جفاهایی که به فرهنگ عاشورا می‌شود
سال‌ها است که آمدن محرم، هنگامه‌ای برای سیاه‌پوش شدن کوی و برزن، پیراهن تن و دل‌های ایرانیان به ویژه شیعیان و دوستداران اهل‌بیت (علیهم‌السلام) است. صدها سال است که در محرم و روزهای نخستین دهه آن، کشور ما شاهد آئین‌هایی است که برای عزاداری و گرامیداشت شهادت سومین امام شیعیان برگزار می‌شود. مناسک و آئین‌های عزاداری امام حسین(ع) دارای ویژگی‌هایی است که انتقال پیام و تبیین فلسفه قیام عاشورا مهمترین آنها به شمار می‌روند. در این زمینه امام حسین(ع) خود آشکارا بیان داشته‌اند که هدف از قیام بر حکومت ظلم و جور اصلاح و احیای دین رسول خدا (ص) بوده است.
امام سوم شیعیان جهان، در فضای تیره‌ای که می‌رفت تا دین اسلام دچار انحراف‌های عمیق و بازیچه دست حاکمان فریبکار و ستمگر اموی شود، جان خویش، خانواده و یارانش را نثار احیای دین خدا و آگاهی امت اسلام ساخت و به اسوه‌ای بی‌مانند در آزادیخواهی، شجاعت، روشنگری، عدالتخواهی و ستم ستیزی تبدیل شد که تمام این عنصرها و ویژگی‌ها با مظلومیت او و همراهانش در کربلا درآمیخته است.
مظلومیت امام حسین(ع) مظلومیتی تاریخی است. از زمانی که یاران امام حتی فرزند شیرخواره او را به شهادت رساندند، سر از تن بی‌جان او جدا کردند، بر پیکرش جسورانه و کینه توزانه اسب تاختند و بازماندگانش را به اسارت بردند نزدیک به 14 قرن می‌گذرد و درحالی که اکنون نیز به نام او و به بهانه مظلومیتش میلیون‌ها تن عزاداری می‌کنند، هنوز ستم پیشگانی هستند که آگاهانه یا ناآگاه فلسفه قیام او را زیر سم ستوران ناآگاهی قرار داده‌اند و با رفتارها و گفتارهای نابهنجار و ناشایست بر امام خود ستم روا می‌دارند.
در این زمینه چند نکته قابل ذکر است:
1- قیام عاشورا در فرهنگ ایرانی- اسلامی یکی از مهمترین منابع انگیزش عمومی و تعیین‌کننده سمت و سوی حرکت‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی بوده است. مهمترین نمود این واقعیت را در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی و در حرکت ملت مسلمان ایران علیه حکومت ستمشاهی شاهد بودیم که قیام امام حسین(ع) مهمترین چراغ راهنمای مبارزان و عنصری هویت بخش به خیزش ملت ایران در برابر طاغوت زمان بود. در هشت سال دفاع مقدس نیز فرهنگ عاشورایی و شهادت طلبی بود که زنان و مردان، پیران و جوانان را برای رویارویی با تجاوزگری و ستم پیشگی بر می‌انگیخت.
2- قیام عاشورا برغم قدرت بی‌نظیر الهام بخشی به عنوان منبعی سرشار از معرفت دینی، اخلاق اجتماعی و بینش سیاسی، خود با آفت‌ها و آسیب‌های بسیاری روبرو بوده است. یکی از این آفت‌ها تلاش آگاهانه یا ناآگاهانه برخی افراد و جریان‌ها برای آلودن ساحت این واقعه عظیم به خرافه و گزافه گویی و سیاست بازی‌ها بوده است. در کنار کسانی که به گمان خود با هدف خدمت به داستان‌سرایی و جعل و نسبت دروغین برخی گفتارها و رفتارها به بزرگان دین می‌پردازند، برخی نیز به دلایل شخصی یا گروهی اقدام به تخریب فرهنگ قیام کربلا، ادبیات، گفتمان و فلسفه آن می‌پردازند.
در این ارتباط، برخی در سخنرانی‌ها و یا مداحی‌های خود چهره‌ای فرا انسانی از امام و یارانش در کربلا می‌سازند که به دلیل غیرعقلانی و غیرقابل باور بودن، عزاداران به ویژه جوانان حاضر در مراسم ماه محرم را از فرهنگ واقعی عاشورا دور و حتی آنان را فراری می‌سازد. برخی نیز با اقدام‌هایی نظیر لخت شدن، رقص، قمه‌زنی و... در مراسم محرم زمینه‌های وحشت و سلب آرامش روانی را فراهم می‌آورند و آئین‌های سنتی و اصیل مذهبی را خدشه‌دار می‌سازند و یا اینکه با ایجاد مزاحمت‌های بی‌مورد برای مردم موجب آزار و اذیت آنان می‌شوند.
همچنین متاسفانه شاهد هستیم که در برخی مداحی‌ها و همخوانی‌ها به ویژه در محافلی خاص توهین‌های آشکار به افراد می‌شود و یا واژه‌هایی بکار برده می‌شود که توهین به ائمه و اهل‌بیت(ع) است و یا اقدام‌های خلاف شان انسانی، احکام اسلامی و اصول اخلاقی صورت می‌گیرد و چه بسیار نواهایی که به جای شرح مظلومیت اهل‌بیت و سوگواری به سمت تقلید از موسیقی‌های پاپ و راک و حرکات موزون سوق می‌یابد.
3- در کنار آلایش عزاداری سرور و سالار شهیدان به خرافه و رفتارهای ناشایست، برخی به مکان‌های مذهبی و عاشورایی نظیر تکیه‌ها و حسینیه‌ها به چشم عرصه‌هایی برای پیگیری منافع گروهی و باندی و اهداف مورد نظر خود می‌نگرند. افرادی خاص که سعی دارند مکان‌ها و نهادهای مذهبی را به دکانی برای نان آوری خود تبدیل کنند و با به راه انداختن تشکیلاتی برای خود متشکل از نوچه‌ها و مجلس گرم کن، ملودی‌پرداز و... از بازار محرم و عزاداری اهل‌بیت کاسبی پر رونقی به راه اندازند؛ بازاری که کالای آن اعتقاد پاک مردمانی است که با صفای باطن و نیت‌های پاک در مراسم گرامیداشت امام آزادگان شرکت می‌جویند.
4- تاسف برانگیزتر از رفتار کاسبان محرم و خرافه‌پراکنان، اقدام کسانی است که به دنبال سیاست زده کردن مکان‌ها و نهادهای مذهبی و مراسم عزاداری امام حسین(ع) هستند. امسال باز هم شاهد بودیم که پیش از فرا رسیدن روزهای ماه محرم برخی از فرصت تجمع‌های مذهبی و دعا و عزاداری برای حمله به مخالفان و رقیبان سیاسی خود سود جستند و شماری از مسئولان را هدف حمله‌های غیرمنصفانه قرار دادند. این دسته با این استدلال که ماهیت رخداد عاشورا سیاسی است، سیاست زده کردن مراسم عزاداری امام حسین(ع) را با بد اخلاقی‌های خاص خود در دستورکار قرار داده‌اند غافل از این که مهمترین پیام سیاسی قیام عاشورا، اخلاقمداری، حق‌طلبی، امر به درستکاری و بازداشتن از زشت کاری‌هایی چون تهمت، دروغ و... است.
به‌رغم وجود این آسیب‌ها و آفت‌ها، محرم و فرهنگ عاشورایی همچون دریایی است که از بزرگی و عظمت قیام امام حسین(ع) سرشار شده است و از پسِ سال‌ها و قرن‌ها، مجلس عزاداری اهل‌بیت دور از گزند کاسبان و خرافه پراکنان و سیاست بازان به حیات خود در دل تاریخ ادامه داده است. هرچند این رفتارها بر مظلومیت امام حسین(ع) و فرهنگ حسینی می‌افزاید، اما تاریخ کربلا بر قلبها نشسته و با سیره اهل‌بیت عجین است و علیرغم همه جفاهایی که به فرهنگ عاشورا و نهضت امام حسین می‌شود با پویایی به راه خود ادامه خواهد داد.
*ظلم ستیزی، روشنگری، عدالتخواهی و احیای ارزش‌های ناب و اصیل اسلامی از ویژگی‌های امام حسین(ع) و قیام او در سال 61 هجری است که با مظلومیت تاریخی وی گره خورده؛مظلومیتی که این روزها به شکلی دیگر و قالبی نو جلوه کرده است
*قیام عاشورا در فرهنگ ایرانی- اسلامی یکی از مهمترین منابع انگیزش عمومی و تعیین‌کننده سمت و سوی حرکت‌های سیاسی و اجتماعی است.
*متاسفانه شاهد هستیم که در برخی مداحی‌ها و همخوانی‌ها به ویژه در محافلی خاص توهین‌های آشکار به اشخاص و مسئولان و حتی خود ائمه و اهل‌بیت(ع) صورت می‌گیرد. اقدام‌های خلاف شان انسانی، احکام اسلامی و اصول اخلاقی.
*تاسف برانگیزتر از رفتار کاسبان محرم و خرافه پراکنان، اقدام کسانی است که به دنبال سیاسی کردن مکان‌ها و نهادهای مذهبی و مراسم عزاداری امام حسین(ع) هستند، امسال باز هم شاهد بودیم که پیش از ورود به روزهای ماه محرم، برخی از فرصت تجمع‌های مذهبی و دعا و عزاداری برای حمله به مخالفان سیاسی خود سود جستند و شماری از مسئولان را هدف حمله‌هایی غیرمنصفانه قرار دادند.
منبع: روزنامه جمهوری اسلامی
افزودن دیدگاه جدید