ره توشه

236 محتوا

نهاد خانواده، اساس و زیربنای جامعه است. خانواده متعادل وقتی شکل می‌گیرد که هر یک از اعضای آن نقش خود را به درستی ایفا کند. مرد ـ معمولاً ـ سرپرست خانواده است و مسئولیت همسری، پدری و نقشی بنیادی در ایجاد خانواده مطلوب دارد؛ از این‌رو سرپرست خانواده می‌تواند با استفاده از شیوه‌هایی کارآمد و روش‌مند، خانواده متعادل را ایجاد کند. برای شکل‌گیری روابط گرم و صمیمی در خانواده، والدین و بویژه پدر باید به دور از افراط و تفریط و سهل‌گیری، مسئولیت وظایف خود را در برابر دیگر اعضای خانواده انجام دهد. از این‌روست که از سرپرست خانواده سؤال می‌شود که آیا این مهم را درست انجام داده است؟ چنانکه پیامبر خدا(صل الله علیه و آله) فرموده است: «اِن اللهَ تَعالی سائِل کُل راعٍ عَمَا اَستَرعاهُ اَحفِظَ ذلِکَ اَم ضَیَّعَهُ حَتّی یُسألُ الرجُلُ عَن اَهلِ بَیتِهِ؛ پروردگار متعال از هر آن کس که مسئولیتی را عهده‌دار است، سؤال می‌کند که آیا آن را پاس داشته است یا تباه ساخته است؛ حتی از مرد در خصوص خانواده‌اش پرسش می‌‌شود».

بی‌تردید شهید سلیمانی، صاحب مکتب در عرصه‌های اخلاق، معنویت، ولایت‌مداری و مدیریت نظامی است؛ چنانکه مقام معظم رهبری(دام ظله) فرموده است: «... که ما به حاج ‌قاسم سلیمانی ـ شهید عزیز... به چشم یک فرد نگاه نکنیم؛ به آن‌ها به چشم یک مکتب نگاه کنیم. سردار شهید عزیز ما را با چشم یک مکتب، یک راه، یک مدرسه‌ درس‌آموز، با این چشم نگاه کنیم».

ماه رمضان و روزه‌داری، فرصتی مغتنم برای متوجه شدن به سوی معبود و باعث ایجاد نوعی آرامش روحی و روانی است. هر چند در بیان آثار روزه بیشتر به سلامت جسم پرداخته می‌شود، اما نقش روزه در سلامتی روان و طهارت روح به مراتب بیشتر از فواید جسمی است؛ به‌ویژه اینکه در ماه مبارک رمضان که ماه خودسازی است، روزه تأثیر بیشتری در این امر دارد.

سونامی سالمندی جمعيت در آينده‌ای نزديک، يکی از مهم‌ترين دغدغه‌ها و نگرانی‌‌های رهبر معظم انقلاب(دام ظله) و نخبگان دلسوز نظام جمهوری اسلامی ايران است؛ تا جايی که رهبر انقلاب در ديدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در اين زمينه فرمود: «يکی از خطراتی که وقتی انسان درست به عمق آن فکر می‌کند، تن او می‌‌لرزد؛ اين مسئله جمعيت است». برای درک مفهوم سونامی سالمندی، کافی است بدانيم که نرخ باروری در ايران از 4/6 فرزند در سال 1364 به نرخ 6/1 در سال 1394 سقوط کرده است. همچنین در سال 1390، تعداد ازدواج 874 هزار بود که این رقم در سال 1400، به 570 هزار کاهش پیدا کرد. تعداد طلاق در سال 1390، حدود 143 هزار عدد بود که در سال 1400، این عدد به 200 هزار افزایش یافت. نرخ باروری در سال 1390، 1.79 بود که در سال 1400، نرخ باروری به 1.65 رسید؛ اين در حالی است که حداقل نرخ باروری برای حفظ ثبات جمعيت، 1/2 است.

خانواده، رکن اساسی هر جامعه و نقطه آغازین زندگی اجتماعی انسان‌ها و نخستین کانون تمدن و آرامش بشری است. استحکام این بنای مقدس، چشم‌اندازهای روشنی را در افق پیشرفت اجتماع ترسیم خواهد کرد. از نگاه اسلام، خانواده یکى از نهادهاى زیربنایى بنیاد هستى و از ساختارهاى اصلى جامعه است؛ زیرا «جامعه مطلوب» با وجود «خانواده مطلوب» شکل می‌گیرد؛ خانوده‌ای که رهبر فرزانه انقلاب(دام ظله) فرمود: «خانواده، کلمه‌ای طیبه است. کلمه‌ طیبه هم خاصیت‌اش این است که وقتی یک جایی به وجود آمد، مرتب از خود برکت و نیکی می‌تراود و به پیرامون خودش نفوذ می‌دهد. کلمه‌ طیبه، همان چیزهایی است که خدای متعال آن را با همان اساس صحیح به بشر اهدا کرده [است]».

یکی از عوامل مهم برای تحکیم روابط خانوادگی و رشد آن، چشم‌پوشی و گذشت از اشتباهات دیگران و نادیده گرفتن یا تغافل در برابر آن‌هاست. این صفتِ زیبا، یکی از عوامل مهم آرامش روانی و آسایش زندگی است؛ چنانکه امام علی علیه السلام فرموده است: «هر که از بسیاری امور تغافل و چشم‌پوشی نکند، زندگی‌اش تیره می‌شود».

كفار قریش سال دوم هجرى با دادن هفتاد كشته و هفتاد اسیر در جنگ بدر شكست‌خورده به مكّه بازگشتند. ابوسفیان گفت: بر كشته ‏ها گریه نكنید، تا عقده ‏ها خالى نشود و كینه ‏ها باقى بماند. همگى شعارِ انتقام سر دهید. سال بعد كفار مكه با سه‌هزار سوار، دو‌هزار پیاده و تجهیزات كامل به قصد جنگ با مسلمانان به سوى مدینه حركت كردند.

رابطۀ امام رضا(علیه السلام) با پیروان فرقه‌های اسلامی به‌ویژه در دوران ولایتعهدی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و این را می‌توان از مناظره‌های آن حضرت به دست آورد. نوع برخورد با آنان، اخلاق مناظره، چگونگی استناد به منابع، ارائه مستندات و توجه به روحیه مخاطبان از نکاتی هستند که در گفتگو و مناظره‌های آن حضرت از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند.

ولايتعهدی امام رضا(علیه السلام)، يكی وقايع مهم تاريخ اسلام بود كه از جانب مأمون عباسی و با هدف‌های مشخصی در رمضان سال 201قمری شكل گرفت. اگر چه مأمون اهداف متعددی از اين اقدام خود داشت، اما با توجه به اتفاقهای درون دستگاه خلافت، بی‌اعتمادی ايرانيان و قيام‌های متعدد علويان، مهم‌ترين هدف او تثبیت حکومت خود و كسب مشروعيت برای خلافت عباسی بود.

شرایط پذیرش صلح‌نامه از سوی امام حسن(علیه السلام) در برابر معاویه یکی از رخدادهای پس از شهادت امام علی(علیه السلام) است که دقت در بازتاب این خبر و پیامدهای آن در جهان اسلام، به‌روشنی شرایط سیاسی و اجتماعی صلح را بیان می‌کند.