پيام‏هاي بهداشتي ماه مبارك رمضان

صُومُوا تَصِحُّوا

مهم‏ترين پيام بهداشتي ماه مبارك رمضان، كم‏ خوري و پرهيز از زياده ‏روي در خوردن است. انسان روزه ‏دار تمرين كم خوردن را از ماه رمضان آغاز مي‏ كند.

امروزه از نظر علمي ثابت شده كه پرخوري هم عمر را كم مي ‏كند و هم سلامت را از انسان مي ‏گيرد، به گونه ‏اي كه منشأ بسياري از بيماري‏ها را پرخوري مي‏ دانند.

از ارسطو پرسيدند: چرا كم مي‏ خوري؟ گفت: من مي‏ خورم براي اينكه بمانم و ديگران مي ‏مانند براي اينكه بخورند. بگذار زياد بخورند. آنان كه پرخورند، هم عمرشان كم است هم به معارف دسترسي ندارند.

پرخوري افزون بر گرفتن سلامت جسمي از انسان، فهم و انديشه و شعور را از انسان مي‏ ربايد. اگر انسان بخواهد به اسرار عالَم راه پيدا كند، چاره‏ اي جز سبك‏بار بودنِ درون ندارد.

سلامتي، يكي از مسائل مهمي است كه در تشريع حكم روزه در نظر گرفته مي ‏شود. بسيارند بيماري‏هايي كه از روزه مي ‏توان براي درمان آنها استفاده كرد.

با روزه يك ماهه ماه رمضان، مواد اضافي و چربي‏هاي ذخيره شده بدن به مصرف مي‏ رسد. در همين مدت، بدن انسان خانه‏ تكاني مي‏ شود و معده و ديگر اندام‏هاي گوارشي، دوران استراحت لازم را پشت سر مي‏ گذارد.

روزه ‏دار به وسيله روزه، مواد عفوني را نابود و ريشه بيماري‏ها را قطع مي‏ كند. اگر قرار باشد براي از ميان بردن اين رسوبات از داروهاي گوناگون استفاده شود، اين داروها خواه و ناخواه بر بافت‏هاي سالم بدن آثار منفي خواهند داشت.

بر اثر گرسنگي، فعاليت‏هاي حياتي و فعل و انفعالات بيولوژيكي در درون سلول‏ها كاهش مي‏ يابد و روزه ‏دار رفته رفته به حالت ضعف و رخوت دچار مي ‏شود. به همين دليل، هنگام افطار و رسيدن غذا به بدن، شوك عمومي در سراسر بدن ايجاد مي ‏شود و بر اثر تكرار اين عمل در طول يك ماه، بدن فرصت مناسبي را براي رفع سم جمع شده در سلول‏ها پيدا مي ‏كند.[1]

يكي از راه‏هاي مبارزه با چاقي، برنامه روزه ‏داري است. انسان روزه ‏دار، كالري و آب كمتري دريافت مي‏ كند و براي تأمين اين كمبود، چربي‏هاي اضافه خود را مي ‏سوزاند. در نتيجه، وزن اضافي بدن از ميان مي‏ رود، به شرط اينكه هنگام افطار و سحر از پرخوري پرهيز شود.

در طبّ امروز، اثر معجزه ‏آساي «امساك» در درمان انواع بيماري‏ها انكارشدني نيست و كمتر پزشكي است كه در نوشته‏ هاي خود، به اين حقيقت اشاره ‏اي نكرده باشد.

عامل بسياري از بيماري‏ها، زياده ‏روي در خوردن غذاهاي گوناگون است؛ زيرا مواد اضافي و جذب نشده به صورت چربي‏هاي مزاحم در نقاط گوناگون بدن باقي مي‏ مانند و محلي براي پرورش انواع ميكروب‏هاي بيماري‏ زا مي‏ شوند. در اين حال، بهترين راه براي مبارزه با اين بيماري‏ها، روزه است.

بيشتر دانشمندان، روزه را راه درمان بسياري از بيماري‏ها مي ‏دانند. اسلام نيز بيش از هزار سال پيش، در يك جمله پرمعني از پيامبر اكرم صلي‏ الله ‏عليه ‏و‏آله به اين حقيقت اشاره كرده است: «معده، لانه بسياري از بيماري‏هاست و امساك بهترين درمان‏هاست.»[2]

گاهي انسان با كوچك‏ترين فشار روحي و رواني، از پا مي ‏افتد، در حالي‏كه روزه‏ داري، ضريب مقاومت و تحمل انسان را بالا مي ‏برد.

روزه، ارتباط معنوي انسان را با خدا قوي مي ‏كند. به همين سبب، چون روزه‏ دار به يك منبع نامحدود قدرت پيوسته است، در برابر مشكلات و سختي‏هاي زندگي، خود را نمي ‏بازد و دچار افسردگي نمي‏ شود.

روزه، نسخه خداوند براي درمان و شفاي دردها و آرامش بخشيدن به روح و جان انسان‏هاست. روزه نوعي پرهيز از آلودگي‏هاي روحي و تصفيه معنوي است.

روزه به انسان عزت و كرامت مي‏ بخشد و اعتماد به نفس روزه‏ دار را بالا مي‏ برد؛ زيرا او در دانشگاه رمضان، درس مقاومت و دست رد زدن به كشش‏هاي دنيوي را مي ‏آموزد.

دكتر كارلوي امريكايي مي ‏نويسد: 
هر شخص بيمار بايد هر سال مدتي از غذا پرهيز كند؛ زيرا تا زماني كه غذا به شما مي‏ رسد، ميكروب‏ها در حال رشدند، ولي هنگامي كه از غذا پرهيز مي ‏كنيد، ميكروب‏ها روز به روز ضعيف مي‏ شوند... روزه ‏اي كه اسلام واجب كرده، بزرگ‏ترين ضامن سلامتي است.[3]

الكسي سوفورين مي ‏نويسد:
نود و پنج درصد بيماري‏هاي مردم از پرخوري و سوءتغذيه سرچشمه مي‏ گيرد. آن‏گاه كه انسان امساك مي‏ كند و دوران روزه كامل خود را مي ‏گذراند، بدن كم‏ كم از غذاهاي ذخيره ‏شده استفاده مي‏ كند و از اندوخته ‏هاي داخلي براي انرژي مصرفي خود بهره ‏برداري مي ‏كند.[4]

دكتر روبرت بارتلو مي‏ گويد: 
شكي نيست كه روزه از وسايل مؤثر در نجات از ميكروب‏هاي مضر است.[5]

دكتر عبدالعزير سليمان مي ‏گويد: 
روزه در موارد بسياري مورد استفاده و راه علاج است. در حالت‏هاي بيشتري نيز سبب حفظ سلامت بدن است.[6]