نگاهی به روش های پیام رسانی مبلغان مسیحی

اشاره:
نوشتار زير نگاهي گذرا به روش هاي پيام رساني مبلغان مسيحي است كه از دو نوشته ي «بررسي شيوه هاي تبليغاتي مسيحيت عليه اسلام » و «مبلغان جديد» استخراج گرديده است. اميد آن كه خوانندگان گرامي را فايده بخشد.
روحانيان مسيحي همواره كوشيده اند، با بهره گيري از شيوه هاي مختلف و كارآمد تبليغي، اقدام هاي گسترده ي خود را انسان دوستانه جلوه دهند و چنان وانمود كنند كه فعاليت هاي خيل عظيم مروجان آيين مسيحيت در راستاي سعادت دنيا و آخرت بشر است و اين به اصطلاح منجيان بشريت افرادي فداكارند. آن ها براي نفوذ در ميان ملت ها از دو روش مستقيم و غير مستقيم بهره مي برند.
الف) روش مستقيم (چهره به چهره)
در اين شيوه، مبلغ آراي خود را بي واسطه به مخاطب ارائه مي كند و طرفين به طور مستقيم به تفهيم و تفاهم مي پردازند. بنابراين، حضور فيزيكي مبلغ ضروري است.
اين روش به سبب عدم كارآيي لازم، به ندرت مورد استفاده قرار مي گيرد و مبلغان معتقدند در برخي موارد نتيجه ي معكوس مي دهد. (1)
يكي از روحانيان مسيحي مي گويد: مسلمانان [و مخاطبان] مي توانند عمليات تبشيري را در فرهنگ و بهداري تحمل كند، ولي حاضر نيستند تبليغات ديني را بشنوند. (2)
ب) روش غير مستقيم
در اين شيوه، انديشه هاي مورد نظر به ياري ابزارهاي گوناگون به مخاطبان ارائه مي شود و مبلغان با لباس ها، چهره ها و عنوان هاي مختلف به ترويج فرهنگ خود مي پردازند. برخي از شيوه هاي پيام رساني غير مستقيم مبلغان مسيحي عبارت است از:
1. تلاش و تبليغ گسترده در پوشش هيئت هاي پزشكي، بهداشتي، علمي، پژوهشي، نظامي، جهانگردي، روزنامه نگاري، شركت هاي بازرگاني، مؤسسه هاي خيريه و انجمن هاي حمايتي و خدماتي
پوشش به تناسب نياز مخاطبان انتخاب مي شود; براي مثال بهترين دليل مبشران مسيحي براي بهره برداري از حرفه ي پزشكي اين است كه هر جا بشر باشد بيماري وجود دارد; بيمار نيازمند پزشك است و هر جا پزشك نياز باشد، فرصت مناسبي براي تبشير و تبليغ پديد مي آيد. (3)
يك نويسنده ي مسيحي مي گويد: «اروپا در جنگ هاي صليبي از راه شمشير ضرر كرد. اكنون تصميم گرفته تا از راه تبشير به مقاصد خود برسد. اروپا مي خواهد با اين جنگ صليبي جديد بدون خونريزي به هدف برسد. اروپا براي رسيدن به اين هدف كليسا، مدارس، بيمارستان و ... را استخدام و مبشرين را منتشر كرده است. (4) »
2. نفوذ در محافل فرهنگي و تلاش در جهت سست ساختن بنيان فرهنگ هاي ديگر
روحانيان مسيحي از طريق مراكز فرهنگي، راديو و تلويزيون و ديگر رسانه ها در جهت تبليغ آيين مسيحيت مي كوشند. (5)
راديو واتيكان، روزانه به 36 زبان برنامه پخش مي كند. يك گروه مسيحي به نام «بايست ها» 112 ايستگاه راديويي در 38 سرزمين دارد. در سال 1980 ميلادي تنها براي راديوي جنوب شرقي آسيا، بودجه يي معادل 20 ميليون دلار اختصاص يافت. اين راديو به 28 زبان آسيايي برنامه پخش مي كند. (6)
واتيكان همچنين در سراسر دنيا پنج هزار مجله و روزنامه در دو ميليارد تيراژ منتشر مي كند. در خود واتيكان افزون بر روزنامه ي ايتاليايي - كه از 120 سال پيش تاكنون منتشر مي شود - همه هفته مجله هاي متنوعي به زبان هاي انگليسي، فرانسوي، آلماني، اسپانيايي و پرتقالي روانه ي بازار مي سازد. (7)
يك جمعيت مذهبي - كه در ترويج آيين مسيحيت فعاليت مي كند - روزنامه يي به نام «برج مراقبت » دارد كه به هشتاد زبان و در تيراژ هشت ميليون منتشر مي شود (8) . ريچارد استكينگ مي نويسد: «مبلغين جديد، در نقطه ي مقابل نياكان خود، بر اين عقيده اند كه تا حد امكان تعاليم انجيل بايد از حيله گري هاي فرهنگ غرب عاري باشد و بايد آن را با تمدن مردمي كه تعاليم انجيل به آنان عرضه مي شود تطبيق داد. طبق خط مشي جديد، در عوض مسيحي كردن منطقه يي مانند افريقا، مي بايست در جهت افريقايي كردن مسيحيت تلاش نمايند و نظريه يي كه اكنون كاتوليك ها در خصوص جريان تطبيق پيام مسيحيت با سنت هاي محلي مورد استفاده قرار مي دهند، «ادغام فرهنگ » است. (9)»
3. انتخاب و تربيت مبلغان
روحانيان و به اصطلاح مبشران، بخشي از ابزارهاي تبليغاتي اند كه مسيحيت براي دست يابي به اهداف خود از آن ها بهره مي گيرد. از اين رو، در جهت بهتر شدن كيفيت و كميت اين ابزار تبليغاتي مي كوشد و با ايجاد مراكز آموزشي و دانشكده هاي گوناگون به افزايش توان علمي، تخصصي و حرفه يي آنان اهتمام مي ورزد. مبلغان پس از گذراندن دوره هاي آموزشي به مناطق مورد نياز و حساس اعزام مي شوند.
مراحل جذب، آموزش و اعزام
مرحله ي جذب
در اين مرحله، فرد يا افراد مورد نظر به روش هاي مختلف جذب مي شوند. دو گونه ي رايج اين روش ها عبارت است از:
الف) جذب از طريق مراكز آموزش زير نظر مسيحيت
يكي از اهداف آموزش كليسا جذب افراد مستعد از ميان شاگردان و دانشجويان آموزشگاه ها و دانشگاه هاي مسيحي است. برخي از مبشران مي گويند: «اين گونه مؤسسه ها در درجه ي اول وسيله هاي تهيه ي كشيش براي كليسا است.»
اقدام هاي ميسيونرهاي مسيحي در تاسيس مدرسه براي كودكان و نوجوانان در همين راستا است و هدف اصلي آن ها جذب كودكان و جوانان، به ويژه زنان جوان، است. اين افراد بعدها به عنوان معلم و راهبه براي تدريس و تبليغ به نواحي مختلف گسيل مي شوند.
ب) جذب و گزينش از نقاط محروم و فقير
گروه هايي از ميسيونرهاي مسيحي مسئول شناسايي نقاط محروم و فقيرند. اين گروه از كشيش ها با برنامه ريزي دقيق و گرفتن مجوز قانوني از دولت به روستاهاي دوردست و عقب افتاده سفر مي كنند و با هم آهنگي پليس، افراد يتيم و بي سرپرست را شناسايي كرده، به خانه هاي ايتام در مركز شهرها مي برند تا ضمن تعليم و تربيت آنان از نيروي فكري آنان در برنامه ريزي هاي آينده استفاده كنند. اين امر در كشور هند رايج است. مبشران مسيحي مي كوشند با ساختن بيمارستان، كودكستان، پرورشگاه، مدرسه و دانشكده هايي كه كيفيت آموزشي بالايي دارد مغزهاي جوان هند را در راستاي اهداف خود به خدمت گيرند (10).
امروز بر خلاف گذشته مبلغان كاتوليك خود را به فقرا بسيار نزديك كرده اند و آنان را تشويق مي كنند به خاطر «عدالت اجتماعي » مبارزه كنند.
«پاپ ژان پل دوم » از سياست نزديكي به تهيدستان روحانيان مسيحي، تا زماني كه به طور مستقيم در سياست دخالت نكنند، حمايت كرده است. مسيحيت گروهي از كشيشان را، به عنوان مبلغ محلي، تربيت مي كند. اين گروه از طريق عرضه ي مشاغل مختلف به محرومان به تبليغ مي پردازد و به آنان چنان القا مي كند كه به خود و «بابانوئل » متكي باشند.
ويلي سيلز، دبير هيئت هاي مبلغ كليساي اصلاحي سياهپوستان، مي گويد: «نقش واقعي مبلغ تنها اين است كه به تقليد از عيسي به فقرا رسيدگي نمايد... ما يك پيام داريم كه بايد آن را اعلام كنيم. پيام اين است كه از ديدگاه مسيحيت ضعفا در جامعه داراي اولويت اول هستند. پيام مسيحيت در اين خصوص رسيدگي به ضعفا است » . (11)
آموزش و پرورش
پس از جذب افراد، اصول، تعاليم و آداب و رسوم مسيحيت به آنان آموزش داده مي شود. اين مرحله در دو مقطع مقدماتي و عالي تحقق مي يابد. (12)
كليسا مبلغان را چنان آموزش مي دهد كه برخلاف مردم عادي وجود خود را ضروري ندانند. يكي از روحانيان كليسا مي گويد: «يك هيئت تبليغي كه از نظر شهيد دادن مشكل داشته باشد، بي فايده است » (13) .
يكي از مراكز آموزش دوره هاي تخصصي مسيحيت مؤسسه ي مطالعات عربي و اسلامي «رم » است. اين مؤسسه ي وابسته ي به جامعه ي اسقفي در ميدان «سنت آيولفياره » رم فعاليت مي كند و در كشورهاي با اكثريت مسلمان به تبليغ مسيحيت مشغول است. مدير اين مؤسسه مي گويد: «هدف اين مؤسسه آموزش مبلغين مذهبي جهت اعزام به مناطقي است كه تراكم شديدي از مسلمانان در آن وجود دارد» (14) .
اعزام مبلغ
پس از پايان دوره هاي آموزش، گروهي از مبلغان به طور رسمي با عنوان مبلغ اعزام مي شوند و دسته اي با عنوان هايي چون پزشك، مهندس، جهانگرد، روزنامه نگار، بازرگان، مستشار نظامي و ... به مناطق مورد نظر مي شتابند (15) .
4. توجه به روش و آداب زندگي، آموختن زبان هاي گوناگون و تعليم هنرهاي مختلف مانند موسيقي
ميسيونرهايي كه به قاره ي افريقا اعزام مي شوند، مي كوشند زبان محلي و شيوه ي زندگي آن جا را بياموزند. تجربه به آنان آموخته است كه بي واسطه با بوميان سخن گفتن مؤثرتر است (16) .
آن ها به قبايل كمك مي كنند تا مسيحيت را با آداب و رسوم محلي خود تركيب كنند و دين خود قرار دهند. حتي مبلغان در برخي از مناطق اجازه مي دهند مرداني كه بيش از يك همسر دارند، همسران خود را نگه دارند. آن ها چنان استدلال مي كنند كه اگر مردان همسران خود را رها كنند، قبيله دچار از هم گسيختگي خواهد شد و فحشا رواج مي يابد.
مبشران مي كوشند با رعايت نظافت ظاهري جلب توجه كنند و در فعاليت هاي تبشيري موفقيت به دست آورند (17) .
5 . ارتباط و گفت و گو
مبلغان، به ياري ديدار و گفت و گوهاي مكرر، با افراد علاقه مند و مورد توجه ارتباط برقرار مي كنند و كتاب ها و جزوه هاي گوناگون به آن ها ارائه مي دهند. (18)
6 . دخالت در امور اجتماعي
برخورد انسان دوستانه با مشكلات اجتماعي و اقتصادي نيز از اموري است كه روحانيان مسيحي را در جلب توجه مردم و دوستي با آن ها ياري مي دهد. مبلغان مسيحي معتقدند مبشران بايد وضعيت اجتماعي و اقتصادي مردم منطقه ي تبليغي خود را بدانند، براي اصلاح آن بكوشند و ثابت كنند كه براي تبشير نيامده اند. در اين راستا، مبشران بيش تر به جوانان مجرد يا بي كار عنايت دارند. (19)

منبع : ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره2  .
-----------------------------------------------
پی نوشت :
1) بررسي شيوه هاي تبليغاتي مسيحيت عليه اسلام، مرتضي نظري (با اندكي تغيير)، ص 105. سازمان تبليغات اسلامي.
2) همان .
3) همان، ص 107 .
4) همان .
5) همان، ص 236 .
6) همان، ص 259 .
7) همان، ص 237 .
8) همان، ص 237 .
9) مبلغان جديد، ريچارد استكينگ، ص 10، ترجمه ي اداره ي كل اعزام مبلغ به خارج از كشور .
10) بررسي شيوه هاي تبليغات مسيحيت عليه اسلام، ص 244 و 245 .
11) مبلغان جديد، ص 35 .
12) همان، ص 246 .
13) همان، ص 10 و 26 .
14) بررسي شيوه هاي تبليغاتي مسيحيت عليه اسلام، ص 246 .
15) همان، ص 248 و 249 .
16) همان، ص 252 .
17) همان .
18) همان، 253 .
19) بررسي شيوه هاي تبليغاتي مسيحيت عليه اسلام، همان، ص 253 .