کتابخانه

نخستين صفت از صفات رذيله كه در داستان انبياء و آغاز خلقت انسان به چشم مى خورد و اتفاقا به اعتقاد بسيارى از علماى اخلاق، ام المفاسد و مادر همه رذايل اخلاقى و ريشه تمام بدبختيها و صفات زشت انسانى است، تكبر و استكبار مى باشد.

هركس در زندگى خود، اسوه و پيشوايى دارد كه سعى مى كند خود را به او نزديك سازد، و پرتوى از صفات او را در درون جان خود ببيند.

در علم اخلاق مكاتب فراوانى است كه بسيارى از آنها انحرافى است و به ضد اخلاق منتهى مى شود، و شناخت آنها در پرتو هدايتهاى قرآنى كار مشكلى نيست.

يكى از رذايل اخلاقى كه نه تنها در ميان علماى اخلاق معروف است، در ميان مردم نيز از جمله صفات زشت شناخته می شود «غرور» است. اين صفت رذيله موجب از خود بيگانگى نسبت به خويش و ديگران و فراموش كردن موقعيت فردى و اجتماعى خود و غوطه ور شدن در جهل و بى خبرى است.

زندگى انسان در دنيا، آميخته با مشكلات عجيبى است كه اگر در مقابل آن بايستد، شكيبايى و مقاومت به خرج دهد، به يقين پيروز خواهد شد و اگر ناشكيبايى كند و در برابر حوادث زانو زند، هيچ گاه به مقصد نخواهد رسيد.

بحثهاى اخلاقى از مهمترين مباحث قرآنى است، و از يك نظر مهمترين هدف انبياى الهى را تشكيل مى دهد، زيرا بدون اخلاق نه دين براى مردم مفهومى دارد، و نه دنياى آنها سامان مى يابد؛ همان گونه كه گفته اند: اقوام روزگار به اخلاق زنده اند.

بى ترديد اساسى ترين پايه عبوديت و بندگى خدا تسليم و تواضع در برابر حق است و به عكس هرگونه تعصب و لجاجت مايه دورى از حق و محروم شدن از سعادت است.

در منابع حديثی، روايات زيادى در باره مذمت كبر و تفسير حقيقت آن و علاج و آثار آن آمده است، كه نقل همه آنها در اين مختصر نمى گنجد، ولى از آنها گلچينى در هر قسمت كرده، در ذيل از نظر خوانندگان عزيز اين بحث مى گذرانيم.

نعمتها و مواهبى كه پروردگار در اختيار انسان ها گذاشته،در بسيارى از موارد،بيش از نياز آنهاست،به گونه اى كه مى توانند ديگران را نيز در آن سهيم كنند، بدون آن كه زيانى به زندگى خودشان برسد،ولى گروهى به خاطر صفت رذيله «بخل » از اين كارامتناع می ورزند.

«شهوت» در لغت داراى مفهوم عامى است که به هرگونه خواهش نفس و میل و رغبت به لذات مادى اطلاق مى شود؛ گاهى علاقه شدید به یک امر مادى را نیز شهوت مى گویند.