«پیام و درس های خطبه فدکیه حضرت زهرا سلام الله علیها| بخش هفتم»
پایگاه اطلاع رسانی بلاغ، «پیام و درس های خطبه فدکیه حضرت زهرا سلام الله علیها| بخش هفتم»
نگارنده: «مبلغ نخبه حجت الاسلام و المسلمین سید محمدتقی قادری»
*******
«علل انحراف انصار، خسارات و پیامدهای سقیفه»
این بخش اختصاص به مهمترین و حساس ترین فراز خطبه دارد که طرح چند موضوع مهم و کلیدی «سیاسی» پس از رحلت رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم است که طرح آن به هزینه جان صدیقه شهیده تمام شد، از آنجایی که مجالس سوگواری فاطمیه جای طرح چنین موضوعات سیاسی بس عبرت انگیز است، از جهت اهمیت و ضرورت این چند بخش سیاسی از خطبه را در این فرصت شرح نموده؛ بقیه بخش های خطبه را در فرصت و زمان دیگر شرح و تفسیر خواهیم نمود.
«خسارات و پیامدهای سقیفه بنی ساعده»
صدیقه شهیده حضرت زهرا سلام الله علیها در این بخش از خطبه به مهمترین زیان، آسیب و خساراتی تشکیل سقیفه بنی ساعده که زمینه ساز انحطاط انصار در همان روزهای نخست رحلت رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله وسلم شده است اشاره می کنند، و قطعا تدبر و تامل و درنگ در برابر این خسارات و علل انحطاط ها می تواند مایه عبرت در شرایط کنونی برای همه دلسوزان به نظامی جمهور اسلامی که برآمده از خون شهداء، فداکاری جانبازان و ازادگان است خواهد بود که مبادا همان اشتباهات خسارت آور در این نظام تکرار و تجربه شود.
1-«بی اعتبار کردن فرمان پیامبر»
نخستین علت انحراف و خسارتی که اصحاب در تشکیل سقیفه وارد کردند و تاکنون مسلمین متحمل آن خسارات شدند و می شوند «بی اعتبار کردن بیعت واقعه غدیر و پیمان شکنی اصحاب» است؛ چراکه اصحاب یعنی دوازده تن از سران قبیله اوس چون اسیدبن حضیر وخزرج چون سعدبن عباده به بهانه پیش گیری از فتنه و اختلاف در زیر سقف سقیفه بنی ساعده جمع شدند تا رهبر بعد از پیامبر را از بین خودشان انتخاب نمایند، و همین محاسبه غلط انصار؛ موجب شد که نظام ولایی به حاکمیت و خلیفه گری تبدیل شود؛ به دلیل همین آسیب سیاسی که انصار بر نظام اسلامی وارد کردند صدیقه شهیده انصار را مورد ملامت و توبیخ قرارداده و می فرمایند: «فَلَمَّا اِختارَ اللَّهُ لِنَبِیِّهِ دارَ اَنْبِیائِهِ وَ مَأْوى اَصْفِیائِهِ، ظَهَرَ فیکُمْ حَسْکَةُ النِّفاقِ، وَ سَمَلَ جِلْبابُ الدّینِ، وَ نَطَقَ کاظِمُ الْغاوینَ، وَ نَبَغَ خامِلُ الْاَقَلّینَ، وَ هَدَرَ فَنیقُ الْمُبْطِلینَ، فَخَطَرَ فی عَرَصاتِکُمْ:و آن گاه که خداوند براى پیامبرش خانه انبیاء و آرامگاه اصفیاء را برگزید، علائم نفاق در شما ظاهر گشت، و جامه دین کهنه، و سکوت گمراهان شکسته، و پست رتبهگان با قدر و منزلت گردیده، و شتر نازپرورده اهل باطل به صدا درآمد، و درخانه ها یتان بیامد»
2-«قبیله گرایی بجای شایسته سالاری»
دومین علت انحراف اصحاب به ویژه انصار پیروی از نفسانیات، حب جاه و روحیه «قبیله گرایی به جای شایسته سالاری» بود که باوجود شخصیتی چون امام امیرالمومنین علی علیه السلام هوای ریاست کردند و بجای پاسخگویی به بیعتی که هفتاد و پنج روز قبل از رحلت پیامبر گرامی در سرزمین غدیر بسته بودند و با گوش خود شنیده بودند که پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم فرموده بودند :«من کنت مولاه فهذاعلی مولاه» به ندای شیطان پاسخ دادند و لنگ تفرقه را پهن کردند، اجازه به فعلیت رسیدن ولایت و امامت امام امیرالمومنین علی علیه السلام را ندادند، از همین روست صدیقه شهیده خطاب به اصحاب و انصار می فرمایند: «وَ اَطْلَعَ الشَّیْطانُ رَأْسَهُ مِنْ مَغْرَزِهِ، هاتِفاً بِکُمْ، فَأَلْفاکُمْ لِدَعْوَتِهِ مُسْتَجیبینَ، وَ لِلْغِرَّةِ فیهِ مُلاحِظینَ، ثُمَّ اسْتَنْهَضَکُمْ فَوَجَدَکُمْ خِفافاً، وَ اَحْمَشَکُمْ فَاَلْفاکُمْ غِضاباً، فَوَسَمْتُمْ غَیْرَ اِبِلِکُمْ، وَ وَرَدْتُمْ غَیْرَ مَشْرَبِکُمْ.هذا: و شیطان سر خویش را از مخفىگاه خود بیرون آورد، و شما را فراخواند، مشاهده کرد پاسخگوى دعوت او هستید، و براى فریب خوردن آمادهاید، آنگاه از شما خواست که قیام کنید، و مشاهده کرد که به آسانى این کار را انجام مىدهید، شما را به غضب واداشت، و دید غضبناک هستید، پس بر شتران دیگران نشان زدید، و بر آبى که سهم شما نبود وارد شدید.»
3-«رجعت طلبی و بازگشت به جاهلیت»
سومین علت انحراف وی پی آمد خسارت سقیفه «برگشت به جاهلیت و رجعت طلبی انصار» بوده است، چراکه در جامعه جاهلیت قبل از اسلام فرم و شکل نظام سیاسی بر پایه «قبیله گرایی و شیخوخیت» بوده است، پیامبر گرامی اسلام به فرمان الهی در سر زمین جحفه در واقعه نظامی سیاسی را بنا نهاده بود که «انتصاب و انتخاب» دو رکن نظامی سیاسی بوده است، به این معنا مشروعیت رهبر از ناحیه حق تعالی و نصب و فعلیت و کارآمدی آن از طریق بیعت و انتخاب مردم باشد چنین فرم از نظام سیاسی نه از سنخ و جنس حکومتی سلطنتی بود که در روم و ایران حاکم بود و نه شبیه حکومت ملوک الطوایفی بود که در جزیره العرب تجربه می شد بزرگترین خسارتی که نشست مهاجر و انصار در زیر سقف بنی ساعده و انتخاب ابوبکر برای رهبری بعد از رسول گرامی اسلام بازگشت به همان جاهلیت قبل از اسلام بود و این رجعت طلبی در زمانی درحال شکل گرفت، غسل بدن پیامبر گرامی توسط امام علی علیه السلام، عباس ودو فرزند عباس ویکی ازغلامان پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم درحال انجام بود.
از همین روست صدیقه شهیده تازیانه سخن را برسر اصحاب فرود آورده و می فرماید: «وَ الْعَهْدُ قَریبٌ، وَالْکَلْمُ رَحیبٌ، وَ الْجُرْحُ لَمَّا یَنْدَمِلُ، وَ الرَّسُولُ لَمَّا یُقْبَرُ، اِبْتِداراً زَعَمْتُمْ خَوْفَ الْفِتْنَةِ، اَلا فِی الْفِتْنَةِ سَقَطُوا، وَ اِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحیطَةٌ بِالْکافِرینَ.فَهَیْهاتَ مِنْکُمْ، وَ کَیْفَ بِکُمْ، وَ اَنَّى تُؤْفَکُونَ، وَ کِتابُ اللَّهِ بَیْنَ اَظْهُرِکُمْ، اُمُورُهُ ظاهِرَةٌ، وَ اَحْکامُهُ زاهِرَةٌ، وَ اَعْلامُهُ باهِرَةٌ، و زَواجِرُهُ لائِحَةٌ، وَ اَوامِرُهُ واضِحَةٌ، وَ قَدْ خَلَّفْتُمُوهُ وَراءَ ظُهُورِکُمْ، أَرَغْبَةً عَنْهُ تُریدُونَ؟ اَمْ بِغَیْرِهِ تَحْکُمُونَ؟ بِئْسَ لِلظَّالمینَ بَدَلاً، وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْاِسْلامِ دیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ، وَ هُوَ فِی الْاخِرَةِ مِنَ الْخاسِرینِ:این در حالى بود که زمانى نگذشته بود، و موضع شکاف زخم هنوز وسیع بود، و جراحت التیام نیافته، و پیامبر به قبر سپرده نشده بود، بهانه آوردید که از فتنه مىهراسید، آگاه باشید که در فتنه قرار گرفتهاید، و براستى جهنم کافران را احاطه نموده است.این کار از شما بعید بود، و چطور این کار را کردید، به کجا روى مىآوردید، در حالى که کتاب خدا رویاروى شماست، امورش روشن، و احکامش درخشان، و علائم هدایتش ظاهر، و محرّماتش هویدا، و اوامرش واضح است، ولى آن را پشت سر انداختید، آیا بىرغبتى به آن را خواهانید؟ یا بغیر قرآن حکم مىکنید؟ که این براى ظالمان بدل بدى است، و هرکس غیر از اسلام دینى را جویا باشد»
افزودن دیدگاه جدید