ايجاد پيوند برادري ميان مسلمانان به وسيله پيامبر صلي الله عليه وآله
1. ايجاد پيوند برادري ميان مسلمانان به وسيله پيامبر صلي الله عليه وآله
يكي از كارهاي مهم اجتماعي پيامبر در سال اول هجرت، ايجاد «پيوند برادري» ميان مهاجران و انصار بود كه در 12 رمضان صورت گرفت. چون اين دو گروه از مسلمانان از نظر نژاد و شغل و محيط پرورش، با هم متفاوت بودند، اين نگراني وجود داشت كه آثار فرهنگ و تفكر گذشته هنوز در فكر و ذهن گروهي باقي مانده باشد و زمينه ساز اختلاف و تفرقه شود. به همين سبب، پيامبر اعظم صلي الله عليه وآله تصميم گرفت اين كار را انجام دهد.
2. برادري علي عليه السلام و پيامبر اعظم صلي الله عليه وآله
هنگامي كه پيامبر ميان مهاجران و انصار عقد اخوت بست، علي بن ابي طالب عليه السلام را برادر خود ناميد.
انتخاب علي عليه السلام به عنوان برادر رسول اكرم صلي الله عليه وآله، اقدامي شخصي از سوي ايشان نبود، بلكه اين كار به دستور خداوند صورت پذيرفت و نشان دهنده رعايت تناسب در ايمان و فضيلت ميان دو نفر بود.[1]
3. اهداف پيامبر در ايجاد برادري ميان مسلمانان
الف) آمادگي براي پي ريزي حكومت اسلامي
ـ پيامبر ميان مسلمانان پيمان برادري برقرار كرد تا جامعه اي نو پديد آورد و نظامي الهي و يك پارچه برپا كند.
ـ براي رويارويي با دشمن قدرتمند بيروني و از سوي ديگر، دشمن دروني (نفس سركش) و نيز مشكلات فراوان ديگر، بايد ابتدا خود مسلمانان به درستي با يكديگر پيوند مي خوردند و در برابر هم متعهد مي شدند تا با همراهي، همكاري و هم ياري، پيامبر را در رسيدن به اهدافش ياري رسانند.
ـ پيامبر براي تشكيل حكومت و جامعه اسلامي، به پيمان برادري ميان دو بيگانه و پيوند اخوتي كه فاصله هاي قومي و طبقاتي را از ميان ببرد، نياز داشت.[2]
ب) كمك اقتصادي به مهاجران
ـ پس از مهاجرت مردم مكه، به علت حفظ ايمان و رهايي از ستم و آزار مشركان مكه، پيامبر اسلام ميان مهاجران و انصار پيمان برادري برقرار كرد تا انصار كه ميزبان بودند، به مهاجران ياري رسانند.
ـ پيامبر از پيوند برادري، براي كمك اقتصادي به مهاجران سود جست؛ زيرا هر يك از انصار در برابر برادر جديد خود احساس وظيفه ميكرد و او را در جان و مال خود شريك مي دانست.[3]
ـ قرآن كريم نيز از فداكاري انصار در اين حادثه ياد كرده است:
و نيز كساني كه پيش از مهاجران در مدينه جاي گرفته و ايمان آورده اند، هر كس را كه به سوي آنان كوچ كرده است، دوست دارند و نسبت به آنچه به ايشان داده شده است، در دل هايشان حسدي نمي يابند و هر چند در خودشان نيازي باشد، آنها را بر خودشان مقدم مي دارند. (حشر: 9)
ج) جانشيني پيوند ايماني به جاي پيوندهاي قومي و نژادي
ـ تنها ملاك براي دفاع و حمايت از يكديگر در زمان جاهليت، پيوند قبيلگي يا پيمان هايي و بود كه بر اساس منافع قبيله اي و خويشاوندي بسته مي شد.
ـ پيامبر با ايجاد پيوند برادري ميان مسلمانان، سطح روابط ميان آنها را به كلي دگرگون كرد و رابطه اي برتر و الهي را جانشين آن ساخت.
ـ در فرهنگ اسلامي، مفاهيمي مانند نژادپرستي، مليت گرايي و قوميت گرايي جايي ندارد و تنها رابطه برادري ميان مؤمنان در جامعه اسلامي حاكم است.[4]
د) زدودن غربت و تنهايي مهاجران
ـ با هجرت مهاجران به مدينه، احساس غربت و تنهايي و نداشتن ياور و پشتيبان، آنها را آزار مي داد و روحيه شان را تضعيف مي كرد. پيامبر با ايجاد اخوت ميان مهاجر و انصار، تا حدود زيادي اين مشكل را برطرف كرد و احساس تنهايي را از دل آنان زدود و اميد و اطمينان به آينده اي روشن را جانشين آن كرد.[5]
ه) برقراري مساوات و برابري
ـ پيامبر اسلام، به منظور فراهم كردن زمينه مناسب براي از ميان بردن تبعيض هاي موجود در جامعه ميان مسلمانان، پيمان برادري بست تا بدين وسيله روحيه برادري و مساوات را ميان مردم ايجاد كند. ايجاد اين روحيه، زمينه خوبي براي تحقق جامعه اي متعادل و به دور از تبعيض بود.
ـ پيامبر خاتم صلي الله عليه وآله با اعلام اصل مساوات، ديدگاه طبقاتي و مناسبات ستم گرانه برخاسته از آن را باطل كرد و انسانها را در كنار هم و در يك صف متحد قرار داد.[6]
و) برقراري تعاون و تكافل اجتماعي
ـ تحقق يافتن تعاون و تكافل در جامعه، يكي ديگر از اهداف برقراري پيوند برادري ميان مسلمانان است. «تعاون» به معناي ياري و همكاري و مشاركت دوجانبه است. بدين معنا كه افراد جامعه براي آسايش و رفاه خود ناچارند به يكديگر كمك كنند و اين استعانت و امداد براي خير و صلاح حال همديگر، سعادت بشر را تضمين مي كند.
ـ انگيزه تعاون مي تواند شخص را تشويق كند تا خود را در فعاليت هاي روزانه اش براي خدمت به ديگران و رسيدن به هدفهاي عالي الهيـ انساني وقف كند.
ـ انسان بر پايه فطرت خود، موجودي است كه براي آسايش و آرامش و امنيت خود نيازمند ياري ديگران است و همين نيازها او را به تعاون و مشاركت با ديگران تشويق مي كند.
ـ «تكافل» به معناي برعهده داشتن امور يكديگر و پذيرش مسئوليت مشترك در اداره امور است. بدين معنا كه هر توانمندي با برعهده گرفتن اموري از جامعه و كمك به نيازمندان، در اداره و تأمين اجتماع سهيم باشد.
ـ جامعه اسلامي بايد از انسجام و وحدت عيني بهره ببرد تا در مقابل سختي ها و مصيبت ها استوار بماند و در صورت بي توجهي به آن، ساختمان اجتماع بر سر اعضاي آن فرو خواهد ريخت.[7]
افزودن دیدگاه جدید