به اذعان غربی ها هیچ اقتصادی توان تحمل این حجم از تحریم ها را ندارد
به گزارش خبرنگار بلاغ در چهارمین جلسه از سومین جشنواره جنات با موضوع انقلاب ۱۴۴۰ ساله با موضوع بررسی دستاوردهای مشابه انقلاب نبوی و انقلاب اسلامی در حوزه اقتصادی و معیشتی که به همت اداره تبلیغ مجازی معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شب گذشته در مرکز همایش های غدیر برگزار شد، دکتر محمدجواد توکلی گفت: معیار و ملاک ما در اقتصاد، باید اقتصاد در حکومت پیامبر (ص) باشد. خیلی از مشکلات اقتصادی زمان پیامبر (ص) در چهل سال گذشته در انقلاب اسلامی نیز رخ داده است. اقتصاد نبوی از 40 سال قبل از بعثت شروع شد، 13 سال در مکه و 10 سال در مدینه ادامه یافت. پس بررسی اقتصاد انقلاب نبوی، نیازمند به بررسی رفتارهای پیامبر اکرم(ص) در همه ی این ادوار زمانی می باشد.
وی به بیان چالش های اقتصاد عصر نبوی پرداخت و ادامه داد: از چالش های مهم زمان پیامبر(ص) می توان به تحریم همه جانبه و سنگین شعب ابی طالب که هشت سال قبل از هجرت بود که سه سال به طول انجامید اشاره کرد. پس از این تحریم، در اوائل هجرت، انحصار تجارت قریش برای زمین زدن حکومت پیامبر(ص) اقدام بعدی علیه حکومت نبوی بود. در گام بعد تهدید به تحریم اقتصادی توسط منافقان و محاصره ی اقتصادی-نظامی توسط احزاب در سال پنجم هجری مشکلات پیش روی انقلاب نبوی در حوزه اقتصادی بود.
این استاد دانشگاه با اشاره به بحران های انقلاب اسلامی عنوان کرد: از ابتدای انقلاب اسلامی، در هر ده سال یک چالش و مهم و هجمه ی سنگین داشته ایم. باید در تحلیل دستاوردهای انقلاب اسلامی به ظرف دستاوردها و مشکلات و فشارها توجه کرد. انقلاب اسلامی هر بار خواست اوضاع اقتصادی اش را بهبود دهد، یک شوک سنگین به او وارد شد و مانع بهبود وضعیت و ثبات اقتصادی در کشور شد.
توکلی تحریم های اعمال شده علیه ایران را شکننده خواند و گفت: خود غربی ها از تحریم هایی که علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کرده اند به جنگ تمام عیار تعبیر می کنند. بسیاری از اقتصاددانان اروپایی و آمریکایی به این مسأله اذعان دارند که هیچ اقتصادی نمی تواند با وجود تحریم بانک مرکزی و این میزان فشار اقتصادی از سوی کشورهای دیگر سر پا بایستد. در کتاب «هنر تحریم ها» از برخی برنامه های آمریکا علیه ایران در زمینه تحریم ها پرده برداری شده است. در بخشی از این کتاب می خوانیم: «ما کالاهای لوکس را تحریم نمیکنیم که مردم با خرید این کالاها منابع مالی کشورشان را در اختیار ما قرار دهند. هدف اصلی تحریم ها کاهش توان تولید داخلی و ملی ایران است».
وی این فشارها را مشابه فشارهای مشرکان به مسلمانان صدر اسلام دانست و اظهار کرد: فشارهای شدید مشرکان به مسلمانان، باعث هجرت مسلمانان به مدینه شد. البته چون مسلمانان اجازه خروج اموال و دارایی های خود را از مکه نداشتند، بدون هیچ دارایی وارد مدینه شدند و این خود توازن اقتصادی مدینه را با چالش مواجه کرد. اما با تدابیر پیامبر اکرم (ص) مشکلات به سوی هموار شدن حرکت کرد.
توکلی به برخی از روش های پیامبر در مواجهه با تحریم ها اشاره کرد:
- تقویت فرهنگ انفاق و خرج اموال
- دور زدن تحریم ها توسط برخی از خویشاوندان
- صبر و استقامت
- تبدیل تهدید به فرصت با تربیت مسلمانان در جنبه های مختلف مالی و معنوی
- استفاده از مزیت های جغرافیایی و ایجاد همستگی بین مسلمانان
- تهدید اقتصادی دشمن
- رصد و شناسایی نقاط آسیب پذیر اقتصادی دشمن
- پیشگیری از تهدیدهای احتمالی دشمن با تصرف کاروان های آن ها
- مردمی کردن اقتصاد با تشویق به آباد کردن زمین ها و اعطای مالکیت به آبادکنندگان زمین
- استفاده از منابع دولت اسلامی برای مقابله با تحریم ها و شکوفایی اقتصاد
- تشویق و امر مردم به کار و تلاش در مقابل تفکری که مردم را به زهد و گوشه نشینی دعوت میکرد
- تقویت فعالیت های بازرگانی
- تأمین مالی بازرگانان در قالب عقود اسلامی
این مؤلف و پژوهشگر حوزه اقتصاد با انتقاد از شیوه ی رایج در اقتصاد دنیا گفت: هزینه ها نباید به صورت عائدی ثابت باشد؛ چون در این نوع معامله اقتصاد شکننده می شود. اگر رکود در کشور حاکم شود، کسانی که از بانک ها تسهیلات دریافت کرده اند، توان پرداخت ندارند و از سوی دیگر بانک ها نیز توان پرداخت سودهای ثابت را نخواهند داشت. ما نباید مدل اقتصادمان را از غرب بگیریم.
وی رویکرد پیامبر (ص) در مواجهه با مردم را مهم خواند و افزود: پیامبر اکرم (ص) به گونه ای رفتار می کرد که هم اقتصاد مردم را پوشش می داد و هم معنویت و سطح فرهنگ عمومی آن ها را برای مقابله با تحرکات و فشارهای دشمن بالا می برد. پیامبر اکرم(ص) در مواجهه با تهدیدهای دشمن نیز از چند روش استفاده میکردند:
- راهبردهای اقتصادی و تقویت اقتصاد
- تقویت زیرساخت های اقتصادی
- فرهنگ سازی و ارتقاء سطح دانش مردم
- برنامه ریزی برای مقابله با تهدیدهای دشمن
- اقدامات غیر اقتصادی (مانند عقد اخوت) برای همسبتگی بیشتر مسلمانان
- عقد قراردادهای مالی بین مهاجرین و انصار
- مقابله با گران فروشی و احتکار
- حل مشکل بیکاری و تشویق به کار و فعالیت
توکلی در ادامه به رویکردها و راهبردهای انقلاب اسلامی برای مقابله با خطرات و تهدیدهای اقتصادی پرداخت:
- نهادسازی (با تشکیل جهاد سازندگی، بنیاد مسکن، کمیته امداد)
- فرهنگ سازی (مثل مطرح کردن اقتصاد مقاومتی و تأکید بر آن توسط مقام معظم رهبری)
- تقویت ساختارهای اقتصادی
- تقویت ساختارهای اسلامی
وی ادامه داد: ما دربرهه ای از انقلاب اسلامی، سعی کردیم از ظرفیت های اسلامی مان استفاده کنیم. اما این مقوله تا پایان جنگ بیشتر برقرار نبود. بعد از جنگ الگوهایمان را از غرب گرفتیم و ذائقه ی مردم به سمت مصرف گرایی متمایل شد. برخی نهادهای انقلابی مثل جهاد سازندگی نیز تضعیف شدند و نهادهای عاریتی مثل بانک ها و نظام مالیاتی بنا گذاشته شد. هر جا از نسخه های عاریتی استفاده کردیم، مشکلات ما بیشتر شد. باید در 40 سالگی انقلاب اسلامی، ایده های اسلامی را برای نظریه پردازی و تحلیل و تجدید نظر تقویت کنیم.
این استاد دانشگاه ریشه ی مشکلات را عمیق خواند و گفت: خیلی از مشکلات ما ریشه در ساختار حکومت های قبل از انقلاب اسلامی داشته اند. در حال حاضر نیز سطح توقعات و تقاضاها متناسب با مشکلات کشور نیست. باید نهادهای فرهنگ ساز مانند حوزه علمیه در تقویت فرهنگ جهاد و استقامت و کار و ایثار تلاش کنند. ما نباید فراموش کنیم که اقتصاد اسلامی از زمان شهید صدر تا کنون به صورت جدی مورد توجه قرار گرفته است و تا رسیدن به نتایج راه زیادی دارد و جای کار بسیاری نیز هست.
افزودن دیدگاه جدید