهده كردى و احتمال فساد دادی، لازم است كه آن احتمال را نادیده بگیری و يك يا چند محمل نیکو برایش قرار دهى.

بنا بر صریح روایات اسلامی، پرده‌پوشی خداوند متعال بسیار گسترده و عمیق است. اگر گفته شود: «پرده‌پوشی خدا چیست»، پاسخ می‌دهیم: «پرده‌پوشی خدا، مخفی نگاه داشتن و آشکار نکردن گناهان بندگان خویش در دنیا و آخرت است».

آرزو که در فارسی با «کاش و ای کاش» و در قرآن با واژه‌هایی مانند لیتَ، لَعَلّ، تَمَنّی و أمَل بیان می‌شود، به معنای امیدداشتن و انتظارکشیدن چیزی است که حصول آن دور از انتظار است؛ نیز آرزو به معنای میل و اشتیاق برای رسیدن به مراد یا مقصود که معمولاً مطلوب است، گفته می‌شود.