شیوه‌های معاشرت مبلغ با کودکان و نوجوانان(1)

معاشرت صحیح و سازنده با کودکان و نوجوانان زمینه ساز خوبی است،تا بتوان معارف الهی را به آنها منتقل کرد.ارتباط صحیح باعث تحول در ایجاد انگیزه،پذیرش و جلب اعتماد بین مبلغان و نسل کودکان و نوجوانان خواهد شد.

از جمله شیوه‌های معاشرت:

الف: شیوه های عاطفی- اخلاقی:
1.  مهربانی
«فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ...»( آل عمران آیه : 159)
«پس به بركت رحمتى از جانب خداوند با آنها (امت خود) نرمخو شدى، و اگر بد خلق و سختدل بودى حتما از دورت پراكنده مى‏شدند. »
پیامبر اکرم (صلی اله علیه واله): « اِنَّ اَحبَّ عبادَ اللهِ اِلَی اللهِ أنصَحُهُم لِعِبادِه؛» «محبوب ترین بندگان خدا نزد وی کسی است که با بندگان او دلسوزتر و مهربانتر باشد.»[1]
پس رعایت و عمل کردن این اصل اخلاقی در مسیر تبلیغ دین می تواند بهترین اثر معنوی و روحی را بگذارد.و یک گام موفق توام با پیشرفت را به همراه داشته باشد.
رعایت حد و اندازه این رفتار یک امر مهم و اساسی است،و هر گونه زیاده روی و عدم رعایت سن و شرایط روحی و فرهنگ زندگی افراد، تاثیر منفی بجا خواهد گذاشت.
2. عدل و انصاف
رفتار عادلانه و همراه انصاف در جلب اعتماد و پذیرش افراد خیلی موثر خواهد شد.
مصادیقی از رعایت عدل و انصاف:
در محبت ورزیدن بین نوجوان و کودکان،صحبت و گفتگو،داوری در مسابقات،نگاه کردن،تشویق کردن،عدالت در تقسیم وظایف و...
نکاتی هستند که شخص مبلغ در مرحله عمل باید رعایت و دقت کافی داشته باشد،به طوری که اگر نسبت به رعایت این مسائل غافل شود، نتایج نا مطلوبی را خواهد دید.
3. صداقت
صداقت و راستگویی اصلی است که همه انسانها نسبت به آن علاقمند و محبت خاصی نشان می دهند،یک مبلغ دین باید گفتار و کردار خود را طوری تنظیم کند که اعتماد همه را جلب کند.
در واقع کسی که در پند و موعظه و تبلیغ و ارشاد خود صداقت داشته باشد،عملش آینه حرفش و رفتارش شاهد گفتارش خواهد بود.[2]از این رو محبوبیت بیشتری را خواهد داشت.
مصادیقی از صداقت که باید رعایت شود،عبارتند:
صدق در گفتار،وعده دادن، پاسخ دادن،و برخورد کردن
4. مدارا
برخورد همراه مدارا اینگونه هست،که به ظرفیت ها و توانایی های افراد توجه کنیم،و با سعه صدر وگذشت ودرک آنها در کار و فعالیت خودمان ثابت قدم باشیم.پس در امر تبلیغ و آموزش کودکان و نوجوانان نیاز هست،که ویژگی های شخصیتی و اخلاقی آنها را خوب مطالعه کرده و با حلم وملایمت و همراه با جدیت به مسیر الهی هدایت کنیم.
مصادیقی از مدارا:
 نحوه برگزاری نماز جماعت(نه طولانی و خسته کننده و نه خیلی سریع و بی توجه)، برگزاری برنامه اعیاد و مناسبت‌ها(مناسب و وقت گیر نباشد)،مدت سخنرانی ها(خیلی خسته کننده و طولانی نباشد)،برگزاری کلاسها(خیلی خشک و یکسره نباشد)،شلوغی بچه ها(در این زمان از عصبانیت و فریاد زدن باید پرهیز کرد) توضیح دادن مباحث(درک سطح آگاهی و فهم آنها).[3]

منابع:

*قرآن کریم
1. احمدی،سعید،شیوه‌های معاشرت مبلغ با کودکان و نوجوانان،ذوی القربی،اول،1389،قم
2. محدثی،جواد،اخلاق معاشرت،بوستان کتاب،چهارم،1382،قم
3. فرید تنکابنی،مرتضی،رهنمای انسانیت(ترجمه نهج الفصاحه)،دفتر نشر فرهنگ اسلامی،ششم،1380

پی نوشت:

1. نهج الفصاحه،ص615.
2. محدثی،اخلاق معاشرت،ص318.
3. احمدی،شیوه های معاشرت مبلغ با کودکان و نوجوانان،صص13-62.