شیخ الاسلام؛ عالمی متبحر در علوم روز

حضرت آیت الله حاج میرزا محمود طباطبایی تبریزی، ملقب و مشهور به (شیخ الاسلام) فرزند آیت الله میرزا علی اصغر طباطبایی، از اعاظم علما و اکابر فقهاء، برخاسته از تبریز در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری قمری است.

ایشان در شانزدهم رمضان 1240قمری برابر با چهاردهم اردیبهشت 1204 هجری شمسی در تبریز دیده به جهان گشود و دروس مکتب خانه ای، مقدمات و سطوح عالی علوم دینی را از استادان حوزه علمیه تبریز فراگرفت.

در جوانی به تحقیق و تالیف روی آورد و آثاری ارزشمند به رشته تحریر درآورد. در 25 سالگی رهسپار دیار نور شد و سالیانی متمادی در نجف اشرف در محضر بزرگانی همچون حضرات آیات عظام شیخ اعظم مرتضی انصاری، شیخ محسن خنفر، شیخ مشکور، شیخ مهدی آل کاشف الغطاء و مولی محمد فاضل ایروانی زانوی تلمذ زد و به کسب علوم عقلی و نقلی اشتغال ورزید و به مقام شامخ اجتهاد نایل شد.

پس از دوازده سال اقامت در نجف اشرف به امر پدر به تبریز بازگشت و به وعظ و ارشاد و ترویج معارف دینی و تحقیق و تالیف و تدریس علوم اسلامی پرداخت.

وی از عالمان طراز اول عصر خود به شمار می آمد که علاوه بر علوم متداول حوزه های علمیه، در فنون مختلفی همچون طب، ریاضی، لغت و شعر و ادب تبحری تمام داشته و آثاری گران سنگ آفریده است.

به رغم آن که بی مهری فراوانی دید و رنج بسیار از نادانان کشید، رفعت مقام علمی و معنوی اش تا بدان جا رفت که به لقب «شیخ الاسلام» ملقب شد.

ایشان عالمی ربانی، فقیهی صمدانی، زاهد و پارسا، روی گردان از زخارف دنیا، مزین به مکارم اخلاقی و ملکات عالی انسانی و صاحب مقامات معنوی بود.

از مرحوم شیخ الاسلام آثار ارزشمند علمی همچون کاشفه الکشاف، مفتاح البسمله، المنهل الصافی، مواقع النجوم، تمییز الصحیح من الجریح فی التعادل و الترجیح، حاشیه مجمع البحرین طریحی، حقایق القوانین، دکة القضاء فی مسائل الشهاده و القضاء و... به یادگار مانده است.

این فقیه عالیقدر سرانجام در ذی الحجه سال 1310 هجری قمری برای مناسک حج به مکه مکرمه مشرف شد و پس از فراغت از اعمال در ذی الحجه همان سال برابر با تیرماه 1272هجری شمسی، دعوت حق را لبیک گفت و روح بلندش از حرم ملک به حریم ملکوت پر کشید.

پیکر پاکش در قبرستان "معلی" و در جوار قبور مطهر حضرت ابیطالب(علیه السلام) و حضرت خدیجه کبری(سلام الله علیها) به خاک سپرده شد.

روحش شاد و یادش گرامی

منبع: حوزه