رمان انقلاب یا فرش ایرانی؟/ رمانی شیرین توأم با تردید

به گزارش بلاغ به نقل از فارس - گروه کتاب و ادبیات: مناطق کردنشین در طول جنگ هشت ساله تحمیلی از جمله نقاط حساس و در خط مقدم نبرد به شمار می‌رفت و رزمندگان برای از دست ندادن مناطق مرزی کردنشین با سختی‌های بسیاری دست و پنجه نرم کردند تا یک وجب از خاک میهن اسلامی در چنگال دشمن بعثی نباشد. البته نباید از نقش جریانی موسوم به کرد مسلمان و پیشمرگان کُرد نیز در همراهی با رزمندگان اسلام چشم پوشید و آنها را نادیده انگاشت.

اتفاقاتی که در طول جنگ به ویژه در سال‌های ابتدایی جنگ در مناطق کردنشین روی داد یکی از برهه‌های حساس و تاریخ‌ساز در طول تاریخ انقلاب بود که شاهد کارشکنی‌های عوامل وابسته به دشمن و ضد انقلاب بودیم که با حضور به موقع رزمندگان به نتایج مطلوب خود نرسیدند و با شکست روبرو شدند.

جمعیت خلق کُرد، کومله، حزب دموکرات و سایر احزاب و دسته‌های کُرد به نام وطن‌پرستی، کُرد، کردستان مستقل و متحد و... در گوشه و کنار عَلَم مخالفت برافراشته بودند و تحت لوای خدمت به خلق کُرد و شعارهایی از این دست اما در واقع به منظور رسیدن به مقاصد پلید استثمارگرایانه‌شان از ریختن خون هموطن کُرد خود نیز ابایی نداشته و دست به جنایت‌های هولناک می‌زدند در حالی که شعار خلق کُرد سر می‌دادند.

کتاب «سوران سرد» که جواد افهمی آن را نگاشته است، موضوعی در منطقه کُردنشین را روایت کرده و در آن شاهدیم چگونه به جنایت‌های ضدانقلاب پرداخته شده است. حزبی عنوانی است که در این کتاب از آن برای یاد کردن ضدانقلاب کُرد استفاده شده است. این کتاب در فضای سال‌های دهه 60 روایت شده و حکایت پایگاهی استراتژیک (موسوم به سوران) در یک نقطه سرد و برفگیر کوهستانی به همراه سربازان آن نقطه و اتفاقاتی که این سربازان با آنها درگیر هستند به‌علاوه بازگشت‌هایی به زندگی این افراد در گذشته را برای خواننده شرح داده است.

این رمان در مورد یک تعداد سرباز در حال خدمت در دو پایگاه در منطقه غرب کشور است. کل منطقه و این دو پایگاه در معرض خطر سقوط است و در همین حال یکی از دو پایگاه سقوط می‌کند و در پایگاه دیگر هم یک جاسوس پیدا می‌شود که شروع به جاسوسی برای شبکه ضد انقلاب و گروه کومله می‌کند و ...

در مسیر داستان با توجه به سبک جریان سیال ذهنی که افهمی برای روایت «سوران سرد» برگزیده خواننده اطلاعات قصه را از لابلای داستان به دست می‌آورد و متوجه جریاناتی در متن می‌شود که کم‌کم در حال نمایان شدن است.

شرح جزئیات ماجرا و رویدادهای هر صحنه در این رمان بسیار جالب توجه و چشمگیر است و شاید با نگاهی به سایر آثار افهمی بتوان به این نتیجه رسید که بیان جزئیات یکی از ویژگی‌های این نویسنده توانمند است. وی در این رمان در بیان جزئیات به اندازه‌ای دقت و وسواس به خرج داده که به نظر می‌آید نویسنده در آن صحنه حضور داشته و شاهد آن اتفاقات بوده است.

لحن «سوران سرد» لحنی است که به نظر می‌رسد نویسنده برای خلق آن و از آن مهم‌تر حفظ این لحن تا پایان داستان بسیار تلاش کرده و همین موجب می‌شود خواننده به راحتی نتواند کتاب را کنار بگذارد. البته در برخی قسمت‌ها که افهمی متن را با لهجه نگاشته کمی متن ساختگی شده و آن طراوت را از دست داده و به نظر می‌رسد که در متن چپانده شده است.

همانطور که اشاره شد بیان جزئیات در این رمان بسیار چشمگیر است و همین مسئله موجب شده تا فضای رعب و وحشت موجود در منطقه‌ای که داستان در آن می‌گذرد به خواننده نیز منتقل شود و مدام در این فکر باشد که ممکن است این شخصیت یا چهره عوض کند و یا مورد خیانت واقع شود.

در این رمان در کنار نشان دادن سختی‌ها و خشونت‌های جنگ، تصاویر زیبایی از طبیعت و انسانیت نیز به مخاطب نشان داده شده است.

جریان سیال ذهن شکل خاصی از روایت داستان است که مشخصه‌های اصلی آن پرش های زمانی پی در پی، درهم ریختگی دستوری و نشانه‌گذاری، تبعیت از زمان ذهنی شخصیت داستان و گاه نوعی شعرگونگی در زبان است که به دلیل انعکاس ذهنیات مرحله پیش از گفتار شخصیت رخ می‌دهد و این مسئله در «سوران سرد» بسیار نمود دارد و دیده می‌شود، هرچند در ابتدای رمان کمی خواننده را دچار مشکل می‌کند اما در ادامه بسیار شیرین شده و خواننده از رفت و برگشت‌ها لذت می‌برد و برایش خوشایند خواهد بود البته نباید این نکته مغفول بماند که این سبک نوشتار برای خواننده کم حوصله که به رمان‌های سطحی عادت کرده شاید ملال‌آور باشد.

این رمان از آن دست رمان‌های زرد و کم‌رمق نیست که مخاطب با خواندن چند صفحه ابتدایی و رجوع به صفحه انتهایی بتواند به مسیر داستان پی ببرد بلکه اتفاقات در دل داستان به اندازه‌ای است که پاراگراف به پاراگراف خواننده با اطلاعات جدید روبرو شده و از همین رو لحظه به لحظه در انتظار رو شدن قضیه‌ای جدید خواهد بود.

نمایش تصاویری از جنایت‌های ضد انقلاب چون بریدن سر سربازان میهن و رزمندگانی که برای دفاع از کشور در برابر هجوم بیگانه به جبهه‌ها آمده بودند و همچنین کشتار مردم غیرنظامی کُرد توسط حامیان خلق کردستان از جمله تصاویری است که در برابر دیدگان مخاطب، افهمی به تصویر کشیده است و تمام این موارد در «سوران سرد» در کنار هم به هنرمندی از سوی افهمی در هم تنیده شده و یک رمان ارزشمند و خواندنی را خلق کرده است.

رمان «سوران سرد» که جواد افهمی آن را نوشته توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده که در 528 صفحه و با قیمت 9900 تومان در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته و علاقه‌مندان می‌توانند برای تهیه آن به فروشگاه مجازی سوره مهر مراجعه کنند.