سید محمد عموی حضرت ولی عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف ) - 2

تاریخ انتشار:
ابو جعفر، سید محمّد دارای اخلاق والا و ادب بسیار برجسته بود و این کمالات او را از دیگران متمایز می ساخت تا آنجا که بسیاری از شیعیان بر این باور بودند که پس از امام هادی منصب امامت به او می رسد.
محمد بن علی الهادی علیهماالسلام

جلالت امامزاده سید محمد پسر امام هادی (ع)
در فصل دهم از باب زیارات، دو مقام است: مقام اول؛ در این قسمت از این مقام، جلالت و مقام سید محمد پسر امام هادی علیه السلام را بیان می کنیم:
و نيز بدان كه امامزاده سيد محمد فرزند حضرت امام على نقى عليه السلام را در نزديكى بلد يك منزلى سامره مزارى است مشهور و به جلالت شأن و بروز كرامات معروف عامه مردم به زيارتش مشرف مى  شوند و نذرها و هداياى بسيار به آنجا مى  برند و حاجات مى  طلبند و اعراب آن حدود تمامى از او خوف دارند و حساب مى  برند كرامات بسيار از آن بزرگوار نقل شده كه مقام ذكرش نيست و بس است در جلالت آن جناب كه قابليت و صلاحيت امامت را داشت و فرزند بزرگ هادى عليه السلام بود و در فوت او حضرت امام حسن عسكرى عليه السلام گريبان خود را چاك فرمود و شيخ ما ثقه الاسلام نورى نور الله مرقده اعتقاد عظيمى به زيارت آن بزرگوار داشته و در تعمير بقعه و ضريح مباركش سعى فرموده و صورت كتيبه كه بر ضريح شريفش نوشته است اين است:
هذا مرقد السّید الجلیل ابیجعفر محمّد بن الا مام ابى الحَسَن علىّ الهادى علیه السلام عظیم الشّان جلیل القدر کانت الشّیعه تزعم انّه الاِمامُ بَعْدَ اَبیه علیه السلام فَلَمّا توفّى نَصَّ اَبوهُ عَلى اَخیهِ اَبى مُحمّد الزّکى علیه السلام وقالَ له احدث لِلَّهِ شکرا فَقَدْ اَحْدَثَ فیکَ اَمْرا خلّفه اَبُوهُ فِى المَدینه طفلا وقدم علیه فى سامراء مشتدّا وَنَهَضَ الى الرّجوع الى الحجاز ولمّا بلغ بَلَد عَلى تسعه فراسخ مرض و توفّى ومشهده هناک وَلَمّا توفّى شَقَّ ابومحمّدعلیه السلام علیه ثوبه وقال فى جوابِ مَنْ عابَهُ علیه قد شقّ مُوسى على اَخیهِ هرون وکانَتْ وَفاتُهُ فى حُدود اثنین وَخَمسین بَعْد الْمأتین.[13]
ترجمه:
این مرقد سید جلیل ابى جعفر محمد فرزند امام ابى الحسن هادى علیه السلام است که داراى منزلتى بزرگ و مقامى شایسته بوده و شیعیان چنین پنداشتند که امام پس از پدرش علیه السلام او است وچون ازدنیا رفت پدرش تصریح کرد به امامت برادرش ابى محمدعلیه السلام وبه او فرمود براى خدا شکرى تازه کن که خدا تازه کرد دستورش رادرباره تو، پدرش او را در کودکى در شهر مدینه بجاى گذارد وپس از آنکه جوانى نیرومند شده بود درسامرا به خدمت پدر آمد، ودوباره خواست بسوى حجاز برگردد و سر راه چون به شهر ((بلد)) نه فرسنگى سامرا رسید بیمار شد و در همانجا از دنیارفت و مزار شریفش در همانجا است ، و حضرت ابومحمد(ع ) در مرگش جامه بر تن درید، ودرپاسخ کسى که برآن حضرت در این کار ایراد گرفت فرمود:
موسى در مرگ برادرش هارون جامه بر تن درید، و سال وفاتش حدود دویست و پنجاه و دو هجرى بود. [14]
وفات
سید محمد در سال ۲۵۲ه‍.ق برای زیارت خانه خدا ، قصد سفر کرد. هنگامی که به قریه بلد (در نزدیکی سامرای عراق) رسید، بیمار شد و در ۲۹ جمادی الثانی درگذشت. شیعیان او را در همانجا دفن کردند. برخی احتمال مسموم شدن او از سوی عباسیان را مطرح کرده اند.[15]
پس از درگذشت او، امام هادی برای او مجلس ختم برگزار کرد. جمعی از بنی هاشم؛ از جمله حسن بن حسن افطس نقل کرده اند:
روز وفات سید محمد، به خانه امام هادی رفتیم و دیدیم، در صحن خانه فرشی گسترده اند و مردم دور تا دور نشسته اند. جمعیت را تخمین زدیم، غیر از موالی و سایر مردم، ۱۵۰ نفر از آل ابی طالب، بنی هاشم و قریش حضور داشتند. ناگهان امام حسن عسکری در حالی که گریبان خود را در مرگ برادر چاک زده بود، وارد شد و در کنار پدرش ایستاد. ما حضرت را نمی شناختیم. پس از ساعتی امام هادی رو به او کرده، فرمود: یا بُنَیّ أَحْدِثْ لِلَّهِ شُکْراً فَقَدْ أَحْدَثَ فِیکَ أَمْراً. امام حسن(ع) گریه کردند و گفت: اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، اِیاهُ نَشْکُرُ نِعَمَهُ عَلَینا وَ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیهِ رَاجِعُونَ. پرسیدم او کیست؟ جواب دادند: حسن فرزند امام علی النقی(ع). در آن هنگام ۲۰ ساله به نظر می رسید، ما فهمیدیم که پس از پدر، او امام است.[16]
فرقه محمدیه
پس از وفات سید محمد، برخی از شیعیان طرفدار امامت او گقتند: او نمرده و زنده است، زیرا امام هادی او را برای امامت معرفی کرده و از آنجا که نسبت دروغ بر امام جایز نیست و نیز نمی توان گفت بداء رخ داده است، پس او جانشین است و پدرش از ترس مردم که ممکن بود گزندی به وی برسانند، او را پنهان کرده است.[17]
آستانه امامزاده سید محمد
مرقد سید محمد در شهر بلد از توابع استان صلاح الدین در ۸۵ کیلومتری شمال بغداد است و امروز یکی از زیارتگاه های شیعیان است.
از تاریخ بنای اولیه امامزاده، اطلاع دقیقی در دست نیست، جز این که در خلال تعمیراتی که در سال های 1379 -1384 ق. در این آستانه انجام گرفته چنین برمی آید که عمارت اوّل این آستانه متعلّق به قرن چهارم است که توسط عضدالدوله دیلمی انجام گرفته است. پس از آن در قرن دهم هجری، عمارت دوم، توسط شاه اسماعیل صفوی، پس از فتح بغداد انجام گرفت.
بر کتیبه ای بر ضریح نوشته شده است:
این مرقد سید جلیل ابوجعفر محمد فرزند امام هادی است که فردی عظیم الشأن است و شیعیان را این گمان بود که او پس از امام هادی به امامت خواهد رسید و چون درگذشت، امام هادی(ع) بر امامت حسن عسکری(ع) اشاره فرمود. هنگامی که امام هادی(ع) از مدینه به سامرا می رفت، سید محمد کودکی بیش نبود و بعدها چون به بلوغ رسید راهی سامرا شد و چندی در سامرا بود تا آنکه تصمیم گرفت به مدینه برگردد و چون نُه فرسنگ از سامرا دور شد و به روستای بلد رسید در همین جا بیمار شده و درگذشت.
کرامات
کرامات زیادی از سید محمد دیده شده است. میرزا حسین نوری در النجم الثاقب می نویسد:
سید محمد، صاحب کرامات متواتر است. حتّی نزد اهل سنت هم معروف است. مردم عراق و حتی اعراب بادیه نشین نیز می ترسند به نام او سوگند یاد کنند. اگر آنها را به برداشتن مالی متهم کنند، آن را برمی گردانند، ولی به سید محمد قسم نمی خورند.
تعدادی از علما درباره کرامات سید محمد کتاب هایی نوشته اند؛ از جمله رساله ای در کرامات سید محمدبن علی الهادی، تألیف مهدی آل عبدالغفار کشمیری. در اینجا به نمونه ای از کرامات وی اشاره می شود: علاّمه سید میرزا هادی خراسانی از سید حسن آل خوجه از خدام آستانه عسکریین (علیهما السلام) نقل می کند:
در صحن شریف ابی جعفر سید محمد نشسته بودم، متوجه شدم شخصی عرب در حالی که یکی از دستهایش را به گردن بسته بود، وارد آستانه شد. نزدیک رفتم و از علت مریضی اش پرسیدم. گفت: سال گذشته، روزی به منزل خواهرم رفتم، دیدم در حیاط، گوسفندی بسته است. خواستم ذبح کرده، بخورم. خواهرم اجازه نداد و گفت: این گوسفند نذر سید محمد است. من به حرف او توجه نکردم و آن را ذبح کردم، پس از سه روز آثار شلی در دستم نمایان شد و روز به روز بدتر شد. من متوجه علت آن نبودم، تا این که در این اواخر متوجه کار خود شدم، حالا هم پشیمانم و برای شفا به آستانه سید محمد آمده ام. سپس با همراهیان وارد حرم شد و شروع به گریه و زاری کردند. پس از ساعتی دیدم دستش را حرکت می دهد. سجده شکر به جا آورد و نذر کرد هر سال گوسفندی بیاورد و به نیت سید محمد ذبح کند.[18]
شیرمرد دجیل
ابوجعفر سید محمد علیه السلام فرزند امام هادی علیه السلام در میان صحرانشینان دجیلی و ساکنان شهر بلد، معروف به «سبع الدجیل» یعنی شیرمرد دجیل است، شیعیان عرب زبان، به این بزرگوار درست همان احترامی را قائل و معتقدند که شیعیان فارسی زبان به ویژه ایرانیان برای حضرت ابوالفضل العباس قائلند. وی که برادر بزرگ امام حسن عسکری علیه السلام است، شخصیتی فوق العاده و در حد معصومین علیهم السلام بود، تا آن جا که تصور می شد پس از پدرش امام هادی علیه السلام او مقام امامت را دارا خواهد بود. حدیث حیات او را چنین آورده اند: در حدود سال 228 ق. به دنیا آمد و در حدود 252 ق، یک یا دو سال پیش از شهادت پدرش، در شهر بلد، هشت فرسخی شرق شهر سامرا، چشم از این سرای خاکی بست و به ابدیت پیوست، هنگامی که وفات یافت، برادرش امام حسن عسکری علیه السلام از فرط غصه و غم، گریبان لباسش را درید، عیب جویان وقتی خواستند، به این کار امام علیه السلام اشکال کنند، حضرت فرمود: حضرت موسای پیامبر نیز در وفات برادرش هارون گریبان چاک کرد. سید محمد سلام الله علیه را انسی عجیب با قرآن بود و زمانی که قرآن می خواند، روحانیت خاصی از او جلوه گر می شد، او شیفته ی قرآن و عاشق تلاوت و قرائت آن بود. «حدیث بداء» را که حاکی از مقام بس بزرگ او، و نشانگر عظمت و جلالت فوق العاده ی اوست، ثقة الاسلام کلینی در اصول کافی، شیخ بزرگ شیعه، مفید، در ارشاد، شیخ الطائفه (طوسی) در کتاب غیبت خویش و امین الاسلام طبرسی در اعلام الوری و... همگی نوشته اند و همین خود روایتی است معروف و معتبر که فضیلت بسیار بزرگی را در حق سید محمد فرزند امام هادی علیه السلام و عموی بزرگ امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، ثابت می کند، دیگر نیازی نیست که در شأن آن بزرگ مرد علوی و شیرمرد حسینی، احادیثی دیگر و روایاتی بیشتر نقل شود. 
به علاوه بزرگان ما، این احرام را بسته و این سفر باصفا را رفته اند، چنان که در حق آن بزرگوار، رساله های زیادی شریف تحریر یافته و کتابهای چندی مرقوم شده است، از آنهاست: 
1 - رسالة فی کرامات السید محمد بن الامام علی الهادی، توسط شیخ هاشم بن محمد علی بلداوی (م 1305 ق.) از شاگردان شیخ اعظم انصاری، مردی که در دین راسخ و محکم بود و بصیرتی باز و ضمیری روشن داشت. 
2 - کرامات السید ابی جعفر محمد، نوشته ی شیخ جابر آل عبدالغفار کشمیری (م ح 1320 ق.) ، آقا بزرگ تهرانی، در نقباء البشر می نویسد: شیخ جابر، مقیم بلد و مرجع شیعه در آن دیار بود و رساله ی مذکور را به امر علامه نوری (محدث نوری طبرسی) نوشت، وی علاوه بر آثاری که در فقه و اصول دارد، دیوان شعری نیز در قطر بزرگ دارد. 
3 - ابو جعفر محمد بن الامام علی الهادی علیه السلام، سبع الدجیل، علامه ادیب محمدعلی اردوبادی، چاپ اول 1375 ق، نجف اشرف، از منشورات کتابخانه ی امینی. 
این کتاب که تنها منبع ما در این فصل بود، کتابی با قلم محکم و متین و ادبی است. [19]
معرفی کتاب
حیاة و کرامات ابوجعفر محمد بن الامام علی الهادی (ع): محمدعلی اردوبادی (۱۳۱۲-۱۳۸۰ق.) این کتاب را در احوال امام زاده سیدمحمد، به زبان عربی تالیف کرده که ترجمه فارسی این کتاب به نام ستاره دجیل، با مقدمه علی اکبر مهدی پور منتشر شده است. وی در پایان کتاب، ضمائمی (۱۴۳-۱۹۹ص) مشتمل بر زندگی نامه مؤلف کتاب و نیز فرزندان، کتاب نامه و زیارت نامه سید محمد افزوده. این کتاب در دو بخش تدوین شده. مؤلف در بخش اول مراحل زندگانی امام زاده سیدمحمد را تشریح کرده و در بخش دوم کرامات وی را ذکر نموده است.

 

منبع: ضیاءالصالحین
-----------------------------
پی نوشت:

[13] مفاتيح الجنان، بخش زیارات
[14] احسان مقدس، راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، نشر مشعر، ص۳۱۲.
[15] قرشی، زندگانی امام حسن عسکری (ع) ، ،ص:30.
[16] مجلسی ، بحار الأنوار، ج‏۵۰، ص۲۴۶.
[17] اشعری قمی، المقالات و الفرق، تصحیح محمد جواد مشکور، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۱ش، ص۱۰۱.
[18] احسان مقدس ، ص۳۰۲.
[19] گزیده سیمای سامرا سینای سه موسی؛ محمد صحتی سردرودی؛ نشر مشعر چاپ اول بهار 1388.

دیدگاه‌ها

جمیله برمر 21:48 - 1395/06/11

شرح حال این بزرگوار بسیار عجیب بود.التماس دعا از مقام شیر دجیل

علی اصغر قاسمی ... 08:18 - 1395/06/21

بسیار عالی وجامع بود

اسماعیل شهرستانی 00:13 - 1395/09/17

سعادت زیارت این بزرگوار نصیب من وتعد ادی از دوستا نم شد :خیلی خوشحالم  

مرجان 18:14 - 1395/12/06

ممنون از توضیحات جامع و کامل منم این افتخار نصیبم شد ک هفته پیش به پابوسی بزرگوار مشرف بشم.انشاالله بحق سید محمد خداوند در امر فرج تعجیل فرمایند و همه مریضا رو شفا بدن و همه ی حاجتمندان را حاجت روا

ليلا 15:12 - 1396/01/11

منم هفته ي گذشته براي بار دوم به پا بوسي اين بزرگوار رفتم و نذر كردم خدا بمن فرزند عطا كند انشاالله

محمدحسن..ازیزد 02:08 - 1396/02/02

منم در 18 سالگی توسط مادرم که توسل به این بزرگوار شده بود دیدم...وهنوز موفق بزیارت ای بزرگوار نشده ام انشالله امسال اربعین حسنی با پای پیاده به زیارت این بزرگوار خواهم رفت...انشاالله...

هاتف 10:15 - 1396/05/13

بسیار التماس دعا از حضرت سید محمد

لیلی 19:50 - 1402/07/05

من هم امسال نصیبم شد زیارت سید محمد خیلی در مورد حاجت روایی اش شنیدم نذر گرفتم که به من هم فرزند سالم و صالح عطا بفرمایند

افزودن دیدگاه جدید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • آدرس های صفحه وب و آدرس های ایمیل به طور خودکار به پیوند تبدیل می شوند.