جهان اسلام، سايت ها و ماهواره ها
چكيده: در اين كوتاه نوشت كوشيدهايم تا برخى از مهمترين سايتهاى اينترنتى و شبكه هاى ماهواره اى را كه در عرصه دين و ديندارى، در تكاپويند طى دو گفتار به معرفى آنها بپردازيم:
1. سايتهاى اينترنتى.
2. شبكه هاى ماهواره اى كه به صورت گسترده فعاليت مى كنند.
اينها بر دو دسته اند: 1. شبكه و سايتهايى كه براى تهاجم به اديان و يا مذاهب ديگر تلاش مىورزند. 2. شبكه و سايتهايى كه در راستاى دفاع از باورها و ارزشها و آموزه هاى دينى به كار گرفته شده اند و هدفى جز بيان حقيقت ندارند.
درخور يادآورى است كه شبكه هاى ماهواره اى و سايتهاى اينترنتى با توجه به نوع فعاليت آنها، كه بعضاً به چالش و ستيز با ديگر اديان و مذاهب برخاسته اند، شائبه وابستگى آنها به بعضى از قدرتها و يا جريانهاى سياسى بين المللى دور از ذهن نيست.
در بخشى پايانى، به منظور آگاهى از به كارگيرى اين ابزار توسط صاحبان ديگر اديان الهى؛ يهوديت و مسيحيت و به گونه گذرا به زردشتى پرداخته شده است.
عصر جديد زندگى بشر را به حق، عصر ارتباطات ناميده اند. توجه به پيرامون خود و ديدن ديگران، بايستگى گريز ناپذير دوره كنونى ماست. پيچيدگي هاى زندگى مدرن، تكنولوژى، تقسيم كار، تخصصها، گستردگى نيازها، محدوديت توانايى انسانها و... همه علل و عواملى است تا انسانهاى اين عصر، به داد و ستد اطلاعات و ارتباط با يكديگر بپردازند. اين ارتباط بيشتر از رسانه هاى ارتباطى صورت مىگيرد كه خود به چند گروه تقسيم مىشوند:
- رسانه هاى زبانى مانند راديو
- رسانه هاى نوشتارى مانند كتاب، روزنامه، مجله، اينترنت
- رسانه هاى تصويرى مانند تلويزيون، ماهواره، اينترنت
رسانه ها كاركردهاى مختلفى از جمله انتقال اطلاعات و معلومات، آموزش، سرگرمى و پر كردن اوقات فراغت مخاطبان را بر عهده دارند. در اين ميان، اينترنت و شبكه هاى ماهواره اى به شكل فزايندهاى در حال گسترش ارتباط ابناى بشر در سرتاسر دنيا و تحقق انديشه دهكده جهانى هستند و جريانهاى سياسى و ايدئولوژيك نيز براى بقاى خويش، ناگزير از همراهى با اين سيل جديد شده اند. همچنان كه در سده هاى پيشين اختراع صنعت چاپ و نهضت ترجمه، تأثير غير درخور انكارى بر اديان سنتى نهاد، امروز نيز فناوري هاى جديد ارتباطى، زندگى دينى بشر را تحت الشعاع قرار داده است.
در اين نوشتار كوشيده ايم تا برخى از مهمترين سايتها و شبكه هاى ماهواره اى را كه در عرصه دين و با رويكرد به مذاهب اسلامى، چه براى تهاجم و چه در راستاى دفاع از آراى خويش، فعاليت دارند طى دو گفتار به اختصار معرفى كنيم.
گفتار اول: سایتهای اینترنتی
تاریخچه اینترنت در ایران را می توان سال 1371 دانست که در این سال، شمار کمی از دانشگاه های ایران، از جمله دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه گیلان، توسط مرکز تحقیقات فیزیک نظری و از طریق پروتکل UUCP به اینترنت وصل می شوند، تا با دنیای خارج ایمیل رد و بدل کنند. امروزه پس از طی مدت زمانی کم تر از دو دهه، گرایش به اینترنت و استفاده از آن، چنان در جامعه ما رایج شده است که در بیش تر خانواده ها و در میان همه گروه های اجتماعی از جذابیت خاصی برخوردار است. گسترش اینترنت، مانند هر نوآوری دیگری به ایجاد دگرگونیهایی در جنبه های مختلف زندگی انجامیده و استفاده از آن، امری گزیرناپذیر شده است؛ به گونه ای که بدون آن زندگی برای کسانی که بدان خو گرفته اند، دشوار می شود.
بر اساس برخی آمارهای موجود، ایران با حدود هفتاد میلیون نفر جمعیت، بیست و سه میلیون کاربر اینترنت دارد که بالغ بر 34 درصد کل جمعیت است. سهم ایران از تعداد کاربران اینترنت در خاورمیانه بیش از 50 درصد است و میزان رشد اینترنت در آن 9/100 درصد است که بالاترین سهم و میزان رشد را در خاورمیانه دارد.1در یک تقسیم بندی کلی می توان سایتهای اینترنتی را به شرح زیر تقسیم بندی کرد:
1. سایتهای سرگرمی و تفریحی؛
2. سایتهای علمی و پژوهشی؛
3. سایتهای خبری؛
4. شبکه های اجتماعی که در سالیان اخیر مورد اقبال و گسترش بسیار زیادی قرار گرفته اند و می توان سایت facebook را با بیش از 500 میلیون عضو مهم ترین آنها دانست. در ایران سایتهایی نظیر cloob.com به این گونه فعالیت ها می پردازند؛
5. سایتهای خدمات اینترنتی که خدماتی مانند پست الکترونیک و یا خریدها یا پرداختهای الکترونیک را ارائه می دهند؛
6. موتورهای جست وجو؛
هر کس برای جست وجوی مقالات ومطالب موردنیاز خود در اقیانوس اطلاعات اینترنت، به موتورهای جست وجو نیازمند است. این موتورها به دو گروه عمومی و تخصصی تقسیم می شوند. بیش تر جست وجوگرهای عمومی را می شناسیم که مشهورترین آنها "گوگل" است. تعداد موتورهای جست وجوی تخصصی بسیار زیاد است و در بیش تر زمینه های علمی، اقتصادی، هنری و بسیاری از موارد دیگر کاربرد دارد.
7. سایتهای دینی و مذهبی؛
چنان که پیش تر نیز گفته شد، امروزه اینترنت جزء جدایی ناپذیر نهادهای اجتماعی، سیاسی، آموزشی، اقتصادی و خانوادگی به شمار می آید. فناوریهای جدید ارتباطی، مانند سایتهای اینترنتی، چترومها، گروه های مباحثه آنلاین و غیره زندگی بشر را دچار تحول کرده اند و دین و دینداری نیز از این قاعده مستثنی نیست. پژوهشها نشان می دهد که امروزه بیش از 50 میلیون انسان از سراسر جهان برای رفع نیازهای معنوی و مذهبی خود، تنها از اینترنت استفاده می کنند و این میزان روز به روز در حال افزایش است. در حال حاضر، بیش از یک میلیون سایت مذهبی و دینی در دنیا وجود دارد.2
البته در اکثر دسته های نام برده شده، به دین نیز به گونه ای پرداخته شده؛ برای مثال در سایتهای خبری، اخبار بسیاری مرتبط با دین (مصاحبه با مبلغین و رهبران ادیان، بررسی نقش دین در وقایع جهان و... ) به چشم می خورد، و یا در سایتهای مربوط به خانواده از تعالیم ادیان مختلف در مورد خانواده و ارکان آن، نحوه برخورد زوجین با یکدیگر و فرزندان و... بهره برده می شود. از سوی دیگر با توجه به این که هر انسانی - حتی انسانهای بی دین - به نوعی دغدغه دین دارند و به مباحث دینی توجه نشان می دهد در وبلاگهای شخصی افراد نیز دین مرتباً مورد اشاره قرار می گیرد. امّا چنان که ناگفته پیداست، در بیش تر این موارد، دغدغه اصلی مؤسسان و گردانندگان، چیزی جز دین بوده و طرح مسائل دینی در آنها اولاً به صورت فرعی، و ثانیاً به شکلی، نه چندان عمیق صورت می گیرد. لذا در این مجال، کوشیده ایم تا تمرکز اصلی خود را بر سایتهایی قرار دهیم که دغدغه اصلی آنها دین است و عمده تولیدات آنها نیز در این حوزه می باشد.
الف. جست وجوگرهای دینی
چنان که در تقسیم بندی فوق اشاره شد، جست وجوگرهای تخصصی، موتورهایی هستند که در حیطه یک موضوع خاص جست وجو می کنند. آنها پایگاه های مربوط به موضوع خود را در وب شناسایی و به پایگاه داده خویش اضافه می کنند. فرآیند تحقیق در این گونه موتورها، مانند جست وجوگرهای عمومی، با وارد کردن واژه در کادر جست وجو انجام می گیرد.
جست وجوگرهای تخصصی شاملِ جست وجو در موضوعات کلی و عام و موضوعات جزئی و خاص می شود؛ مثلاً برای جست وجو در زمینه دین چند نوع موتور جست وجوی تخصصی وجود دارد:
1.برخی از آنها شامل اطلاعات و پایگاه هایی درباره دین به صورت کلی و اعم از ادیان و مذاهب مختلف می شود.
2. برخی فقط در یکی از ادیان یا مذاهب، جست وجو می کند، مانند جست وجوگرهایی که در زمینه اسلام، مسیحیت، بودایی و یهودیت جست وجو می کنند.
3. در شبکه جهانی اینترنت چندین موتور درباره ادیان وجود دارد که درباره اطلاعات متون و پایگاه های معنوی و دینی جست وجو می کنند هرچند که در جست وجوگرهای مربوط به دین اسلام اغلب، سایتها و اطلاعات اهل سنت به چشم می خورد. در این جا به چند موتور جست وجوی مهم دینی اشاره می نماییم:
الف. موتورهای جست وجو:
ThingsALL
spiritual
www.spiritual.comدر واقع، این جست وجوگر، یک فهرست راهنماست، ولی قابلیت جست وجو نیز دارد. در این سایت، کم و بیش درباره تمام ادیان شناخته شده، اعم از توحیدی و غیر توحیدی، اطلاعات دسته بندی شده ای موجود است که هر کدام از این دسته ها نیز مانند دیگر فهرستهای راهنما، به دسته های فرعی تقسیم می شود.
با کمک این جست وجوگر می توانید اطلاعات به نسبت جامعی درباره ادیان و مذاهبی مانند: اسلام، زردتشتی، هندو، وداء، شینتو، آیین سیک، تصوف و برخی مباحث مرتبط با ادیان را بیابید.
در این پایگاه، همچنین در صفحه مربوط به هر دین، یک تالار گفت وگو جهت بحث و تبادل اطلاعات و نیز پرسش و پاسخ علاقه مندان ایجاد شده است. علاوه بر این، در مَثَل با انتخاب عنوان اسلام، با زیرعنوانهایی همچون: توضیحاتی درباره اسلام، راهنمای سایتهای اسلامی، مراکز آموزش اسلامی، تبلیغات اسلامی، سازمانهای اسلامی و تصوف اسلامی مواجه می شویم.
1. گوگل اسلامی
www.theislamicsearch.comپیش تر، موضوع اسلام در فهرست راهنمای جست وجوگر گوگل، یکی از دسته های فرعی: Religion، واقع در دسته"Society"
(:http//Religion_and_Spirituality/Society/Top/www.google.com)بود.
اما امروز، موتور جست وجوی مطالب اسلامی با لوگوی شرکت گوگل، با عنوان گوگل اسلامی برای استفاده کاربران مسلمان طراحی شده و مطالب مربوط به مبانی و احکام اسلامی، غذای حلال، سایتهای خبری و آموزش قرآنی را در اولویت قرار می دهد که به راحتی می توان به این مطالب دسترسی پیدا کرد. همچنین این موتور، در هنگام جست وجو، عکس ها و تصاویر مبتذل و نامناسب را به صورت اتوماتیک حذف می کند.
البته برخی معتقدند این سایت در خدمت وهابیت است3 که به نظر می رسد این دیدگاه، ناشی از نکته ای است که پیش تر نیز مورد اشاره قرار گرفت و آن این که در جست وجوگرهای دینی، بیش ترین مطالبی که در مورد دین اسلام به دست می آید مربوط به اهل تسنن است. به عقیده این منتقدان، سایت گوگل اسلامی تمایلات شدیدی به مجموعه چند سایت زیر دارد:
islamonline.net -
islamway.com -
2islamall.com -
islamweb.net -
islam-guide.com -
islammessage.com -
al-islam.com -
اما باید دانست که این مطلب با توجه به تعداد زیاد مسلمانان اهل سنت که تبعاً منجر به بالا بودن میزان بازدید سایتهای اهل سنت می شود، تا حدودی قابل توجیه به نظر می رسد.
2. جست وجوگر اسلامی جواب:
این جست وجوگر ایرانی که به زبان فارسی در دسترس محققان قرار گرفته است، توسط مرکز ملی پاسخ به سؤالات دینی ایجاد شده و وب سایتها و تصاویر مرتبط با موضوع جست وجو را به نمایش می گذارد. همچنین فهرستی از تعداد زیادی از پرسش و پاسخهای رایج را برای سهولت کار مراجعان فراهم آورده است.
در بخش گروه های تخصصی نیز شامل بیست گروه اصلی از قبیل حدیث شناسی، اقتصاد، قرآن شناسی، کلام، مهدویت، اخلاق و... می باشد.
3. جست وجوگر شیعه سرچ
www.shiasearch.comیکی از معروف ترین و قوی ترین موتورهای جست وجو در مقوله دین، پایگاه شیعه سرچ است که توسط مؤسسه فرهنگی اطلاع رسانی Shiasearch در مشهد اداره می شود. این پایگاه نخستین موتور جست وجو و بزرگ ترین دایرکتوری پایگاه های شیعی در جهان است.
این پایگاه، با فراهم آوردن امکاناتی در پنج زبان (فارسی، انگلیسی، فرانسه، عربی و اردو) و با روشهای گوناگون جست وجو، امکان دسترسی کاربران را به مطالب دینی، آسان کرده است.
از دیگر مزایای این پایگاه، امکان ثبت و افزودن سایت دینی خود و یا هر سایتی که یافته اید (به چهل زبان زنده دنیا) است.
در صفحه اول هرکدام از زبانها چند گونه طبقه بندی به شرح ذیل وجود دارد:
الف. کتابخانه و بانک محصولات صوتی و تصویری و نرم افزارهای شیعی شامل کتب، مقالات، مجلات، نرم افزارها، مطالب صوتی، فیلم ها و تصاویر.
ب. اطلاعات طبقه بندی شده بر اساس فهرست موضوعی. برخی از عنوانهای موجود در این دسته بندی عبارت اند از قرآن، حدیث، پیامبر(ص)، اهل بیت(ع)، دعا و زیارت، تاریخ، عقاید، احکام عبادی، ادبیات، اخلاق و...
ج. ارتباط با علما، امکان استفتاء، دریافت کتب مراجع و...
د. مطالب دسته بندی شده بر اساس سن و جنسیت، شامل: کودکان و نوجوانان، جوانان و زنان.
امکانات دیگری همچون ایمیل رایگان، عضویت و... نیز در این سایت تعبیه شده است.
4. جست وجوگر بسم اللّه
www.bismilah.comاین موتور جست وجو، پایگاه های اسلامی را جمع آوری و آنها را به صورت دسته ای در دسته ها و موضوعات گوناگونی طبقه بندی کرده است. همچنین امکان جست وجوی خاص در هر یک از زمینه های زیر را فراهم کرده است:
1-4. جست وجو در ترجمه انگلیسی قرآن کریم (ترجمه عبداللّه یوسف علی).
2-4. جست وجوی حدیث (searchhadith) که می توان در یک یا چند مورد از منابع حدیثی زیر جست وجو کرد:
ترجمه انگلیسی مجموعه کامل صحیح بخاری.
ترجمه انگلیسی مجموعه کامل صحیح مسلم.
ترجمه انگلیسی بخش هایی از سنن ابو داوود.
ترجمه انگلیسی کتاب موطأ مالک بن انس.
3-4. جست وجو در پایگاه، شامل جست وجو در پایگاه داده ها و در واقع، مجموعه پایگاه هایی است که "بسم اللّه" را جمع آوری کرده است. همچنین مهم ترین و جدیدترین اخبار کشورهای اسلامی نیز در این پایگاه قابل دستیابی است.
5. برخی از دیگر جست وجوگرهای مطرح دینی را می توان در فهرست زیر دید.
1-5. موتورهای تخصصی دین اسلام:
islamseek.com
islamicweb.hypermart.netwww.muslimsonline.com/.search
htmlwww.musalman.com
2-5search. موتور تخصصی دین مسیحیت:
3-5christianbest.comwww.allinone.orgwww.churchsurf.com. موتورهای تخصصی یهودیت:
search.aspwww.jewish.com
search
ب. شاهراههای اطلاعاتی (Gateway)
فهرست راهنمای تخصصی یا شاهراههای اطلاعاتی متعددی در حوزه دین و دین پژوهی وجود دارند که اطلاعات و پایگاه های مربوط به موضوعات دینی را طبقه بندی می کنند. این پایگاه ها در حکم دایره المعارفهایی هستند که برخی از آنها، اطلاعاتی راجع به ادیان به صورت عام را در خود جای داده اند و برخی دیگر اطلاعات مربوط به یک یا چند دین خاص را. در زیر به چند سایت معروف این دسته اشاره می گردد:
1. فهرستهای تخصصی ادیان (به طور عام)
www.adherents.comاین سایت به معرفی دینهای مطرح و اصلی در دنیا (بر اساس تعداد پیروان آنها) می پردازد و در آن به ارائه نمودارهایی درباره میزان پیروان هر کدام از ادیان معرفی شده (قریب به 4200 دین و مذهب) پرداخته شده است. این سایت مرجع آماری قابل اعتمادی برای پاسخ به سؤالاتی از این دست است: چند درصد مردم دنیا مسلمان اند؟ دین اصلی هند کدام است؟ و...
برای تهیه آمارهای این سایت از منابع مختلفی همچون سرشماریهای دولتها، آمارگیریهای نهادها و سازمانهای مختلف و... بهره گرفته شده است.
همچنین در این سایت فهرستی از افراد مشهور هر دین و فرقه ای تهیه گردیده است. اطلاعات تاریخی و آماری جالب و مفید دیگری نیز برای استفاده علاقه مندان موجود می باشد.
سایتهای متعدد دیگری نیز برای ارائه اطلاعات مربوط به ادیان (به صورت عام) وجود دارند که از آن می توان موارد زیر را نام برد:
www.religionquest.comwww.beliefnet.comبرای مثال سایت
www.sacred-texts.comبه ارائه مجموعه ای از کتابهای مقدس در ادیان مختلف به صورت متنی می پردازد.
2. فهرستهای تخصصی مربوط به دین مبین اسلام:
3islamicwell.comwww.talkislam.com. فهرستهای تخصصی مسیحیت که عموماً حاوی اطلاعاتی همچون اخبار مسیحیت در قاره های مختلف، کتابها، آموزه های دین مسیحیت، داستانهای کتاب مقدس، موسیقی مذهبی، مجلات، اخبار واتیکان و... می باشند که به برخی از آنها اشاره می شود:
www.gospelcom.netwww.thegoodnews.orgwww.christianiytoday.comمسیحیان، همچنین سایتهایی به زبان فارسی برای ارائه اطلاعات و اخبار مربوط به آیین خویش راه اندازی کرده اند که از آن میان می توان به چند پایگاه زیر اشار کرد:
که به جمعیت کاتولیک های ایران اختصاص دارد.
برای مثال سایت کلمه دات کام، که متعلق به سازمان ایلام بوده و به دو زبان فارسی و انگلیسی ارائه می شود، مطالبی نظیر ترجمه های فارسی کتاب مقدس، معرفی کتب مسیحی، پرسش و پاسخهای رایج در باب مسیحیت، زندگی نامه ایمانی برخی مسیحیان، امکان استفاده از فایل های صوتی اناجیل، فیلم، ادبیات و... را در خود جای داده است.
سایت لمس از جمله مراجع اینترنتی سایتها و شبکه های مرتبط با مسیحیت است. کسانی که می خواهند با آیین مسیحیت آشنا شوند و مطالعات و تحقیقات به روزی پیرامون مسیحیت داشته باشند، سایت لمس اجتناب ناپذیر است:
lams.wetpaint.com
4. فهرستهای تخصصی دین یهود که به ارائه منابع اطلاعاتی مرتبط به یهودیت می پردازد، اطلاعاتی همچون: عقاید یهود، شخصیت ها، اماکن مقدس، متون مقدس، نمادها، شیوه زندگی، آداب و رسوم، پرسشهای متداول درباره یهودیت، گزارش رویدادها و مطالب مرتبط دیگر. وب سایتهای:
judaism.about.com www.jewishlink.netاز این دسته می باشند. اما از سایتهای یهودی که به زبان فارسی منتشر می شوند می توان به وبسایتهای زیر اشاره کرد:
yahood.net
از این میان، سایت
www.iranjewish.comسایت انجمن کلیمیان تهران می باشد.
در این پایگاه مطالب متنوع و مقاله های مرتبط با آیین یهودیت ارائه شده است که شامل آموزش زبان عبری، احکام و مناسک یهود، معرفی تورات و متون مقدس، ادبیات، اماکن مذهبی، فرهنگ و بینش یهود، معرفی کتب و منابع مهم، و مقالات اجتماعی و فرهنگی و اخبار و بیانیه ها می باشد. این پایگاه بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران به فعالیت پرداخته و به زبانهای انگلیسی، عبری و فارسی عرضه شده است.
5. فهرستهای تخصصی دین زرتشتی
وبسایتهایی همچون:
www.avesta.orgنیز از سوی پیروان این آیین ارائه شده و شامل مطالبی همچون کتابها و متون دینی زردشتی، زندگی و شخصیت زرتشت، گزارش رویدادها، پرسشهای متداول درباره دین زردشت و... می باشند.
از آن میان سایت:
www.zartoshti.orgکه متعلق به انجمن دوستاران زرتشت می باشد، به زبان فارسی ارائه شده است.
در میان سایتهایی که در بالا معرفی گردید:
برخی، تنها جست وجوگرهای دینی اند؛
برخی در برگیرنده اطلاعات عام درباره ادیان مختلف اند؛
بر خی در برگیرنده اطلاعات درباره دین خاصی و مبلغ آن هستند.
اما علاوه بر اینها، اهداف دیگری نیز توسط سایتها و مراکز دینی دنبال می شود، برای مثال برخی از آنها با هدف پاسخ گویی به شبهه های وارده و دفاع از آیین خود تلاش می ورزند. به عنوان نمونه، سایت
www.islamic-awareness.orgگرچه مهم ترین هدف آن، آموزش مسلمانان است، ولی نسبت به پرسشها و شبهات و ایراداتی که بیش تر از سوی مبلغان مسیحی مطرح می شود، بی تفاوت نیست، بلکه در این سایت مقالات متعددی در پاسخ به مسائل طرح شده از سوی مبلغان مسیحی وجود دارد و مرتباً نیز با مقالات، منابع و بحثهای جدید، به روز می شود. مطالب سایت در چهار بخش کتاب مقدس، قرآن، حدیث، تاریخ دسته بندی شده است.
سایتهای تهاجمی مذاهب
سویه دیگری نیز در برخی سایتهای دینی دیده می شود، و آن جهت گیریهای تهاجمی نسبت به سایر مذاهب است. سایتهایی که با حمله به مذاهب دیگر، و با وارد ساختن شبهات متعدد و اظهار تردید درباره آموزه های آنها، سعی دارند حقانیت آیین مطلوب خویش را اثبات کنند. این گونه مراکز، حتی اگر در آغاز به شیوه های خردگرایانه و عقلانی نقد دامن زنند، معمولاً در طول زمان، و در اثر مجادله های طولانی با رقیبان مذهبی خود، و حتی برای همدستان ساختن مخاطبان سایت با عقیده خویش، رو به نقدهای یک سویه و حتی تحریف، یا گزینش هدف مند تاریخ، کتب یا آموزه های آیین دیگری روی آورده و در دام مجادله های فرسایشی و بی نتیجه گرفتار می آیند. نمونه این گونه اقدامات را می توان در برخی از سایتهای تندروِ شیعه یا سنی، به ویژه اندیشه موسوم به وهابی و شیعی افراطی، مشاهده کرد.
جالب آن که علاوه بر حملاتی که سایتهای افراطی شیعه و سنی و گردانندگان آنها نسبت به یکدیگر انجام می دهند، اعمالی مانند هک کردن سایتها و سرورهای گروه مقابل نیز بسیار معمول است. برای مثال چندی پیش گروه هکر group-xp وابسته به وهابیون سرور آل البیت، بزرگ ترین سرور جهان تشیع و حدود 300 سایت شیعه را هک کردند. این گروه وهابی که در امارات مستقرند، ادعای از بین بردن تمامی سایتهای شیعیان (روافض) را دارند!
در مقابل، هکرهای شیعی سرور مشهور سایتهای وهابی معروف به "مدرسه الرمس" و چندین سایت وهابی دیگر را هک کردند و البته این کارها همچنان ادامه دارد.
کارهایی که با صرف وقت و هزینه بسیار زیادی صورت می گیرد و متأسفانه جز دامن زدن به اختلافات شیعیان و اهل تسنن هیچ نتیجه ای ندارد. اختلافهایی که پیش و بیش از همه، به اسلام و مسلمین زیان رسانده و می رساند.
اکنون و در این جا، چند نمونه از پایگاه های دینی که با دیدگاه تهاجمی به فعالیت می پردازند معرفی می شود:
www.mohakeme.comوب سایت محاکمه، که خود را به عنوان نخستین سایت نقد و بررسی مذاهب و ادیان ساختگی معرفی کرده، سایتی شیعی و به زبان فارسی است. شامل مقاله ها و اخبار دینی بوده و در بخشهای مختلف به معرفی ادیان و مذاهب مطرح جهان و طرح شبهه نسبت به آنها پرداخته است. این بخشها شامل موارد زیر است:
وهابیت، بهاییت، مسیحیت، یهود و صهیونیسم، زرتشت، تصوف، شیطان پرستی، عرفانهای نوظهور، مدعیان ظهور و... دیدگاه غالب در این سایت، مخالفت با وهابیت، صهیونیسم و بهاییت است.
این سایت که به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی منتشر می شود، بیش از آن که به خبرهای اهل سنت بپردازد و به مسلمانان و حقیقت جویان آگاهی بدهد، بیش تر به اختلافها دامن می زند و می توان گفت بیش تر به هتاکی علیه شیعیان می پردازد. در نگاه دقیق تر، باید آن را یک سایت سیاسی مخالف جمهوری اسلامی ایران دانست که با رویکرد اهل سنت به مخالفت با این نظام می پردازد. در حقیقت سایتی است که در پوشش گرایش سنی و در پس پرده دفاع دینی به عرصه سیاسی دل سپرده و به چالش جدی با نظام سیاسی ایران پرداخته است. حجم انبوه اخبار و مقاله های سیاسی علیه مقامات نظام جمهوری اسلامی ایران، گواه این مدعاست.
سایت خبری - تحلیلی شیعی که به نوعی در تقابل با سایت سنی نیوز به زبان فارسی فعالیت می کند و شامل بخشهایی نظیر اخبار، مقاله ها، گزارش، گفت وگو و... است. همچنین در قسمتی از این سایت، مقاله هایی در رد شبهاتی که اهل سنت به شیعیان وارد کرده اند قرار داده شده است. سویه این سایت در تنظیم اخبار و مقاله ها، بیش از هر چیز، جهت گیری در مقابل وهابیون است.
. Efsha.co.ukسایت افشا، یکی از سایتهایی است که با تمام توان با عنوان افشاگری علیه خدا بویژه با رویکرد شیعی تلاش می کند. البته برای طرح شبهات هیچ مرز و مانعی فراروی خود نمی بیند. از رد ادله و براهین اثبات وجود خدا تا خدشه در مباحث تاریخی را در خود جا داده است.
ویژگی این سایت آن است که با طرح شبهات و پرسشها، فکر دینی را به چالش بکشد. مباحث این سایت به گونه ای است که بسیاری از وبلاگ نویسان به پاسخ مباحث آن پرداخته اند که این نیز درخور توجه و ستایش است.
about-usسایت اسلام تکس، سایت متعلق به اهل سنت، مجموعه ای از مقاله ها و فایل های ویدئویی و صوتی می باشد که به زبان فارسی به فعالیت می پردازد. بیش ترین حجم مطالب این سایت را سؤالهای شبهه برانگیز نسبت به عقاید شیعیان و رد بسیاری از اعتقادات آنان تشکیل می دهد. این سایت همچنین یک تالار گفت وگوی مجازی برای اعضای سایت ایجاد کرده است.
با توجه به این که امروزه، کم و بیش، تمام ادیان و مذاهب، در عرصه دنیای مجازی به فعالیت می پردازند، به نظر می رسد حتی تهیه یک فهرست ساده از این پایگاه ها بسیار دشوار است.
چنانکه گفته شد، از طریق این وب سایتها، می توان به دانلود کردن متون دینی مانند کتب آسمانی و کتب یا سخنرانیهای صوتی علما و مبلغین هر یک از ادیان و مذاهب پرداخت و نیز برخی از آنها امکان خرید برخی از نمادها و کتب مذهبی را مهیا می سازند. برخی از این سایتها امکان زیارت آنلاین و مجازی اماکن مذهبی و مقدس را برای علاقه مندان فراهم می آورند. پرسش و پاسخهای دینی، استفتاء از مراجع عظام تقلید و به طور خلاصه قسمت اعظم ملزومات و آگاهی های یک زندگی دینی را می توان از طریق دنیای مجازی اینترنت فراهم آورد. البته باید توجه داشت که بسیاری از این سایتها فیلتر شده است.
گفتار دوم: شبکه های ماهواره ای
پخش مستقیم برنامه های تلویزیونی از طریق ماهواره ها در طول دو دهه گذشته، مسأله ای جهانی شده و مورد توجه کشورهای مختلف قرار گرفته است. در این میان، کشورهای دارای حساسیتها و ملاحظات فرهنگی و سیاسی توجه بیش تری به آن مبذول داشته اند. پیامدهای فرهنگی، سیاسی و حتی اقتصادی، طیف وسیعی از سیاستها را در کشورهای مختلف جهان، بویژه کشورهای اسلامی نسبت به این پدیده نوظهور به وجود آورد. این سیاستها از پذیرش مطلق تا طرد کامل را شامل می شدند.
ماهواره در ایران از فرودین سال 1373 و با تصویب قانون منع استفاده از تجهیزات ماهواره ای، به یکی از کانونی ترین موضوعات مورد توجه جامعه تبدیل شده است.
برای بیش تر مردم استفاده از این شبکه ها محدود به اوقات فراغت آنهاست که ضروریات مادی کار و استراحت حدود آن را مشخص می کند. به نظر می رسد تقسیم بندی پیش گفته در رابطه با سایتهای اینترنتی، در مورد شبکه های ماهواره ای نیز قابل اعمال باشد، یعنی بتوان آنها را به این ترتیب دسته بندی کرد:
شبکه های علمی و آموزشی
شبکه های خبری و تحلیلی
شبکه های تفریحی و سرگرمی که قسمت اعظم شبکه های ماهواره ای را شامل می شود.
شبکه های ورزشی
و در نهایت شبکه های دینی و مذهبی
بخشی از این شبکه ها، دولتی بوده و با استفاده از منابع مالی و حمایتهای کشور خاصی فعالیت کرده و طبیعتاً در راستای سیاستها و به عنوان تریبون آن دولت و وسیله ای برای اعلان دیدگاه هایش عمل می کند. در مقابل، گروه دیگری از شبکه های ماهواره ای وجود دارند که به صورت مستقل و خصوصی فعالیت می کنند و معمولاً برای تأمین هزینه های سنگین خود، از روشهای تجاری (پخش آگهی و... ) و گاهی نیز کمکهای مالی طرفداران خود بهره می برند. البته با توجه به این نکته که هزینه حضور ماهانه در ماهواره هات برد، دست کم 100هزار دلار می باشد، ادعای بسیاری از این شبکه ها مبنی بر تأمین مالی آنها از سوی مخاطبان و مردم عالی، بسیار قابل تردید بوده و احتمال تغذیه مالی این شبکه ها از سوی دولتها یا جریانهای خاص سیاسی، مذهبی و... کاملاً پذیرفتنی به نظر می رسد. بویژه با در نظر گرفتن این نکته که معمولاً شبکه های دینی چندان از روشهای معمول درآمدزایی، همچون پخش آگهی های تجاری استفاده نمی کنند.
شبکه های ماهواره ای اسلامی
چنانکه پیش تر نیز اشاره کردیم، فناوریهای نوین ارتباطی اثر شگرف و غیردرخور انکاری بر تمام حوزه های زندگی بشر، از جمله دین ودینداری، داشته اند. هرچند که فراگیری و عمومیت شبکه های ماهواره ای به اندازه اینترنت نیست، اما به خصوص در کشورهای صنعتی و غربی، میزان درخوری از ساعتهای زندگی شهروندان را به خود اختصاص می دهند. برای مثال طبق تحقیقات انجام گرفته بر کودکان و نوجوانان غربی مشخص شده است که تعداد ساعتهای که این گروه های سنی برای تماشای برنامه های شبکه های تلویزیونی و ماهواره ای صرف می کنند، بیش تر از میزانی است که در سر کلاسهای درس می گذرانند. طبیعی است که جریانهای مختلف ایدئولوژیک نتوانند از این امکان عظیم برای تبلیغ دیدگاه های خود چشم پوشی کنند. بویژه این که شبکه های ماهواره ای در انتقال پیام خود به مخاطب محدودیتی نیز ندارند.
در این میان ادیان و مذاهب گوناگون نیز ناگزیر از همراهی با این موج فراگیر شده و همه روزه شاهد شکل گیری شبکه های ماهواره ای دینی جدیدی هستیم. در این بخش، تلاش داریم تا با معرفی برخی از مطرح ترین شبکه های ماهواره ای، به بیان دیدگاه ها و سیاستهای گردانندگان آنها بپردازیم. پیش از آن لازم به ذکر است که به مانند سایتهای اینترنتی، در بیش تر شبکه های ماهواره ای نیز تأثیر دین و موضوعات دینی قابل مشاهده است؛ اما این نوشتار حول محور شبکه هایی انجام گرفته که دغدغه اصلی آنها، مذهب بوده و توجه آنها به موضوعات دیگر جنبه فرعی دارد.
شبکه های ماهواره ای شیعی
برخی از مطرح ترین شبکه های ماهواره ای که با دیدگاهی شیعی به فعالیت می پردازند به این شرح است:
شبکه ماهواره ای ثقلین(TVTHAQALAYN)
شبکه ماهواره ای ثقلین، ماهواره ای که متعلق به مجمع جهانی اهل بیت(ع) است، در سال 1388 با هدف آموزشی و برای ارتقای سطح علمی شیعیان در خارج از کشور راه اندازی شد. شبکه ماهواره ای ثقلین، شبکه ای شیعی و به زبان عربی بوده و در کشور هلند ثبت رسمی شده، اما دفتر مرکزی آن در ترکیه است و در برخی کشورهای دیگر نیز دفتر دارد. فرکانس پخش این شبکه بر روی "نیل ست" 10911 بوده است. اما در نخستین روزهای اسفند 1389، از ادامه فعالیت توسط شرکت نیل ست محروم شد.
این اقدام بنا به گفته مسؤولان این شبکه، به علت پوشش حوادث بحرین صورت پذیرفته است و گردانندگان شبکه ثقلین، به دنبال ادامه فعالیت بر روی ماهواره "هات برد" می باشند.
نکته ای که متأسفانه مبتلابه بسیاری از شبکه های مذهبی می باشد، و در مورد این شبکه نیز صادق است، عدم توجه به ظرفی است که برای انتقال مفاهیم مورد نظر به کار می رود؛ به این شرح که برنامه های این قیبل رسانه ها، به طور معمول، با کیفیت نامناسب، و بدون بهره گیری از ظرفیتهای برنامه سازی مدرن ساخته می شود که در موارد زیادی باعث ریزش مخاطب آنها می شود.
با توجه به این که نخستین رسالت این رسانه ها تبلیغ و جذب گروه های مختلف مردم، به ویژه جوانان است و در شرایطی که بسیاری از اندیشه های منحط و سطحی در لفافه ای خوش آب و رنگ به جوانان عرضه شده و آنان را به خود جذب می نماید، اکتفای صرف به پخش سخنرانی، تفسیر و... نتیجه مطلوب و مورد نظر سازندگان را در پی نخواهد داشت.
شبکه ماهواره ای ثامن(TVSAMEN)
شبکه ثامن، همزمان با سالروز میلاد پرنور حضرت علی بن موسی الرضا(ع)، فعالیت خود را در تاریخ 88/8/8 بر روی ماهواره "هات برد" آغاز کرده و با رویکردی شیعی در حوزه معارف دینی فعّالیت می نماید. ساختار اساسی این شبکه نشر و پخش مفاهیم تربیتی، اخلاق اسلامی و گسترش فرهنگ اهل بیت(ع) است و برنامه های آن شامل سخنرانیها، نشستهای دینی، مستند و کلیپ و... در حوزه های دین و اخلاق و معارف اسلامی است.
برابر اظهارات مدیران شبکه ثامن، این شبکه به هیچ ارگان و گروه خاصّی در داخل و خارج کشور وابستگی نداشته و کاملاً آزاد و مستقل به صورت مردم نهاد فعالیت می کند و تا حد زیادی با پرهیز از بحثهای اختلاف انگیز و از دریچه علوم و معارف امام رضا(ع) به طرح مباحث خود می پردازد.
شبکه جهانی ثامن بر روی ماهواره "هات برد"، از فرکانس 10723 قابل دریافت است. اولویت اصلی زبان در این شبکه زبان فارسی و سپس زبان انگلیسی است.
شبکه اهل بیت
شبکه ماهواره ای اهل بیت، که در ایام اخیر به یکی از جنجالی ترین و خبرسازترین شبکه های شیعی تبدیل شده است و این خبرسازی، نه به عنوان شبکه ای غنی و موفق در جذب مخاطبان، بلکه به عنوان شبکه ای تفرقه افکن و مغایر با شعار وحدت شیعه و سنی، بلکه در رویارویی شدید با ارزشهای دینی شیعی است! این امر به طور کامل، ناسازگار با شعارهای این شبکه است که مبتنی بر میانه روی و مقابله جدی با اختلافات قومی و جنگ و یا هرگونه افراط گرایی بود.
چنانکه در بخش سایتهای اینترنتی نیز مورد اشاره قرار گرفت، میزان زیادی از محتوای شبکه های ماهواره ای اسلامی (چه شیعی و چه سنی) را تلاش برای تکفیر دیگر مذاهب تشکیل می دهد. این در حالی است که امروز خطر بزرگی کلیت جهان اسلام را با تمام فرقه ها و مذاهب آن، تهدید می کند و آن همانا پروژه عظیم اسلام ستیزی می باشد که روز به روز درحال گسترش بیش تری است و حتی توانسته بسیاری از شهروندان عادی کشورهای غربی را با خود همراه سازد. این اختلافهای فرسایشی و تفرقه افکن، نه تنها مهلتِ دفاع از اسلام را در برابر چنین هجمه ای از میان می برد، بلکه خود بهانه خوبی به دست اسلام ستیزان داده است، تا مسلمین را با انواع بهتانها، مورد هجوم قرار دهند.
برای مثال توهین های شدید برخی گروه های تندرو شیعی نسبت به عایشه همسر رسول اکرم(ص)، به اندازه ای بود که در نهایت، مقام معظم رهبری، آیت الله خامنه ای، فتوایی صادر فرمود که بر طبق آن
"اهانت به نمادهای برادران اهل سنت از جمله اتهام زنی به همسر پیامبر اسلام [عایشه] حرام است. این موضوع شامل زنان همه پیامبران به ویژه سید الانبیاء پیامبر اعظم حضرت محمد(ص) می شود".
اما شبکه اهل بیت بدون توجه به این مخاطرات، کارهای غیرمنطقی خود را تا جایی ادامه داد که به صدور دستور دادگاه ویژه مبنی بر تعطیلی دفتر این شبکه در شهر قم، انجامید و همچنین سبب صدور فتوای تحریم شبکه توسط آیت الله العظمی محقق کابلی، به علت اختلاف انگیزی بین شیعه و سنی شد. ایشان که پیش از این اجازه مصرف وجوهات را به منظور ترویج معارف اهل بیت(ع)، به گردانندگان این شبکه داده بود، در تاریخ 1389/6/22 با لغو این اجازه، پرداخت وجوهات شرعی را با هر عنوانی، به این شبکه و سایر مراکز و شبکه ها و برنامه هایی که تحت هر عنوانی در راستای ایجاد تفرقه میان امت اسلامی فعالیت می کنند، تعاون بر اثم و عدوان دانست!
برنامه های این شبکه واکنشهای مختلفی را برانگیخته است و حتی محمد حسن نبوی، معاون تبلیغ حوزه های علمیه، راه اندازی این شبکه را با دخالت امریکا و با هدف بد جلوه دادن شیعه دانست.
4شبکه تلویزیونی اهل بیت(ع) یک شبکه غیرانتفاعی است که از سوی جمعی از علما و طلاب افغانستانی راه اندازی شده و مدیریت آن در سندیاگوی توسط یک روحانی افغانی تبار به نام "اللهیاری" می باشد. این شبکه به سه زبان عربی، انگلیسی و پشتو برنامه پخش می کند و در مشخصات زیر، قابل دسترسی است:
ماهواره: هات برد فرکانس: 10723 جهت: افق نرخ: 00992 3FEC/4
: این شبکه هیچ پشتوانه علمی ندارد. در گفت وگوی مستقیم آقای اللهیاری به پاسخ می پردازد. دارای دو خط مستقیم تلفن است یکی برای ارتباط شیعیان و دیگری برای ارتباط اهل سنت. از خط ارتباطی اهل سنت به خط عمری، ابوبکری و... با لحن اهانت آمیز یاد می شود. بیش تر در برابر پرسشهای اهل سنت که گاه با این شبکه تماس می گیرند جواب قانع کننده داده نمی شود، بلکه با سر تکان دادن و یا نیش خند زدن و رفتار تمسخر آمیز، گوینده و پرسش گر را به سخره می گیرد. به نظر می رسد تمامی فعالیت این شبکه در ادامه دامن زدن به اختلافات بین ادیان و مذاهب است که بی گمان باید از مراکزی مورد حمایت قرار بگیرد. گرچه جریانهای ولایی افراطی بعید نیست که به حمایت مالی و معنوی آن همت کنند.
یکی از ویژگیهای این شبکه دامن زدن به خرافات است. در یک تماس تلفنی از خط علوی ها، فرد پشت خط مدعی بود بیماری صعب العلاجی داشته که پزشکان دست رد به وی زده اند و با توسل به همین شبکه، حاجتش روا شده است و مدعی بود که این شبکه حاجت می دهد. می توانید به این شبکه متوسل بشوید. آقای اللهیاری با تأثر بدان گوش می کرد، بی آن که چیزی بگوید و یا توضیح دهد. البته این بخش از صحبتهای این مخاطب را در ادامه درخواست کمک برای ادامه حیات این شبکه پخش می کرد.
شبکه سلام(TVSalam)
شبکه فارسی زبان سلام، در سال 2005 در روز عید غدیر افتتاح شد. مدیر این شبکه حجت الاسلام هدایتی، یک روحانی ایرانی ساکن امریکا (لُس آنجلس) است. شبکه سلام در دو شهر اصفهان و مشهد، گروه های تولیدی دارد که برنامه های مورد نظر را ضبط و آماده می کنند و برای دفتر اصلی در آمریکا می فرستند. همچنین با کمک اعضای خود در تهران، برنامه های مورد نیاز را تهیه کرده و برای استفاده در شبکه ارسال می کند.
تمرکز عمده شبکه سلام، ضدیت با وهابیون است. یکی از برنامه های مهم این شبکه، مناظراتی است که به صورت مرتب بین حجت الاسلام حسینی قزوینی با وهابیون صورت می گیرد و منجر به واکنشهای مختلفی در بین مخاطبان شده است.
امروزه عده ای این شبکه را وابسته به انجمن حجتیه و در راستای اهداف این انجمن می دانند. بویژه به علت مخالفت گردانندگان این شبکه با دخالت روحانیون در امر حکومت و حمایت آنها از روحانیون ِ مخالف حکومت جمهوری اسلامی ایران. یکی از موارد دیگری که شبهه صحت داشتنِ این ادعا را تقویت می کند، طفره رفتن مدیران شبکه از بیان منبع تأمین هزینه سرسام آور اجاره شبکه و برنامه سازی است. این شبکه به ادعای مدیران خود بدون وابستگی سیاسی و حزبی، فقط با درآمد تبلیغات و هدایا و کمک های مردمی فعالیت می نماید که نمی تواند درست باشد.
آدرس دریافت ماهواره ای این شبکه قرار ذیل است:
شبکه سلام در هات برد 11566 افقی 4/3 27500
فرکانس جدید 11566 افقی 6/5 22000
برخی دیگر از شبکه های ماهواره ای شیعی به این شرح است:
شبکه امام حسین(TVHosseinImam)
شبکه اسلامی - شیعی امام حسین(ع) که دفتر مرکزی آن در شهر مقدس کربلا قرار دارد، در هات برد فرکانس 10971 افقی 27500 و 4. 3 قابل رؤیت است و همچنان که از نامش پیداست خاص امام حسین(ع) است. این شبکه، اولین شبکه شیعه ویژه جوانان به زبان فارسی است که در روز اول محرم سال 1431 هجری قمری راه اندازی شد. این شبکه تحت حمایت بنیاد آیت الله مرتضی شیرازی است و به گفته مدیران این شبکه، به هیچ حزب، یا جناح سیاسی و دولتی وابستگی ندارد و به صورت مردمی پشتیبانی و حمایت می شود.
در سایت شبکه امام حسین(ع) اصول حاکم بر شبکه به این شرح است:
1. پیروی از خط سیر قرآن و اهل بیت(ع).
2. مشاوره با علماء و مراجع عظام تقلید.
3. حفظ شؤونات اسلامی وترویج اخلاق، احکام و اعتقادات اسلامی در کلیه برنامه های شبکه.
4. حمایت از مستضعفان شیعه در عرصه جهانی.
5. عدم استفاده از موسیقی و تلاش در ایجاد جایگزینی مناسب.
6. رعایت بی طرفی کامل در حوزه سیاسی.
7. تمرکز بر نسل جوان.
8. برنامه سازی برای مواجهه با کانال های موزیک، رقص و... با تبلیغ و ترویج هنرهای مفید و سودمند.
شبکه کربلا(Karbala)
شبکه عرب زبان کربلا، با مدیریت حیدر جلوخان، فعالیت می نماید و مراسم عبادی و مذهبی را به صورت زنده بر روی ماهواره های نایل ست و عرب ست قرار می دهد.
هزینه های مالی شبکه که مقر اصلی آن در شهر مقدس کربلاست، از سوی مدیریت آستان مقدس امام حسین و حضرت أباالفضل العباس(ع) تأمین می شود. این شبکه در دو فرکانس پخش می شود:
vertical/27500Arabsat
horizontal/2750011662Nilsat
10892شبکه الانوار(AnwarAL)
الانوار، که یک شبکه شیعی پر مخاطب به شمار می رود، شبکه ای عربی و وابسته به بنیاد آیت الله سید مرتضی شیرازی است. مقر شبکه های ماهواره ای الأنوار یک و دو در کویت است. یکی از آنها، اقدام به تولید و پخش برنامه های آموزشی و علمی در زمینه عقاید شیعه می نماید و دیگری برنامه های ادعیه و مراثی شیعیان را پخش می کند. این دو شبکه از طریق زیر قابل دسترسی هستند:
الانوار: ماهواره هات برد/فرکانس: 10971 افقی/سیمبل ریت:: 4/3fec/
27500الانوار2: ماهواره: نیل ست/فرکانس: 10757 عمودی/سیمبل ریت:: 4/3fec/ 27500
شبکه ماهواره ای اهل البیت(Ahlulbayt)
شبکه عربی اهل البیت که دفتر مرکزی آن در شهر کربلای معلی قرار دارد، به حضرت آیت الله سید هادی مدرسی تعلق دارد و توسط حجة الاسلام والمسلمین سید مهدی مدرسی اداره می شود. این شبکه ماهواره ای سال گذشته بخش انگلیسی خود را به طور مستقل راه اندازی کرد که دفتر آن در کربلا واقع شده است. این شبکه ماهواره ای طی تحولات اخیر کشورهای عربی، به شکل گسترده ای به پوشش اخبار و حوادث قیام ملت بحرین پرداخت و گفته می شود که به همین دلیل، پخش آن ابتدا توسط "عرب ست" و پس از آن توسط "نیل ست" و "هات برد" متوقف شد.
شبکه المهدی(ع)
به عربی، انگلیسی و ترکی
: Pol:MHz11555Frq:nilesatSat
Vشبکه چهارده معصوم 4chteen
به زبان عربی
: Pol:MHz11555Frq:nilesatSat V
شبکه الزهرا
به زبانهای عربی، انگلیسی و ترکی
: Pol:MHz12380Frq:HotbirdSat V
البته علاوه بر اهل تسنن و شیعیان دوازده امامی، برخیفرقه ها و مذاهب اسلامی دیگر نیز از شبکه های ماهواره ای برای تبلیغ دیدگاه های خویش بهره می گیرند. یکی از این شبکه ها، شبکه InternationalMTA و متعلق به فرقه احمدیه می باشد.
احمدیه نام فرقه ای از مسلمانان است که در سال 1889 توسط میرزا غلام احمد به وجود آمد. طرفداران این فرقه، غلام احمد را که در سال 1908 فوت کرد یک پیغمبر و مسیح و مهدی موعود می دانند. مخالفان فرقه احمدیه از این پدیده به عنوان "قادیانیزم"، که نشأت گرفته از محل تولد میرزا غلام احمد و فرقه احمدی است، یاد می کنند.
آمار دقیقی از طرفداران جماعت احمدیه در دست نیست؛ اما آنها را در حدود 7 الی 10 میلیون نفر تخمین زده اند که بیش تر در هند، پاکستان، کانادا، انگلستان و امریکا زندگی می کنند.
بعد از اخراج سومین خلیفه جماعت احمدیه از پاکستان، اینک مرکز این جمعیت در کشور انگلستان قرار دارد و امروزه پنجمین خلیفه احمدیه در شهر لندن زندگی می کند. پنج اصل بنیادین جمعیت احمدیه عبارت اند از: توحید، نماز، روزه، زکات و حج. قابل ذکر است این جمعیت به چند باور اساسی که باورهای اکثریت قاطع مسلمانان جهان (سنی و شیعه) است اعتقاد ندارند
. 5نسبت به پذیرش ارتداد اعضای این فرقه، از طرف اهل سنت و شیعه تا اندازه ای اجماع وجود دارد.6 ولی از نظر رسانه ای وتبلیغی از امکانات و فعالیت وسیعی برخوردارند. این فرقه برای تبلیغ از انواع روشهای تبلیغی مانند اعزام مبلغین، فعالیتهای مطبوعاتی و سایتهای اینترنتی بهره می گیرد. علاوه بر این شبکه ماهواره ای InternationalMTA را در لندن تأسیس کرده اند که هر روز به چندین زبان برنامه پخش می کند. این شبکه چند کانال ماهواره ای دارد که با دیدگاهی کاملا دینی، مذهبی، عرفانی با گرایش قادیانی فعالیت می کند.
نکات منفی شبکه های ماهواره ای
در نهایت باید خاطرنشان کرد اشکالی که بر رسانه های عمومی و فراگیری چون تلویزیون، رادیو و خصوصاً ماهواره وارد است ریشه در همان هدفی دارد که این رسانه ها دنبال می نمایند؛ به این شرح که در ماهواره هدف عمده، تأثیرگذاری بر مخاطب است و اگر مخاطب تأثیری نپذیرد کار شبکه ماهواره ای بیهوده خواهد بود. لذا این رسانه ها بیش از آن که به دنبال آگاهی بخشی باشند، در پی تأثیرگذاری هستند. هرچند که امر آگاهی بخشی نیز انجام می گیرد، اما این آگاهی، زمانی مطلوب است که منجر به بروز رفتار یا ویژگی خاصی در مخاطب گردد و ناگزیر باید از ابزاری استفاده کرد که امکان رسیدن به این هدف را بیش تر فراهم کند که این ابزار همانا بهره گیری از احساس و عاطفه است. بار اصلی رسانه های جمعی، بهره گیری از احساس و عاطفه است. این معضل و آفتی است که تمام شبکه های ماهواره ای، هریک در سطحی، بدان دچار می باشند. شبکه اهل البیت، بیش تر، شبکه ولایت در سطحی کم تر، و شبکه قرآن کم تر از دو مثال قبل.
به طور کلی می توان گفت که در امر اطلاع رسانی، ما با دو رسالت متفاوت روبه رو هستیم: رسالت پیامبری، و رسالت فیلسوفی.
پیامبران به دنبال هدایت و به راه آوردن مردم اند، لذا در این مکتب بحث و جدل و مناظره، و یا بحث استادی و شاگردی وجود ندارد؛ همچنان که عیسی(ع) و موسی(ع) نیز شاگرد(به معنای مصطلح کلمه)( نداشته اند، بلکه اعتقاد و باور خاصی داشته اند که مردم را به آن دعوت می نموده اند. در این جا، هدف شنیدن و عمل کردن است. بسیاری از شبکه های ماهواره ای نیز به همین طریق عمل می نمایند و وارد یک گفتمان و تعامل دو سویه با مخاطب خود نمی شوند.
متأسفانه امروزه شاهد آن هستیم که برنامه های برخی شبکه های دینی، با خرافه و امور واهی درمی آمیزد.
معضل دیگری که رسانه های عمومی، بیش تر، بدان مبتلا هستند، سطحی بودن و غیرعلمی بودنِ میزان زیادی از اطلاعاتِ ارائه شده از سوی آنهاست که این معضل نیز بیش تر در رابطه با شبکه های ماهواره ای صدق می کند. درباره این ویژگی، اصطلاحاً گفته می شود که این رسانه ها اقیانوس پهناوری از اطلاعات هستند، اما این اقیانوس تنها یک سانتیمتر عمق دارد!
اما در مقایسه شبکه های ماهواره ای با اینترنت می توان گفت که استفاده دینی از اینترنت چیزی شبیه ماهواره است هرچند به نظر می رسد سه تفاوت عمده با آن دارد:
نخست آن که اینترنت بر خلاف ماهواره صرفاً ابزاری پخش کننده نیست، بلکه وسیله ای تعاملی و دو طرفه است، به همین دلیل مطالب موجود در آن معمولاً غنای بیش تری دارد و شاید بتوان گفت بیش تر مبتنی بر رسالت فیلسوفی است تا رسالت پیامبری.
دوم آن که هر کسی می تواند با حداقل هزینه و به آسانی خود را وارد این فضا کند.
و سوم آن که گستره اینترنت بسیار گسترده تر از ماهواره است.
7به هرحال، با توجه به فراگیری روزافزون این ابزار ارتباطی، نیاز به بازنگری قانون ممنوعیت، ضروری به نظر می رسد. بهتر آن است که به جای ممنوعیت مطلق ماهواره، با در پیش گرفتن یک سیاست معتدل با نظارتی دقیق شرایط دسترسی مردم به شبکه های تأیید شده و بویژه شبکه های دینی فراهم شود. به خصوص با در نظر گرفتن این نکته که تلویزیون جمهوری اسلامی ایران، تلویزیونی ملی و دولتی است و تبلیغ دین از این مجرا، هرچند با مناسب ترین کیفیت و به بهترین شکل، این شائبه را در ذهن برخی مخاطبان ایجاد می کند که حکومت با در نظر گرفتن منافع خود به تبلیغ دین دست می یازد، در حالی که اگر همین محتوا از شبکه ای خصوصی و غیر دولتی ارائه شود قادر خواهد بود اذهان و قلوب بیش تری را با خود همراه کند.
شبکه های ماهواره ای اهل سنت
شبکه نور(TVNour)
شبکه نور نخستین شبکه سنی به زبان فارسی و اولین تجربه اهل سنت ایران در راه اندازی یک رسانه جمعی فراگیر است که طبق ادعای مدیرانش، به طور خصوصی اداره می شود. با این که این شبکه، نسبت به سایر رسانه های مطرح اهل تسنن، دیدگاهی متعادل داشته و کم تر از سایرین، به ورطه بحثهای مجادله آمیز و تفرقه افکن افتاده است اما هرگز از سوی دولت ایران به رسمیت شناخته نشده است، و برخی این امر را یکی از عوامل پایین بودنِ سطح علمی برنامه های شبکه می دانند؛ زیرا غالب علماء اهل سنت ایران، به همین دلیل تمایلی برای همکاری مستقیم با آن ندارند و این امر، بر کیفیت کاری شبکه، تأثیر منفی گذاشته است.
این شبکه که یکی از اهداف خود را دوری از تمامی معیارهای مغایر با وحدت و یکپارچگی جهان اسلام و دوری گزیدن از ورود به مباحث و چالشهای سیاسی مخرب دانسته، متأسفانه در طول زمان بیش تر از گذشته رو به سمت طرح مسائلی می آورد که باعث اختلاف فرق مختلف در ایران و سایر کشورهای اسلامی است و همین مباحث منجر به سلفی خوانده شدن این شبکه در میان مخالفان خود شده است.
دفتر اصلی این شبکه در امارات قرار دارد، اما سایت "جهان نیوز" در مورخ یکشنبه 89/7/11، در خبری تحت عنوان "تأسیس استدیو شبکه ماهواره ای وهابیت در زاهدان!" ادعا کرد که شبکه نور استدیویی رسمی را در شهر زاهدان تأسیس کرده و این استدیو را وابسته به امام جمعه اهل سنت زاهدان مولانا عبدالحمید دانست.8 این خبر باعث واکنش شدید رسانه های اهل سنت شده و از آن میان سایت سنی آنلاین در مورد این گزارش اظهار داشت:
" مولانا عبدالحمید هیچ گونه ارتباطی با شبکه جهانی "نور" ندارد و نه از مؤسسان یا سیاست گذاران و یا طرف مشورت شبکه ماهواره ای مذکور هستند، بلکه ایشان همواره در مسیر اعتدال و میانه روی قرار داشته و اطرافیان خود و کسانی که با ایشان در هر موضوعی مشورت می کنند نیز، توصیه به اعتدال و میانه روی در امور و احترام به طرف مقابل می نماید، و معتقد است که طرف مقابل نیز باید همین روش را سرلوحه برنامه های خود قرار دهد".9
علیرغم این اظهارات، همچنان عده زیادی این شبکه را تحت حمایت مولانا عبدالحمید می دانند.
شبکه نور در فرنکانس های زیر قابل دسترسی است:
ماهواره هات برد: فرکانس11566-افقی سیمبل رایت: 27500 - 4/3
ماهواره نایل سات: فرکانس10872-عمودی سیمبل رایت: 27500 - 4/3
Wesal
TVشبکه ماهواره ای "وصال" کویت، به زبان عربی است و برنامه هایی در مخالفت با تشیع و دولت جمهوری اسلامی ایران پخش می کند.
چندی پیش سایت شیعه آنلاین ادعا کرد که شبکه وصال، به درخواست "عبدالرحیم ملازاده" معروف به "أبو منتصر بلوچی" که خود را "رئیس رابطه اهل سنت ایران" معرفی می کند، قصد دارد یک شبکه ماهواره ای فارسی زبان به نام "وصال فارسی" برای اهل سنت ایران افتتاح کند.
10AL Haqiqa
شبکه سنی دیگری است که به زبان عربی و با دیدگاه سلفی گری به پخش برنامه می پردازد.
برخی از مباحثی که در این گونه شبکه ها برای مطرح می شود روضه خوانی، یا رفتن به زیارت گورها و اماکن دینی را زیر سؤال می برد، مسائلی مانند سینه زنی و زنجیرزنی و قمه زنی در عزای امام حسین(ع) را نیز به شدت مورد تمسخر قرار می دهد. بویژه با پخش تصاویر مربوط به قمه زنی، شیعیان را به دلیل خودآزاری در عزاداری، تحقیر می کند. همچنین مدعی است شیعه در زمان صفویه وارد ایران شده است و ایرانیان به این دلیل به تشیع گرویدند که هم از حملات تازیان در امان باشند و هم در واقع مسلمان نباشند. در واقع ایرانیان تشیع را در برابر اسلام عرب علم کردند!
شبکه های دینی غیر اسلامی
T.B.Nیکی از شبکه های بسیار معروف مسیحی است که متعلق به کلیسای اوانجلیستها (مسیحیان تبشیری) می باشد و در سال 1973 کار خود را آغاز کرده است. این شبکه انگلیسی زبان با مدیریت پال کراوچ و به صورت 24 ساعته برنامه های مذهبی پخش می کند که بیش تر این برنامه ها به گونه ای بر محوریت آخرالزمان تعریف شده اند. برای مثال شخصی به نام هایلینزی که از 40 سال پیش بر مبنای پیش گوییهای کتاب مقدس به عرضه اخبار آخر الزمانی پرداخته است، در این شبکه به صورت مرتب سخنرانی دارد. وی اظهار می دارد که: هیچ زمانی مثل امروز حوادث و اخبار آخرالزمانی با هم جمع نشده بودند و هیچ زمانی مثل امروز پتانسیل مرحله آخرالزمانی را نداشته است. مسیح به زودی به زمین باز خواهد گشت به همین دلیل ضرورت دارد تا همه انسانها به فوریت به آیین مسیحیت روی بیاورند.
11یکی از انتقادهایی که همواره به این شبکه وارد شده است، اصرار گردانندگان TBN بر اخذ اعانه و کمک مالی از مخاطبان بوده، تا جایی که بارها اعلام کرده اند دلیلِ مستجاب نشدن دعاهای ایشان عدم پرداخت اعانه و عشریه است!
بیش تر برنامه های این شبکه شامل موعظه و سخنرانی است. همچنین یکی از برنامه های جنجالی این شبکه، نشان دادن مراسمی است که طی آن کشیش ها با ایجاد ایمان و تحول روحی در افراد، آنها را دگرگون می کنند و در این مراسم که به شکل جمعی صورت می گیرد به شفا دادن بیماران لاعلاج می پردازند که به نظر بسیاری، نمایشی ساختگی و خرافی است.
به عقیده بسیاری، این شبکه تا حد زیادی تحت تأثیر دیدگاه های مبتنی بر پیشگوییهای صهیونیسم است. همچنین شبکه ماهواره ای نجات تیوی را، شبکه فارسی زبان TBN دانسته اند.
برخی از دلایل توفیق این شبکه در جلب مخاطب، توجه به مسایلی مانند شادی و سرزندگی برنامه ها و ساخت برنامه های ویژه برای هر گروه سنی و در نظر گرفتن سلایق مخاطبان، بویژه قشر جوان است. همچنین در این شبکه به خانواده و حفظ بنیانهای آن بسیار اهمیت داده می شود.
mohabat TV
شبکه محبت، شبکه ای به زبان فارسی و مروج آیین مسیحیان است. برنامه های این شبکه توسط تلویزیون محبت و سازمانها و مؤسسات مختلفی تهیه و فراهم می شوند. محبت تیوی به صورت علنی به جهت گیریهای سیاسی نمی پردازد و خود را شبکه ای مستقل و بدون وابستگیهای سیاسی و دولتی معرفی می کند. برنامه ها در قالبهای مختلفی مانند برنامه های داستانی یا سریالها، فیلم، ویدیو موزیک، برنامه های تعلیمی و بشارتی ارائه می شوند. همچنین این شبکه با ساخت برنامه هایی مانند جوانانه، جاده جوانی و... توجه ویژه ای را به قشر جوان و جذب آنها به آیین مسیحیت معطوف کرده است. متأسفانه در شرایطی که بسیاری از برنامه های شبکه های اسلامی، به بیان غیرضروری اختلافات شیعه و سنی و جنگهای لفظی میان این دو گروه صرف می شود، ادیان دیگر، بویژه مسیحیت، با ارائه برنامه های متناسب با روحیات و سلیقه های قشر جوان، آنان را که با دیدن نزاعها و درگیریهای بی نتیجه برخی مسلمین سرخورده شده اند، به سوی خود جلب می کند.
کلماتی مانند صلح و آرامش، نجات، امید، نور و زندگی، شفا و برکت بسامد بالایی در برنامه های این قبیل شبکه ها دارد و آن چه اظهار می شود این است که مسیحیت دین محبت و مهربانی، صلح و آرامش، صفا و صمیمیت، شادی و خوشحالی، و امید به زندگی است.
این شبکه و دیگر شبکه های مسیحی، با محور قرار دادن خانواده و جوانان، و رعایت اصول روان شناسی و تبلیغی در برنامه های خود، و ساخت برنامه هایی با کیفیت مناسب برنامه سازی، عامل تهدیدکننده ای برای جوامع اسلامی به شمار می آیند. تهدیدی که متأسفانه چندان خطرناک و جدی انگاشته نمی شود.
تلویزیون محبت به صورت دیجیتال سیگنال از ماهواره هات برد بر روی خاورمیانه، اروپا، شمال آفریقا و شبه جزیره عربی پخش می شود.
NEJATTV
شبکه فارسی زبان نجات، که یک تلویزیون مذهبی مسیحی و وابسته به شبکه TBN می باشد، بعد از شبکه محبت، دومین شبکه فارسی زبان با این موضوع می باشد. نجات تی وی مدت چهار سال است که از طریق ماهواره هات برد فعالیت می کند و همچنین یک سال و نیم است که به صورت بیست و چهارساعته به پخش برنامه می پردازد. مدیر این شبکه فردی به نام شبان رضا صفا، است که خود را کشیشی مسیحی معرفی می کند. شبان رضا اظهار می دارد که پیش از این مسلمانی شیعی بوده و برای اولین بار در سوئد به مسیحیت متمایل شده است.
رضا صفا ادعا می کند که در صورت ادامه فعالیتهای مبلغان مسیحی، حداقل هفتاد درصد ایرانیان به مسیحیت خواهند گروید! به همین منظور به تلاش بسیاری بر ایجاد کلیساهای مخفی و به اصطلاح زیرزمینی در ایران و جذب هرچه بیش تر جوانان ایرانی به سمت مسیحیت است. یکی از برنامه های این شبکه، که باعث واکنشهای اعتراض آمیزی شده است، برنامه هایی است که طی آن شبان رضا به شفای افراد کور و کر و بیماریهای لاعلاج می پردازد. همچنان که در مورد شبکه TBN نیز گفته شد، برخی با ساختگی عنوان کردن این معجزات، نمایش این برنامه را موجب وهن میسحیت دانسته اند.13
نور ست(Noursat)
شبکه عرب زبان نور، اولین و تنها شبکه مسیحی در لبنان و خاورمیانه است که در سال 1991 به وسیله سازمان غیرانتفاعی LumiereTele پایه گذاری شده و طبق ادعای وب سایت شبکه، تنها به کمکهای مالی مخاطبانش تکیه دارد. این شبکه کاتولیک، خود را شبکه ای مستقل و غیر دولتی می نامد که تنها ملزم به رعایت محدودیتهای تعیین شده از سوی کلیساست. بیش تر برنامه های این شبکه در رابطه با تبلیغ مسیحیت و بیان کرامات و معجزات عیسی مسیح(ع) است.
نتیجه
بنابراین، اکنون سایتهای اینترنت و شبکه های ماهواره ای ابزار پرقدرت و پرتوان برای انتقال افکار و فرهنگها و به مثابه رسانه ای جهانی در اختیار بشر است. کسانی از آنها بهره می برند که با آن کار می کنند و این ابزار به روز و پر طرفدار را به خدمت می گیرند. حوزویان و حوزه های علمیه از باب:
"العالم بزمانه لاتهجم علیه اللوابس"
بایسته و شایسته است بیش از گذشته به این ابزار توجه کنند و از این دستاورد شگفت انگیز روز در راه پیشبرد اهداف عالی دینی و مذهبی خود بهره ببرند.
منبع: مجله حوزه، شماره 157
پی نوشتها:
× فوق لیسانس حقوق، دانشگاه شهید بهشتی.
1. تبیان، تاریخچه اینترنت در ایران، سایت.
2. مجله اخبار ادیان، شماره 19، خرداد - تیر 1385 / 61، مقاله دین آنلاین، چالش، یا فرصت، نوشته علیرضا فرصت.
3. مجله امید انقلاب، شماره 403، شهریور 1388، مقاله وهابیت و گوگل اسلامی، مریم حسن پور.
4. محمدحسن نبوی در نشست معاونان تبلیغ و پژوهش حوزه های علمیه سفیران هدایت کشور، 14 آبان 1389.
: http//cid/pages/fa/www.shia-news.com?=
193365. فرقه احمدیه، ویکی پدیا.
6. در سال 1363ه ق از سوی تمام علمای مذاهب اسلامی در شبه قاره هند، فتوای تکفیر قادیانی ها صادر شد و در سال 1394ه. ق (1974م) کنفرانس بزرگی با شرکت علمای تمام مذاهب و فرق اسلامی در مکه مکرمه تشکیل گردید و طی بیانیه ای، فرقه احمدیه تکفیر گردید و وجود آنان خطر بزرگی برای اسلام دانسته شد. فصلنامه تخصصی کلام اسلامی، شماره پنجاه، تابستان 1383، مقاله فرقه احمدیه، نوشته اسماعیل آذری نژاد.
7. مجله اخبار ادیان، شماره 19، خردادتیر 1385 / 62، مقاله دین آنلاین، چالش یا فرصت، علیرضا رصایت.
. http:8//www.jahannews.com/
2329vdchqqnzznxzd.tft.htmlت:http.//Editorial/Various-things/www.fa.sunnionline.us/
. q-q.html----http:250010//16990&cat=article.asp?id/shia-online.ir=
111. برگرفته از مقاله "سیمای منجی در رسانه غربی" در سایت رهبران شیعه:
: http//p/www.shia-leaders.com?=
12 3598. سایت آینده روشن، پنجشنبه 18 بهمن 1386.
افزودن دیدگاه جدید