نا آگاهی در فضای مجازی باعث به وجود آمدن پدیده چند شخصیتی در افراد می شود

به گزارش خبرنگار بلاغ، به همت معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی، سومین جلسه از دوره آشنایی مبلغان با راهکارها و چالش های فضای مجازی در خانواده با حضور محمد لسانی کارشناس و پژوهشگر رسانه ای شب گذشته در سالن همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد.
کارشناس و پژوهشگر رسانه ای اظهار داشت: در میان اندیشمندان روانشناسی سایبر»یونگ» به اعتیاد اینترنتی می‌پردازد و جزء اولین نفراتی است که سال ۹۶ میلادی مسئله اعتیاد اینترنتی را مطرح کرد، یکی دیگر از مطالعاتش راجع به بداخلاقی‌ها، هرزه نگاری‌ها و کژکارکردهای فضای مجازی بوده. او معتقد است سه ویژگی در اینترنت نهفته است که باعث کژکارکردهای این فناوری می‌شود:
اولین ویژگی گمنامی است و افراد به خاطر این که نامی از آنها نیست و می‌توانند هویت‌های جعلی بسازند، معمولاً زننده‌تر برخورد می‌کنند در حالی که اگر هویت شخصی و خانوادگی و تصویر آنها وجود داشته باشد، عملاً با محافظه کاری و رعایت ادب بیشتری رفتار می‌کنند.
دومین ویژگی سهولت است، یعنی فضای مجازی ارتباط را خیلی راحت کرده و این راحتی باعث می‌شود که افراد در موقعیت‌های مختلف به فضای مجازی وارد شوند و گاه بدون مقدمه و رعایت ظرایف و لطایف رفتار می‌کنند.
سومین ویژگی یونگ مطرح می‌کند، بحث گریز یا فرار است، یعنی اگر افراد در زندگی واقعی و روزانه خودشان خلأ و درد و تالمی داشته باشند، سعی می‌کنند قفس مجازی داشته باشند تا در آن قفس از چارچوب‌ها گذر کرده و خط قرمزها را زیرپا بگذارند و در تقیدات زندگی روزمره قرار نگیرند.
لسانی محیط فضای سواد رسانه را منبسط خواند و افزود: باید این محیط را بشناسیم و مقتضیات آن را بدانیم و سعی کنیم با مهارت‌هایی که از طریق سواد رسانه‌ای قابل احصاء است و با تکیه بر سواد رسانه‌ای از محدودیت‌هایی ذاتی فضای مجازی عبور کرده و برای این چارچوب‌ها برنامه ریزی و سیاست گذاری انجام دهیم. 
وی با اشاره به نقض زنجیره آموزش بیان داشت: در این زنجیره اول از همه خانواده دچار نقص است چون والدین معمولاً نقش خودشان را به سیستم آموزشی و جامعه محول می‌کنند. به عبارت دیگر بزرگترین خطا را والدینی مرتکب می‌شوند که نقش آموزشی، تربیتی و رسانه‌ای خودشان را نادیده می‌گیرند. البته سیستم آموزشی هم نقص دارد.
کارشناس و پژوهشگر رسانه ای از افرادی که با رسانه و فضای مجازی سروکار دارند، دو شخصیتی نام برد و تصریح کرد: این سیستم به زندگی و زیست رسانه‌ای همپای زیست واقعی اهمیت نداده و این امر باعث شده که  افراد دچار پدیده «دو شخصیتی» شوند یعنی در زیست واقعی خود به چارچوب‌ها پایبندند اما در زیست رسانه‌ای دچار نوعی ولنگاری و رویگردانی از ارزش‌ها و اخلاق زیست واقعی خود هستند. بعد از این مسئله نقش دستگاه‌های فرهنگی نیز اهمیت دارد و پس از آن نقش جامعه نیز مهم است. جامعه باید بستری برای تقویت رفتارهای هنجارشکن نباشد. هرچند نقش فرد را هم نباید نادیده گرفت زیرا فرد می‌تواند خودش به تنهایی عامل کنترل رفتار و افکارش باشد و مستثنی کردن خود فرد از این مسئله به معنای پاک کردن صورت مسئله است و دیگر اینکه بزرگترین اشتباه ما این است که دستگاه‌های دولتی و فرهنگی را در اولویت قرار داده‌ایم و از نقش خانواده‌ها غافل شده‌ایم.
لسانی نا آگاهی والدین را باعث دور زدن و سوء استفاده فرزندان از آن ها دانست و گفت: این اتفاق یک مانع برای داشتن فضای مجازی پاک است. فضای مجازی پاک با فیلترینگ محقق نمی‌شود با اخلاق و تعهد اجتماعی و نظارت سیستمی اتفاق می‌افتد. در چرخه ارزش گذاری باید سهمی کمتر از یک سوم را به فیلترینگ اختصاص داد. در عین اینکه به نقش آفرینی و وجودش اعتقاد داریم اما تمرکز اصلی بر حوزه فیلترینگ باعث اختلال می‌شود.
وی اولین اصلی که در فضای مجازی باید به آن توجه داشته باشیم را همسانی قاعده‌های اخلاقی و رفتاری در فضای مجازی دانست و افزود: به یک معنا نمی‌شود افراد در فضای واقعی به اخلاق پایبند باشند و وقتی به مرز دنیای مجازی می‌رسند، اخلاق را زیرپا بگذارند. این همسانی نیاز به آموزش دارد.
کارشناس و پژوهشگر رسانه ای به اصلاح روند موجود در حوزه نظام حقوقی و فضای مجازی به بحث قانون گذاری و رفع خلاهای قانونی اشاره کرد و گفت: اگر بخواهیم وارد مصادیق شویم باید بر این نکته تاکید کنیم که در زمینه قانون مطبوعات هنوز خلاء وجود دارد و قانون جامع رسانه‌ای هم در حوزه فضای مجازی کامل نیست اما همه چیز را نمی‌شود با قوانین اداره کرد به ویژه برخی از بداخلاقی‌هایی که در فضای مجازی می‌بینیم ریشه‌های تربیتی دارد و نوع برخورد با آن هم لزوماً نمی‌تواند قانونی باشد بنابراین باید به فکر احیای ارزش‌های اجتماعی در داخل جامعه باشیم تا این امر در فضای مجازی خودش را نشان دهد.
لسانی با اشاره به بیان رهبر انقلاب که در حکم اعضای شورای عالی فضای مجازی، وظایفی را برای این شورا در نظر گرفتند افزود: یکی از این‌ها بالا بردن فرهنگ کاربری اینترنت است. این فرهنگ همان الزامات رفتاری- تعاملی است که در بستر فضای مجازی صورت می‌گیرد. ایشان بر ارتقاء سواد رسانه‌ای افراد جامعه تاکید داشته‌اند برهمین اساس هدف ارتقاء سواد را سواد دانشگاهی و علمی ندانسته‌اند و به صورت مشخص گفته‌اند که باید ارتقاء سواد رسانه‌ای افراد جامعه و نمود کارهای درون دستگاه‌های عریض و طویل فرهنگی را در استفاده از فضای مجازی شاهد باشیم.
وی نا آگاهی در فضای مجازی را باعث و ایجاد چند شخصیتی در افراد دانست و بیان داشت: شاید بهتر باشد بگوییم هر شبکه‌ای دارد یک هویتی را منعکس و تقویت می‌کند و استفاده بلندمدت و بدون آگاهی از آن می‌تواند ایجاد رفتار چندشخصیتی را تقویت کند. در رفتار حاکمیتی هم بعضاً به این دوگانگی‌های شخصیتی دامن زده‌ایم. وقتی مردم به صفحه ترامپ هجوم می‌برند و بیش از سه میلیون کامنت و هجو علیه او می‌گذارند، رسانه‌های رسمی از آن تقدیر می‌کنند.

گزارش تصویری