ویژگیهای ملت حسینی
پایگاه اطلاع رسانی بلاغ| ره توشه ماه محرم 1444، ویژگیهای ملت حسینی.
کاری از گروه تولید محتوای معاونت فرهنگی وتبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
حجتالاسلام والمسلمین محمدامین صادقی ارزگانی
مقدمه
سخن بلندمرتبه سردار کمنظیر اسلام و شهید شاهد امت که گفت: «ما ملت امام حسینیم»، زیباترین، حماسیترین، انقلابیترین، حسینیترین، ماندگارترین و روحافزاترین جمله بیان شده در سالهای اخبر است. ملت حسینی، ملتی است که زندگی و مرگشان حسینی و اهلبیتی باشد. زیباترین تعریف برای ملت حسینی، همان است که در زیارتنامه عاشورا آمده است: «اللَّهُمَ اجْعَلْ مَحْيَايَ مَحْيَا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَمَاتِي مَمَاتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد؛[1] خداوندا! زندگی و حیات ما را زندگی و حیات محمد و خاندانش قرار بده و مرگ ما را مرگ آنان قرار بده».
ملت حسینی، ایستادگی بر ارزشها و آرمانهایی است که در منطق عاشورا به شفافترین و زلالترین وجه ممکن متجلی شده است. لزوم پایبندی به این منطق و ایمان به شعارهای این مکتب منحصر به عرصه اندیشه و اعتقاد نیست؛ بلکه باید در مقام عمل نیز جستجو نمود. حضرت امام خمینی;، علل شکل گرفتن و بقای انقلاب اسلامی را مدیون و مرهون عاشورا و نهضت اباعبدالله(ع) میدانند و معتقدند که مردم درس قیام و مبارزه را از امام حسین(ع) فرا گرفتهاند: «رمز پیروزی اسلام بر کفر جهانی را در این قرن که پانزدهم خرداد 42 سرآغاز آن بود، در دوازدهم محرم حسینی جستجو کنید که انقلاب اسلامی ایران، پرتوی از عاشورا و انقلاب عظیم الهی آن است».[2] بنابراین از نگاه امام خمینی;، نهضت حسینی در دو ساحت اعتقادی و عملی سرمشق ملت غیور و شجاع ایران بوده و میباشد.
خون گرم سیدالشهدا(ع) هزاران انسان را در مسیر هدایت و سعادت قرار داد و شهید سلیمانی، یکی از انسانهایی است که با تأسی به شاگردان مکتب امام حسین(ع)، یعنی حضرت امام خمینی; و مقام معظم رهبری، راه و روش امام حسین(ع) و یاران شهیدش را به خوبی شناخت و در عمل پیمود. از اینرو خون پاکش موج پر اوج اجتماعی، سیاسی، ملی و فراملی را ایجاد نمود:
ز مرگِ سپهبد و سردار دین
غریو و خروش است ایران زمین
همه مرد و زن اشکریزان شدند
بزرگان در این مرگ، گریان شدند
همه خاوران، غرق در غصه است
سراسر جهان شورِ این قصه است
فلسطین و لبنان و عراق و شام
از این غم شده جملگی تلخکام
خروشان و جوشان پیر و جوان
چو سیلابِ طوفنده هر سو روان
سلیمانی چون شیر فریاد کرد
ز خونش بسی موج ایجاد کرد
تن ظالمان لرزد از موج او
زمین گشته لبریز از فوج او
چو قاسم ز عشق خدا فانی شد
ز شهد شهادت سلیمانی شد
ز خونش چمنزار پر لاله گشت
اگر چه بسی چشم پر ژاله گشت[3]
ویژگیهای ملت حسینی
ملت حسینی، ویژگیهای فراوانی دارد که به برخی از آنها اشاره میشود:
1. عدالتخواهی و ظلمستیزی
مهمترین شاخصه ملت حسینی، عدالتخواهی و ظلمستیزی است که امام حسین(ع) برای آن قیام کرد و فرمود:
ألاَ تَرَونَ أنَّ الحَقَّ لا يُعمَلُ بهِ، وأنَّ الباطِلَ لا يُتَناهى عَنهُ، لِيَرغَبَ المُؤمنُ في لِقاءِ اللّه ِ مُحِقّا، فإنّي لا أرَى المَوتَ إلاّ سَعادَةً ولا الحَياةَ مَعَ الظّالِمينَ إلاّ بَرَما؛[4] آيا نمىبينيد که به حق عمل نمىشود و از باطل نهى نمىشود؟ به راستى که مؤمن بايد به [مرگ و] ديدار خدا روى آورد؛ پس من مرگ را جز سعادت و زندگى با ستمگران را جز رنج و ملال نمىبينم.
ملت حسینی، ملتی است که وقتی مشاهده کرد که حق و عدالت زیر پا گذاشته میشود و از ظلم و ستم جلوگیری نمیشود، در راه احقاق حق و دفع ظلم قیام میکند؛ زیرا زندگی با ستمگران را نکبت و خواری و مرگ در راه خدا را سعادت خویش میداند. بنابراین معنای سخن معروف شهید سلیمانی که میگوید: «ما ملت امام حسینیم»، این است که ملت ایران به زعامت فقیه حکیم، حضرت امام خمینی; مانند پیشوای آزادگان و سالار شهیدان، امام حسین(ع) برای اقامه عدل و قسط و ایجاد عدالت اجتماعی و برداشته شدن ظلم و ستم از ستمدیدگان قیام کرده است. این ویژگی ملت حسینی، همان حقیقتی است که جزء آرمان انقلاب اسلامی ایران محسوب میشود. از اینروست که رهبر معظم انقلابK در بیانیه گام دوم میفرماید:
واقعیت آن است که دستاوردهای مبارزه با بیعدالتی در این چهار دهه، با هیچ دوره دیگر گذشته قابل مقایسه نیست. در رژیم طاغوت بیشترین خدمات و درآمدهای کشور، در اختیار گروه کوچکی از پایتختنشینان یا همسانان آنان در برخی دیگر از نقاط کشور بود. مردم بیشتر شهرها بهویژه مناطق دوردست و روستاها در آخر فهرست و غالباً محروم از نیازهای اولیه زیرساختی و خدمترسانی بودند. جمهوری اسلامی در شمار موفقترین حاکمیتهای جهان در جابهجایی خدمت و ثروت از مرکز به همه جای کشور و از مناطق مرفهنشین شهرها به مناطق پاییندست آن بوده است. آمار بزرگ راهسازی و خانهسازی و ایجاد مراکز صنعتی و اصلاح امور کشاورزی و رساندن برق و آب و مراکز درمانی و واحدهای دانشگاهی و سد و نیروگاه و امثال آن به دورترین مناطق کشور، حقیقتاً افتخارآفرین است. بیشک این همه، نه در تبلیغات نارسای مسئولان انعکاس یافته و نه زبان بدخواهان خارجی و داخلی به آن اعتراف کرده است، ولی هست و حسنهای برای مدیران جهادی و با اخلاص نزد خدا و خلق است. البته عدالت مورد انتظار در جمهوری اسلامی که مایل است پیرو حکومت علوی شناخته شود، بسی برتر از اینهاست و چشم امید برای اجرای آن به شما جوانهاست که در ادامه بدان خواهم پرداخت.[5]
2. شجاعت
یکی دیگر از ویژگیهای ملت حسینی، شجاعت و نترسیدن است؛ همان که قرآن کریم فرموده است: «أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ؛[6] آگاه باشید به طور یقین در دل دوستان خدا ترس و اندوه راه پیدا نمیکند». وصفِ پایمردی و شجاعت در کربلا، جلوههای فراوانی داشت که داستان اقامه نماز در زیر باران تیر دشمن و سپر قرار گرفتن بعضی از یاران امام(ع) در برابر تیر دشمنان، یکی از درسآموزترین تجلی شجاعت حسینیان در روز عاشوراست.[7] سخنان یاران امام حسین(ع) در شب عاشورا در ابراز عشق و وفاداری به ساحت قدسی حضرت اباعبدالله(ع) و آمادگیشان برای مبارزه و نبرد با دشمنان، نشانگر شجاعت آن قدسیان است؛ چنانکه مسلم بن عوسجه به امام حسین(ع) عرض کرد: «به خدا سوگند از تو جدا نخواهم شد تا نیزه خود را در سینه آنها فرو برم و تا قبضه این شمشیر در دست من است، بر آنان حمله مىکنم و اگر سلاحى نداشته باشم که با آن پیکار کنم، با سنگ بر آنان حمله کنم تا آنجا که همراه تو جان بسپارم». سعید بن عبدالله حنفى نیز ضمن بیان وفادارى به امام(ع) عرض کرد:
به خدا سوگند اگر بدانم که در راه تو کشته مىشوم و دگر بار زنده شده و در آتش سوزانده مىشوم و خاکسترم را به باد مىدهند و هفتاد بار با من چنین کنند، باز هم هرگز از تو جدا نخواهم شد تا در رکاب تو جان دهم. پس چرا چنین نکنم، در حالى که کشته شدن فقط یک بار است و پس از آن کرامتى جاودانه است که پایانى ندارد.[8]
مرگ اگر مرد است آید پیش من
تا کشم خوش در کنارش تنگ تنگ
من از او جانی برم بی رنگ و بو
او زمن دلقی ستاند رنگ رنگ[9]
این ویژگی ملت حسینی، در انقلاب اسلامی جلوههای بسیاری داشته است که از جمله آنها میتوان به در مبارزات مردم برای پیروزی انقلاب اسلامی، هشت سال دفاع مقدس و مقاومت در برابر استکبار جهانی بهویژه آمریکا اشاره کرد. این روحیه دلیرانه ملت ایران، الهام گرفته از مکتب سیدالشهدا(ع) و نمودار ملت حسینی است. از همینروست که رهبر معظم انقلابK فرمود:
نماد پُر ابهت و باشکوه و افتخارآمیز ایستادگی در برابر قلدران و زورگویان و مستکبران جهان و در رأس آنان آمریکای جهانخوار و جنایتکار، روزبهروز برجستهتر شد. در تمام این چهل سال، تسلیمناپذیری و صیانت و پاسداری از انقلاب و عظمت و هیبت الهی آن و گردن برافراشته آن در مقابل دولتهای متکبر و مستکبر، خصوصیت شناختهشده ایران و ایرانی بهویژه جوانان این مرز و بوم بهشمار میرفته است. قدرتهای انحصارگر جهان که همواره حیات خود را در دستاندازی به استقلال دیگر کشورها و پایمال کردن منافع حیاتی آنها برای مقاصد شوم خود دانستهاند، در برابر ایران اسلامی و انقلابی، اعتراف به ناتوانی کردند. ملت ایران در فضای حیاتبخش انقلاب توانست نخست دستنشانده آمریکا و عنصر خائن به ملت را از کشور برانَد و پس از آن هم تا امروز از سلطه دوباره قلدران جهانی بر کشور با قدرت و شدت جلوگیری کند.[10]
3. ذلتناپذیری
ویژگی مهم دیگر ملت حسینی، ذلتناپذیری است؛ همان که در کلام سیدالشهدا(ع) چنین آمده است: «أَلا إِنَّ الدَّعِی بْنَ الدَّعِی قَدْ رَکَزَ بَیْنَ اثْنَتَیْنِ بَیْنَ السِّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ وَ هَیْهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ؛[11] آگاه باشید که فرومایه، فرزند فرومایه، مرا در بین دو راهی شمشیر و ذلت قرارداده است و هیهات که ما زیر بار ذلت برویم».
اکنون که دیده هیچ نبیند به غیر ظلم
باید ز جان گذشت، کزین زندگی چه سود[12]
«عزت» به معناى حالتى است که از شکست انسان پیشگیرى مىکند و «ذلت»، فقدان عزت و شرافت در انسان است؛ از اینرو انسان ذلیل شکست را به راحتى مىپذیرد.[13] علاقمندى به «عزت» و تنفر داشتن از «ذلت»، امرى فطرى است که در نهاد همه انسانها وجود دارد و شکوفایى آن به پیدایش عواملى نیاز دارد که بىتوجهى به آنها سبب پذیرش ذلت و شکست در انسان میشود. این فریاد پرخروش از حنجرهاى بر مىآید که در همه عمر با قلبى سرشار از ایمان به خدا و کارنامهاى درخشان وارد میدان مىشود. انسانى که طعم شیرین عزت را بچشد، هیچگاه به ننگ ذلت و خوارى تن نمىدهد و این، همان نکتهای است که شهید قاسم سلیمانی به آن اشاره نمود و گفت: «ما ملت امام حسینیم». در واقع این جمله بازتاب فرمایش حضرت امام خمینی; است که فرمود:
به شما برادران مؤمن عرض میکنم اگر ما با دست جنایتکار آمریکا و شوروی از صفحه روزگار محو شویم و با خون سرخ شرافتمندانه با خدای خویش ملاقات کنیم، بهتر از آن است که در زیر پرچم ارتش سرخ شرق و سیاه غرب زندگی اشرافی مرفه داشته باشیم؛ و این سیره و طریقه انبیای عظام و ائمه مسلمین و بزرگان دین مبین بوده است و ما باید از آن تبعیت کنیم و باید به خود بباورانیم که اگر یک ملت بخواهند بدون وابستگیها زندگی کنند، میتوانند و قدرتمندان جهان بر یک ملت نمیتوانند خلاف ایده آنان را تحمیل کنند.[14]
4. ولایتمداری
یکی از ویژگیهای برجسته ملت حسینی، ولایتمداری و اطاعت محض از امام معصوم(ع) است. خداوند میفرماید: «قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ؛[15] بگو اگر خدا را دوست دارید، پس مرا پیروی کنید تا خدا هم شما را دوست بدارد». طبق این آموزه قرآنی، تبعیت از پیامبر(ص) و اهلبیت: مهمترین راهکار شکلگیری ملت حسینی است؛ زیرا حبّ و عشق الهی که اساس تحقق ملت حسینی است، از رهگذر اطاعت از فرستادگان او به دست میآید؛ چنانکه نقل است:
در هنگامه آخرین لحظات شهادت مسلم بن عوسجه، حبیب بن مظاهر دوست او بر بالینش آمد و گفت: «ای مسلم! اگر قرار نبود که من نیز به زودی و پس از تو به شهادت برسم، دوست میداشتم که اگر وصیتی داری؛ برایت انجام دهم». مسلم به سوی امام حسین(ع) اشاره کرد و گفت: «تنها وصیت من به تو درباره حسین(ع) است که تا میتوانی در راه او جان فدایی کن و فداکاری نما». حبیب گفت: «به چشم و دیده منت».[16]
این زیباترین نمودار عشق الهی است که از سوی یاران امام حسین(ع) نسبت به آن حضرت اظهار و عملی شده است. اطاعت از رهبری و پیشوای امت در زمان غیبت، در پیروی و اطاعت از ولیفقیه جامعالشرایط متجلی میشود؛ از همین روست که شهید حاج قاسم سلیمانی در مراسم سالگرد شهادت شهید حسن اسدی درباره مقام معظم رهبریK گفت:
قوام ایران اسلامی و بقای آن، به رهبریت آن است. مردم از من قبول کنید. من عضو هیچ حزب و جناحی نیستم و به هیچ طرفی جز کسی که خدمت میکند به اسلام و انقلاب تمایل ندارم، اما این را بدانید والله علمای شیعه را تماماً و از نزدیک میشناسم، والله، اُشهدُ بالله، سرآمد همه این روحانیت، این علما از مراجع ایران و مراجع غیر ایران، این مرد بزرگ تاریخ، یعنی آیتالله العظمی خامنهای است.[17]
5. دینمداری
یکی دیگر از ویژگیهای مهم و اساسی ملت حسینی، دینمداری است. دینمداری، محور اصلی نهضت امام حسین(ع) است و اساساً امام برای اصلاح در دین و شیوه دینداری مردم قیام کرد. از اینرو یکی از علل اصلی شکلگیری انقلاب اسلامی، احیای دین در سطح فردی و اجتماعی است که امام خمینی; سخت بر آن تأکید داشت. دینمداری باید حقیقی باشد، همانگونه که امام حسین(ع) درباره مردم زمان خود به آن اشاره داشت. مردم ایران نیز در انقلاب خود ثابت کردند که در عقیده و عمل، پیرو دین حق هستند. دینداری مؤلفههای بسیاری دارد که یکی از مهمترین آنها، توجه به نماز و اقامه این فریضه الهی است. امام خمینی; با اشاره به اقامه نماز سیدالشهدا(ع)در ظهر عاشورا، نماز را کارخانه آدمسازی و مهمترین فریضه شرعی و فلسفه معنوی انقلاب اسلامی میداند و میفرماید:
در اسلام از نماز، هیچ فریضهاى بالاتر نیست ... نماز، پشتوانه ملت است. سیدالشهدا(ع) در همان ظهر عاشورا که جنگ بود و آن جنگ بزرگ بود و همه در معرض خطر بودند ... ایستاد همانجا نماز خواند؛ نگفت که ما مىخواهیم جنگ بکنیم. خیر، جنگ را براى نماز کردند. نماز یک کارخانه انسانسازى است ... نماز خوب، فحشا و منکر را از یک امت بیرون میکند.[18]
6. زمینهسازی برای دولت مهدوی
از دیگر ویژگیهای ملت حسینی، تلاش، جهاد، خودسازی، جامعهسازی و حضور فعال و موثر در همه عرصههای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، زمینه را برای ظهور منجی عالم بشریت و تشکیل دولت مهدوی آماده میکند:
اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَیْکَ فِی دَوْلَهٍ کَرِیمَهٍ تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلامَ وَ أَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَ أَهْلَهُ وَ تَجْعَلُنَا فِیهَا مِنَ الدُّعَاهِ إِلَى طَاعَتِکَ وَ الْقَادَهِ إِلَى سَبِیلِکَ وَ تَرْزُقُنَا بِهَا کَرَامَهَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ؛[19] خدایا! به سوى تو مشتاقیم براى یافتن دولت کریمهاى که اسلام و اهلش را به آن عزیز گردانى، و نفاق و اهلش را به وسیله آن خوار سازى، و ما را در آن دولت از دعوتکنندگان به سوى طاعتت و رهبران به سوى راهت قرار دهى، و کرامت دنیا و آخرت را از برکت آن روزیمان فرمایى.
آمادهسازی زمینه برای ظهور حضرت مهدی4، یعنی حاکمیت قرآن و اسلام و عمل به احکام اسلامی که ملت ایران اولین قدم را براى حاکمیت اسلام برداشته است و آن، ایجاد جمهوری اسلامی است. مقام معظم رهبریK درباره معنای درست انتظار برای ظهور حضرت حجت و تشکیل دولت مهدوی میفرماید:
انتظار، به معنای نشستن و دست روی دست گذاشتن و چشم به در دوختن هم نیست؛ انتظار به معنای آماده شدن است، به معنای اقدام کردن است. به معنای این است که انسان احساس کند عاقبتی وجود دارد که میشود به آن دست یافت که برای رسیدن به آن عاقبت، بایستی تلاش کند. ما که انتظار فرج داریم، انتظار ظهور حضرت بقیّةالله(ارواحنا فداه) را داریم؛ باید در این راه تلاش کنیم. باید تلاش کنیم در راه ایجاد جامعه مهدوی هم خودسازی کنیم، هم به قدر توانمان، به قدر امکانمان، دگرسازی کنیم و بتوانیم محیط پیرامونی خود را به هر اندازهای که در وسع و قدرت ماست، به جامعه مهدوی نزدیک کنیم که جامعه مهدوی، جامعه قسط است؛ جامعه معنویت است، جامعه معرفت است، جامعه برادری و اخوت است، جامعه علم است، جامعه عزت است.[20]
فهرست منابع
کتب
ابنشعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، تهران: کتابخانه اسلامیه، بیتا.
ابنطاووس، علی بن موسی، لهوف علی قتلی الطفوف، قم: انتشارات صلات، 1384ش.
ابنقولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، تهران: انتشارات صدوق، 1375ش.
بلخی مولوی، جلالالدین محمد، دیوان شمس، قم: انتشارات آستان مهر، 1389ش.
دهدشتی بهبهانی، محمدباقر، الدمعة الساکبة، بیروت: نشر موسسة الا علمی ريا، 1408ق.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، تهران: مکتبة المرتضویة، [بیتا].
لسان الملک سپهر، محمدتقی، ناسخ التواریخ، تهران: ناشر اساطیر، 1377ش.
قمی، عباس، مفاتیح الجنان، قم: انتشارات فاطمه زهرا3، 1389ش.
محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، قم: نشر معروف، 1380ش.
مفید، محمد بن محمد، الارشاد، قم: کنگره شیخ مفید، 1413ق.
موسوی خمینی، سید روحالله، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1388ش.
وصیتنامه الهی سیاسی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، 1385ش.
پایگاهها
باشگاه خبرنگاران جوان، «سخنان سردار سلیمانی درباره رهبر انقلاب»، 28/06/1394، کد خبر: 5328044.
پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله سید علی خامنهایK.
[1]. جعفر بن محمد ابنقولويه، كامل الزيارات، ص 178.
[2]. سید روحالله موسوی خمینی، صحیفه امام، ج 17، ص 482.
[3]. گزیدهای از سروده نگارنده، 16/10/1398.
[4]. علی بن حسن ابنشعبه حرانی، تحف العقول، ص245 .
[5]. بیانیه «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران، 22/11/1397.
https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=41673
[6]. یونس: 62.
[7]. علی بن موسی ابنطاووس، لهوف علی قتلی الطفوف، ص 152.
[8]. محمدباقر دهدشتی بهبهانی، الدمعة الساکبة، ج 4، ص 271؛ محمدتقی لسانالملک سپهر، ناسخ التواریخ، ج2، ص 180 ـ 158؛ محمد بن محمد مفید، الارشاد، ص 442 و 443.
[9]. جلالالدین محمد مولوی بلخی، دیوان شمس، غزلیات، غزل شماره 1326.
[10]. بیانیه «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران، 22/11/1397.
https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=41673
[11]. علی بن موسی ابنطاووس، لهوف علی قتلی الطفوف، ص 97.
[12]. جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، ص 375.
[13]. حسین بن محمد راغب اصفهانى، مفردات الفاظ القرآن، ج 1، ص 344 و 345.
[14]. سید روحالله موسوی خمینی، وصیتنامه الهی سیاسی، ص 123.
[15]. آلعمران: 31.
[16]. علی بن موسی ابنطاووس، لهوف علی قتلی الطفوف، ص 148.
[17]. باشگاه خبرنگاران جوان، «سخنان سردار سلیمانی درباره رهبر انقلاب»، 28/06/1394، کد خبر: 5328044.
https://www.yjc.news/fa/news/5328044
[18]. سید روحالله موسوی خمینی، صحیفه امام، ج 12، ص392 و 393.
[19]. عباس قمی، مفاتیح الجنان، دعای افتتاح، ص 368.
[20]. سخنرانی تلویزیونی به مناسبت ولادت حضرت امام زمان4، 21/01/1399.
دیدگاهها
امام حسین محور شجاعت و عزت است
افزودن دیدگاه جدید