در آستانه تمدن سازی قرار نداریم
به گزارش بلاغ به نقل از روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر احمد واعظی در پیش نشست اولین همایش علوم عقلی و تمدن اسلامی که در تالار همایش دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، اظهار کرد: فیلسوفان مسلمان در بحث‌های تمدن اسلامی عقل و نقل را در کنار هم به کار می‌برند و نسبت به کلیت مدرنیته و تمدن معاصر غربی منتقدند و نسبت به علوم انسانی غربی وضعیت گسست و تقابل دارند و به علوم تجربی غربی متمایل هستند.
وی ادامه داد: در چالش ۲۰۰ ساله جوامع اسلامی با مدرنیته واکنش‌های مختلفی ارائه شد که برخی احیای فقه دینی را مطرح کرده‌اند و چاره کار را در احیای فکر دینی دانستند، برخی چالش سلفی‌گری را اندیشیده‌اند و برخی دیگر اسلام لیبرال که به عبارتی تلاش در بازاندیشی اسلام است را انتخاب کردند.
* رهبر معظم انقلاب بیش از همه منادی تمدن اسلامی است
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر واعظی تصریح کرد: این تمدن‌گرایی پاسخی به مدرنیته است و تمدن‌گرایان سعی می‌کنند پاسخ جدیدی را به سنت و مدرنیسم ارائه دهند؛ چهره‌های شناخته شده‌ای مانند رهبر معظم انقلاب که بیش از همه منادی تمدن اسلامی است، سردمدار تمدن ما هستند.
وی خاطرنشان کرد: تکوین تمدن ملزوم فراهم آمدن مجموعه‌ای از عوامل مادی و معنوی است، در حقیقت تمدن دارای یک بخش سخت‌افزاری و یک بخش نرم‌افزاری است که این دو بخش مجموعاً با یکدیگر تمدن را می‌سازند، در واقع تمدن مجموعه‌ای از عوامل را فراهم می‌آورد تا آحاد جامعه بتوانند نیازهای خود را دنبال کنند و پیشرفت آسان شود.
رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در پاسخ به این شبهه که آیا تمدن‌سازی حادثه است یا پروژه‌ای است که ما باید آن را محقق کنیم، عنوان کرد: تمدن‌گرایان اسلامی قائل به پروژه هستند و عقل را حادثه و اتفاق نمی‌دانند که ما انتظار آن را بکشیم و محقق شود بلکه باید مسیری برای تحقق این پروژه پیدا کنند.
وی اضافه کرد: تمدن‌گرایان اسلامی در وضع موجود قائل به عقب‌ماندگی در بین ما هستند و می‌خواهند تا راهی برای برون رفتن از وضعیت موجود بیابند و علوم عقلی و تمدن نوین را به عنوان شعار برای بیرون رفتن از وضع موجود مطرح می‌کنند.
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر واعظی تصریح کرد: وضعیت ما به گونه‌ای است که شرایط برای ایجاد تمدن اسلامی موجود نیست و ما در آستانه تمدن‌سازی قرار نداریم، باید گام‌هایی برداشته شود تا به شرایطی برسیم و مدعی شویم که می‌توانیم یک تمدن خوب بسازیم و قدم‌های مهمی در راستای تمدن اسلامی برداریم.
* فرآیند تشکیل تمدن اسلامی
وی با بیان اینکه ما باید یک چهارگانه طولی را بپذیریم، گفت: اولین گام، تشکیل نظام اسلامی است که ما موفق به تشکیل آن شده‌ایم و دومین گام، داشتن دولتی اسلامی است؛ اینکه ما بتوانیم دولتی اسلامی را تشکیل دهیم به ما کمک خواهد کرد اما متاسفانه هنوز قادر به تشکیل دولتی اسلامی نشده‌ایم و سومین گام تکوین جامعه و آخرین گام تشکیل تمدن اسلامی است.
رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ابراز کرد: وقتی می‌گوییم تمدنی شکل می‌گیرد به این معناست که اجزای مادی و معنوی آن ظهور پیدا می‌کند، ما تا زمانی که جامعه اسلامی را تشکیل ندهیم در واقع فقط توانسته‌ایم در بعد نظری راجع به تمدن بحث کنیم.
وی افزود: چه کسی می‌تواند ادعا کند که ما دولت اسلامی داریم؟ یعنی تمام نهادها و واحدهای سیاسی ما کاملا اسلامی باشد، ما هنوز مرحله اول را سپری کرده‌ایم و فاصله زیادی با ایده‌آل اسلامی داریم در حقیقت ما برای احراز تمدن اسلامی یک حلقه واسط می‌خواهیم و تا الگوی اسلامی پیشرفت را عملیاتی نکنیم در آستانه تمدن‌سازی قرار نخواهیم گرفت.
رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در پاسخ به این سؤال که الگوی اسلامی پیشرفت چیست، بیان کرد: الگوی اسلامی پیشرفت یک کلان نظریه پیشرفت و تحول اجتماعی است و ارائه نقشه راه برون رفت از وضع موجود به سمت پیشرفت است که اگر به خوبی اجرا شود، برون‌رفت از وضع موجود صورت می‌گیرد و این الگو باید بالاترین سند باشد.
* الگوی اسلامی پیشرفت باید بالاترین سند باشد
وی با بیان این مطلب که الگوی اسلامی پیشرفت باید بالاترین سند باشد، گفت: اگر الگوی اسلامی پیشرفت خوب طراحی و تولید محتوا شود حتی می‌تواند از نظر جایگاه بالاتر از قانون اساسی قرار بگیرد و هر برنامه‌ای در کشور اجرا می‌شود باید زیر نظر همین الگو باشد، این الگو عرصه‌های مختلفی از زندگی را دربرمی‌گیرد پس باید سند بالادستی عرصه زندگی و معنویت‌گرا باشد.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر واعظی با اشاره به اینکه الگوی اسلامی پیشرفت واقع‌گرایانه و منطبق با وضع موجود است و به همین علت ایرانی نامیده می‌شود، اظهار کرد: سهم فلسفه در این تفسیر بستگی به این دارد که تفسیر مضیق فلسفه مد نظر ما باشد یا تفسیر موسع آن، تفسیر مضیق مساوی با حکمت نظری است و سهم آن بیشتر در مبانی ظاهری دیده می شود، اما اگر تفسیر موسعی از فلسفه ارائه کنیم و فلسفله را در قامت آن چیزی که می‌تواند باشد بررسی کنیم، سهم آن را در الگوی اسلامی پیشرفت مشاهده خواهیم کرد یعنی به جز مبانی در عرصه‌های دیگر نیز می‌تواند ایفای نقش کند.
وی اضافه کرد: مهمترین بحث فلسفه سیاسی، بحث‌های هنجاری و باید و نبایدهای سیاست است؛ مطلوبیت فعالیت‌های سیاسی در اینجا مشخص می‌شود و اختلاف جامعه سیاسی به مطلوبیت آن برمی‌گردد، آیا در این صورت ما فیلسوف نمی‌خواهیم؟ در حالی که بحث عدالت کانون فلسفه سیاسی امروز است.
رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با بیان اینکه در مطلوبیت جامعه سیاسی، آزادی امنیت و بهره‌وری مطرح است، افزود: آیا می‌شود به بهانه آزادی، عدالت را محدود کرد؟ رابطه حفظ نظام با این مطلوبیت‌ها چیست؟ اکثر فیلسوف‌ها به این سؤال پاسخ ندادند و آن را محجور باقی گذاشته‌اند.
* در طراحی الگوی اسلامی پیشرفت نیاز به فیلسوف داریم
وی خاطرنشان کرد: مد نظر ما فیلسوفی است که عقلانیت را پذیرفته است و تعادلی بین عقل و نقل ایجاد می‌کند و از همه آبشخورهای معرفتی بهره می‌جوید و بین حجتین تعامل برقرار می‌کند؛ با اشاره به همه این موارد می‌توانیم بگوییم در طراحی الگوی اسلامی پیشرفت نیاز به فیلسوف داریم.
رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، تصریح کرد: تأثیر فیلسوف در الگوی اسلامی پیشرفت به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم است که تأثیر مستقیم همان نظرات فیلسوف و تأثیر غیر مستقیم طراحی الگو است.
وی با بیان این که حرکت چرخه علوم به سمت علوم انسانی لازمه اجرایی شدن الگوی اسلامی پیشرفت است، گفت: پیش‌نیاز وصول پیشرفت اسلامی و تمدن نوین، تعبیه یک سند مکتوب نیست زیرا اینگونه، پیشرفت عملی اتفاق نمی‌افتد، الگوی اسلامی پیشرفت زمانی اجرا می‌شود که چرخه علوم تغییر کند و به سمت علوم انسانی پیش برود.
افزودن دیدگاه جدید