رسالت اخلاقی ما پس از شهیدان خدمت

پایگاه اطلاع رسانی بلاغ| رسالت اخلاقی ما پس از شهیدان خدمت

نگارنده: «مبلغ نخبه حجت الاسلام و المسلمین سید محمدتقی قادری»

***********

این هفته به مناسبت شهادت رئیس جمهور شهید آیه الله رئیسی و همراهان به هفته «شهدای خدمت» نامگذاری شده‌است، رئیس جمهور شهید و نیز وزیر خارجه ایشان شهید دکتر عبداللهیان پس از سه سال خدمت بی وقفه به مردم کشور به عنوان دولت جمهوری اسلامی به وصال و لقاء الهی پیوستند و مصداق آیه 169سوره مبارکه آل‌عمران «وَلا تَحسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلوا في سَبيلِ اللَّهِ أَمواتًا ۚ بَل أَحياءٌ عِندَ رَبِّهِم يُرزَقونَ» شدند، ولی پرسش مهم در هفته «شهدای خدمت» که در پیش روی قرار می گیرد و فکر ما را وادار به تأمل می کند این‌ است وظیفه ما بازماندگان درقبال خدمتگزاری خالصانه آنان چیست؟ و ما چه رسالتی پس از آنان به عهده داریم؟ پاسخ به این پرسش را زمانی روشن خواهد شد که دو نکته به درستی توضیح داده شود؛

***********

نکته اول؛ قدرشناسی جلوه ای از مکارم اخلاقی

به چهار دلیل: روحیه و حس «قدرشناسی و قدردانی» نسبت به خدمت «خدمت گزاران» از جلوه های مهم و برجسته فضائل و مکارم اخلاقی است و کسانی که از چنین موهبتی برخوردارند نسبت به دیگران نسبت به حق تعالی نزدیکتر ومقرب ترند.

دلیل اول؛ این است خداوند متعال در قرآن کریم بار ها خود را با صیغه مبالغه به «شاکر بودن» توصیف کرده است. از همین رو در ایه 34 سوره فاطر می فرمایند: «وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ ۖ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَكُورٌ:ومی گویند:همه ستایش ها ویژه خداست که اندوه را ازما برطرف کرد؛ بی تردید پروردگارمان بسیار آمرزنده و عطا کننده پاداش فراوان در برابر عمل اندک است» و نیز آیه 30 فاطرمی فرمایند: «لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ ۚإِنَّهُ غَفُورٌ شَكُورٌ:این همه را انجام می دهند] تا [خدا] پاداششان را کامل عطا کند و از فضلش بر آنان بیفزاید؛ یقیناً او بسیار آمرزنده و عطا کننده پاداش فراوان در برابر عمل اندک است»

به دلیل اهمیت ویژه و خاصی که «شاکر بودن» دارد امام سجاد (ع) در دعای 51 صحیفه سجادیه می فرمایند:« إِلَهِي فَلَا تَحْرِمْنِي خَيْرَ الْآخِرَةِ وَ الْأُولَى لِقِلَّةِ شُكْرِي‏:.خدایا مرا به خاطر کم شکر کردن از خیر دنیا و آخرت محروم نکن.».ونیزدر دعای 36 خدا را این گونه معرفی می‌کند:« الْقَابِلُ يَسِيرَ الْحَمْدِ، الشَّاكِرُ قَلِيلَ الشُّكْر:خدایی که حمد کم را هم می‌پذیرد و در عوض از انسان قلیل الشکر سپاس ‌گزاری می‌کند.»و دردعای 6 صحیفه سجادیه از خداوند متعال می‌خواهد که: «وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَيْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَ شُكْراً، خدایا روز و شب من را مملوّ از حمد خود قرار ده»

دلیل دوم؛ براینکه یکی از جلوه های مهم محاسن و مکارم اخلاقی حس و روحیه «قدر شناسی و سپاسگزاری» داشتن است آیه 121 سوره نحل است که می فرماید: «شَاكِرًا لِأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ وَهَدَاهُ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيم:سپاس گزار نعمت های او بود: خدا او را برگزید و به راهی راست راهنمایی اش کرد»

چراکه در این آیه مبارکه راز و سر اینکه ابراهیم خلیل الرحمن برای مقام بلند رسالت و نبوت برگزیده شده است را«شَاكِرًا لِأَنْعُمِهِ» روحیه شاکر داشتن ابراهیم خلیل الرحمن در مقابل نعمت الهی معرفی می کند

دلیل سوم؛ براینکه «قدرشناسی» چه تاثیر مهم و مثبتی در زندگی هر شخص دارد، و در مقابل «ناسپاسی» چه پیامد های منفی به دنبال دارد،آیه7سوره ابراهیم است که می فرماید: «وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ ۖوَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ:و [نیز یاد کنید] هنگامی را که پروردگارتان اعلام کرد که اگر سپاس گزاری کنید،قطعاً [نعمتِ] خود را برشما می افزایم، و اگر ناسپاسی کنید،بی تردید عذابم سخت» و در آیه147 سوره نساء می‌فرماید: «ما یَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذابِکُمْ‏ إِنْ شَکَرْتُمْ وَ آمَنْتُمْ وَ کانَ اللَّهُ شاکِراً عَلیماً اگر شما سپاس گزار [ نعمت‌هاىِ بى‏‌شمارِ حق ] باشید و ایمان آورید، خدا را با عذاب شما چه کار؟ خدا همواره پاداش دهنده و داناست.»‌

دلیل چهارم؛ بر میزان اهمیت و جایگاه « قدرشناسی» در بین فضائل اخلاقی روایت امام علی بن موسی الرضا علیه السلام است که می فرمایند: «امَنْ‏ لَمْ‏ یَشْکُرِ الْمُنْعِمَ مِنَ الْمَخْلُوقِینَ لَمْ یَشْکُرِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ (عیون أخبار الرضا، ج‏2، ص24): هر كه سپاس مردم نعمت دهنده را نگويد، سپاس خداي بزرگ را نگفته است.»
در همین راستا امام سجاد (ع) می فرماید: روز قیامت خداوند متعال به بعضی از بندگانش می گوید: آیا شکر فلان کس را به جای آوردی عرض می کند: پروردگارا! من شکر تو را به جای آوردم، خداوند می فرماید: چون شکر او را به جا نیاوردی شکر مرا هم به جا نیاورده ای! سپس افزود « أشكَرُكُم للّهِ أشكَرُكُم للناسِ ؛ شکرگزارترین شما در پیشگاه خدا کسی است که از نعمت ها و زحمات مردم بیشترین قدردانی و شکرگزاری را به عمل آورد. (کافی، ج2، ص99)

***********

نکته دوم؛ دکتر شهید رئیسی قریب به سه سال به‌عنوان رئیس جمهور در راس قوه اجرایی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران قرارگرفت و در کسوت و لباس روحانیت و با سربلندی و افتخار با مشخصه های زیر ظاهر شد سبک و مدل مدیریتی خاص برای خدمت گزاری به کشور و ملت در پیش روی دولت ها قرارداد و نامش را ماندگار نمود؛

نخستین مشخصه «اخلاص همراه با صداقت» بود و تمام همش این بود خدمت گزاری در چنین مرتبه بلند و کلان را امیخته با ریاکاری نکند و دائما تکرار می کرد که این توفیق الهی بود نصیبش شده است نبایست به سمت و سوی سیاسی کاری برود و خرج نفسانیات شود. ازهمین روست که رهبر معظم حضرت آیه الله خامنه ای در توصیف ایشان فرمودند:«یک خصوصیّت دیگر ایشان [مرحوم رئیسی] اهل ذکر و توسّل و دعا بود... میدانم ایشان اهل دعا بود، اهل ذکر بود، اهل توسّل بود، اهل گریه بود و دلش روشن بود و قلباً با عالم غیب مرتبط بود؛ و همینها است که انسان را نجات میدهد، انسان را پیش میبرد. بیانات در دیدار اعضای هیئت دولت سیزدهم،۱۴۰۳/۰۴/۱۷»

دومین مشخصه «مردمی بودن» دولت بود، خودش را از جنس همین مردم کوچه وبازار می دانست تصمیمات کلان مدیریتی را در اطاق بسته شیشه ای جستجو نمی کرد وبا سفرهای متعدد به جای جای کشور در میدان که قلب جامعه بود تصميمات اجرایی رامی گرفت. از همین رو رهبر معظم انقلاب رهبر در دیدار اعضای هیئت دولت سیزدهم (17 تیر ماه): در توصیف این شهید سعید می فرمایند: «یکی از مهم‌ترین خصوصیّات آقای رئیسی، مردمی بودن بود. برای همه‌ ماها، برای دولت‌ها و رؤسای دولت‌ها، برای اعضای دولت‌ها، این باید الگو باشد. ایشان به مردم اعتنا می‌کرد، برای مردم احترام قائل بود، در بین مردم حضور پیدا می‌کرد، لمس می‌کرد حقایق را با حضور در میان مردم، حرفهای آنها را می‌شنید و نیازهای آنها را محور برنامه‌ریزی‌های خودش قرار می‌داد»

سومین مشخصه شهید رئیسی «سعه صدر» در مقابل انتقادی های تند مخالفین دولتش بود خودش را در این سه سال معطل حرف جناحی و سیاسی نمی کرد چون می دید پرداختن به این امور او را از رسالت بزرگترش که خدمت به کشور است بازمی دارد. ازهمین رو رهبر معظم انقلاب اسلامی می فرمایند: «به کسانی که به خود او بدی کرده بودند با کرامت برخورد می‌کرد، پاسخ تند، پاسخ زشت، پاسخ عصبی، به کسانی که حتی به او اهانت کرده بودند.(بیانات رهبری در حرم مطهر امام خمینی (14 خرداد ماه) «یک نکته‌ی دیگر هم منش اخلاقی ایشان [مرحوم رئیسی] بود؛جدّاً متواضع بود، جدّاً بردبار بود. آدم صبوری بود، آدم بردباری بود، اهل مدارا بود با کسانی که اختلاف نظر داشتند؛ چه اختلاف نظری، چه اختلافات نظری‌ای که منتهی میشد به اختلاف عملی در عرصه. خب میدانید در اداره‌ی کشور این چیزها وجود دارد دیگر؛ ایشان می‌‌آمد به بنده هم میگفت، مطرح میکرد، مواردی را ذکر میکرد، اوقاتش هم تلخ میشد، امّا در عین حال ایشان با آن طرفهای مورد نظر با مدارا رفتار میکرد. دیدار با اعضای هیئت دولت سیزدهم،۱۴۰۳/۰۴/۱۷»

چهارمین مشخصه شهید رئیسی «خستگی ناپذیری» در خدمت بود آنهم تاجایی پیش می رفت که همراهان وی در دولت جامی ماندند. از همین رو رهبر انقلاب در دیدار مردمی عید غدیر(پنجم تیر ماه) فرمودند: «شهید رئیسی (رضوان الله تعالی علیه) اهل کار جهادی بود؛ واقعاً شب و روز نمی‌شناخت؛ واقعاً دنبال آفرین و احسنت برای این‌همه کاری که می‌کرد نبود؛ این را ما از نزدیک دیدیم، حس کردیم. به معنای واقعی کلمه تلاش می‌کرد، کار می‌کرد، هر آنچه از دستش برمی‌آمد انجام می‌داد، خیلی‌ها هم نمی‌فهمیدند؛ یعنی کارهایی نبود که جلوی چشم مردم باشد، ولی کار می‌کرد».

پنجمین مشخصه شهید رئیسی پرداختن به «طرح های بزرگ» بود به این معنا بدون اینکه هیچ اختلالی در زندگی روزمره مردم به جود بیاید اقدام به انجام کارهای بزرگ می نمود. ازهمین رو معظم انقلاب می فرمایند: «امیرکبیر سه سال در کشور حکومت کرد، کارهای بزرگی را بنیان‌گذاری کرد خود آقای رئیسیِ عزیزِ ما سه سال حکومت کرد و ریاست کرد، کارهای خوبی ایشان انجام داد و بعضی‌ کارها را پایه‌گذاری کرد که ان‌شاءالله ثمره‌اش را بعدها کشور خواهد دید. در دیدار اعضای هیئت دولت سیزدهم (17تیر ماه».

ششمین مشخصه دولت شهید رئیسی دیپلماسی بر سه اصل «عزت، مصلحت و حکمت» بود که توسط وزیر امور خارجه شهیدش دکتر عبد الهیان مهندسی و عملیاتی می شد و همین موجب ارتباط قوی عزتمندانه با همه کشورها به جز امریکا و رژیم صهیونیستی شده بود. از همین رو رهبری انقلاب فرمودند: «مرحوم رئیسی در مرزبندی با دشمنان انقلاب صراحت داشت؛ در مورد کسانی که با انقلاب بد بودند، مخالف بودند، دشمن بودند، دوپهلو صحبت نمیکرد؛ صریح صحبت میکرد، مرزبندیِ صریح داشت؛ به لبخند دشمن اعتماد نمی کرد. ۱۴۰۳/۰۳/۱۴»

***********

«نتیجه و جمع بندی»

پس بحق و شایسته است از باب «مَن لم يَشكُرِ المَخلوقَ لَم یشکر الخالق: کسی که شکرگزار مخلوق نباشد، شکرگزار خالق نیز نخواهد بود» با ترویج چنین سبک مدیریتی از دولت مردمی شهید رئیسی تجلیل، تکریم قدردانی نماییم.