اخلاق و تربیت

استعمال امروزين «اخلاق فضيلت مدار» به نحوى است كه يك ديدگاه را از ساير ديدگاههاى موجود در اخلاق تميز مى دهد.

يكى از موضوعاتى كه در روايات بر آن بسيار تاكيد گرديده و علماى اخلاق درباره اش بسيار بحث كرده اند، مساله «محاسبه نفس » است. در اين روايت نيز بر اين مساله تاكيد شده كه هر كس بايد از خود حساب بكشد و دست كم، در هر شبانه روز، يك بار خود را محاسبه كند.

فإذا عزمت فتوکّل علی الله إن الله یحبّ المتوکّلین إنْ ینْصُرْکُمُ اللَّهُ فَلا غالِبَ لَکُمْ وَ إنْ یخْذُلْکُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِی ینْصُرُکُمْ مِنْ بَعْدِهِ؛«امّا هنگامی که تصمیم گرفتی (قاطع باش) و بر خدا توکّل کن؛ زیرا خداوند متوکّلان را دوست دارد.»

انّک لعلی خلق عظیم؛« تو اخلاق بزرگ و برجسته‎ای داری».

تنها کسانى که به آیات ما ایمان مى‏ آورند که هر وقت این آیات به آنان یادآورى شود به سجده مى‏ افتند و تسبیح و حمد پروردگارشان را بجا مى‏ آورند، و تکبّر نمى‏ کنند.

یا أیّها الذین آمنوا اذکروا الله ذکراً کثیراً؛«ای کسانی که ایمان آورده‎اید! خدا را یاد کنید، یادی فراوان».

والذین یجتنبون کبائر الاثم والفواحش واذا ما غضبوا هم یغفرون؛« و آنها کسانی هستند که از گناهان بزرگ و اعمال زشت اجتناب می‎ورزند و هنگامی که خشمگین می‎شوند عفو می‎کنند».

آنها که تلاش‎هایشان در زندگی دنیا گم و نابود شده با این حال می‎پندارند که کار نیک انجام می‎دهند.

خدا می‎خواهد شما را ببخشد، امّا آنها که پیرو شهواتند می‎خواهند شما به کلّی منحرف شوید.

به‎واسطة رحمت الهی در برابر مردم نرم و مهربان شدی و اگر خشن و سنگ‎دل بودی از اطراف تو پراکنده می‎شدند.