رمضان در قرآن

تاریخ انتشار:
اهميت روزه به قدري بالاست كه نبايد صرفاً به شكل انجام يك دستور ديني به آن نگريست بلكه به خاطر پاسداشت لطف و توجهي كه خداوند در اين ماه عزيز بر بندگان خود روا كرده است، بايد دقت وتوجه ويژه ‌اي به آن داشت.
رمضان در قرآن

در قرآن كريم به ماه مبارك رمضان و مشخصاً روزه گرفتن در آيات زير اشاره شده است:

الف) سوره بقره آيات ۱۸۳تا ۱۸۵

يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلىَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون[1]

اي كساني كه ايمان آورده ‏ايد روزه بر شما مقرر شده است همان گونه كه بر كساني كه پيش از شما [بودند] مقرر شده بود؛ باشد كه پرهيزگاري كنيد.(183)
أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن كاَنَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلىَ‏ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَ عَلىَ الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيرْا فَهُوَ خَيرْ لَّهُ وَ أَن تَصُومُواْ خَيرْ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُون[2]

[روزه در] روزهاي معدودي [بر شما مقرر شده است] [ولي] هر كس از شما بيمار يا در سفر باشد [به همان شماره] تعدادي از روزهاي ديگر [را روزه بدارد] و بر كساني كه [روزه] طاقت ‏فرساست كفاره ‏اي است كه خوراك دادن به بينوايي است و هر كس به ميل خود بيشتر نيكي كند پس آن براي او بهتر است و اگر بدانيد روزه گرفتن براي شما بهتر است.(184)
شهَرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْءَانُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَ بَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى‏ وَ الْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشهَّرَ فَلْيَصُمْهُ وَ مَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلىَ‏ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَ لَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَ لِتُكْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَ لِتُكَبرِّواْ اللَّهَ عَلىَ‏ مَا هَدَئكُمْ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُون[3]

ماه رمضان [همان ماه] است كه در آن قرآن فرو فرستاده شده است [كتابي ] كه مردم را راهبر و [متضمن] دلايل آشكار هدايت و [ميزان] تشخيص حق از باطل است. پس هر كس از شما اين ماه را درك كند بايد آن را روزه بدارد و كسي كه بيمار يا در سفر است [بايد به شماره آن] تعدادي از روزهاي ديگر [را روزه بدارد] خدا براي شما آساني مي ‏خواهد و براي شما دشواري نمي ‏خواهد تا شماره [مقرر] را تكميل كنيد و خدا را به پاس آنكه رهنموني ‌تان كرده است به بزرگي بستاييد و باشد كه شكرگزاري كنيد.(185)

در اين آيات به هفت محور مهم در باب روزه اشاره شده است:
1. روزه استمرار حكمي است كه در تمام اديان الهي سابقه داشته است و از اين منظر حكمي جديد و يك تشريع تأسيسي به حساب نمي ‌آيد.
2. روزه يك سنت الهي است.
3. تأكيد فراواني شده است كه روزه براي ايجاد تقوا و پرواداري تعيين شده است، اگرچه منشأ منافع و خيرات بسياري براي فرد و جامعه نيز محسوب مي ‌شود.
4. در حكم روزه، مدت زمان مشخصي در طول سال تعيين شده است.
5. روزه حكمي انساني است و بنابراين در حدود توان و امكانات و شرايط انسان وضع و تشريع شده و محدوديت توانايي بشر در مورد آن لحاظ شده است.
6. عمل به فريضه در ماه بسيار عزيز و مهمي تعيين شده، در ماهي كه قرآن مجيد، اين كلام الهي نازل شده است.
7. اهميت روزه به قدري بالاست كه نبايد صرفاً به شكل انجام يك دستور ديني به آن نگريست بلكه به خاطر پاسداشت لطف و توجهي كه خداوند در اين ماه عزيز بر بندگان خود روا كرده است، بايد دقت وتوجه ويژه ‌اي به آن داشت.

ب) سوره أحزاب آيه ۳۵

إِنَّ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُسْلِمَتِ وَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَتِ وَ الْقَنِتِينَ وَ الْقَنِتَتِ وَ الصَّدِقِينَ وَ الصَّدِقَتِ وَ الصَّابرِينَ وَ الصَّابرِاتِ وَ الْخَشِعِينَ وَ الْخَشِعَتِ وَ الْمُتَصَدِّقِينَ وَ الْمُتَصَدِّقَتِ وَ الصَّئمِينَ وَ الصَّئمَتِ وَ الحْافِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَ الْحَفِظَتِ وَ الذَّاكِرِينَ اللَّهَ كَثِيرًا وَ الذَّاكِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لهَم مَّغْفِرَةً وَ أَجْرًا عَظِيمًا[4]

مردان و زنان مسلمان و مردان و زنان باايمان و مردان و زنان عبادت ‏پيشه و مردان و زنان راستگو و مردان و زنان شكيبا و مردان و زنان فروتن و مردان و زنان صدقه ‏دهنده و مردان و زنان روزه‏ دار و مردان و زنان پاكدامن و مردان و زناني كه خدا را فراوان ياد مي‏ كنند خدا براي [همه] آنان آمرزشي و پاداشي بزرگ فراهم ساخته است. 
در اين آيه هم به صراحت يكي از گروه ‌هاي مشمول آمرزش و پاداش الهي را روزه ‌داران معرفي مي‌ كند.
البته آيات ديگري از قرآن كريم نيز با محور قرار دادن بحث نزول قرآن، به ماه مبارك رمضان اشاره دارد اما مواردي كه در اينجا بدان پرداخته شد به طور مشخص به موضوع روزه و غرض اصلي از تشريع آنكه همان رسيدن به تقوا و قرب الهي است اختصاص يافته است.
اميد كه همه ما با بهره‌ گيري از معنويت اين ماه شريف توفيق كسب فضايل و نيل به تقوا را بيابيم.

 

پی نوشتها:

---------------------------------

[1] بقره/183

[2] بقره/184

[3] بقره/185

[4] احزاب/35

منبع: طوبی رمضان

افزودن دیدگاه جدید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • آدرس های صفحه وب و آدرس های ایمیل به طور خودکار به پیوند تبدیل می شوند.