اثبات وجود امام زمان (ع) با منطق و قرآن

تاریخ انتشار:
امام زمان علیه السلام

اثبات وجود امام زمان (ع) با منطق و قرآن

در این نوشتار به پرسش یکی از کاربران در رابطه با اثبات وجود امام زمان (ع) با منطق و قرآن از سوی مرکز ملی پاسخگویی به سوالات شرعی پاسخ داده می شود:

اثبات وجود امام زمان (ع) با منطق و قرآن

نکته ای که باید در این مسئله مد نظر شما باشد، آن است که در مسائلی مثل اثبات وجود خدا، اثبات اصل نبوت و معاد می توانیم با استدلال های عقلی و براهین منطقی، به یقین و علم برسیم؛ ولی در مواردی مانند این که پیامبری که باید باشد کیست و نیز امامان بعد از پیامبر چه کسانی هستند و چه خصوصیات فردی دارند؟ چه زمانی به دنیا آمده و چه وقت از دنیا رفته اند و طول مدت حیاتشان چه اندازه بوده، در خصوص اینها با استدلال های عقلی و برهان فلسفی صرف نمی توان به نتیجه رسید. در اینگونه موضوعات، باید دست به دامن آیات و روایات و نقل های تاریخی شویم که برای ما خبر از مسائل جزئی مانند اینگونه امور را می دهند.

اصل لزوم و حیات یک امام و زنده بودن او در هر عصر، امری عقلانی و برهانی است و با برهان و دلیل عقلی و فلسفی قابل اثبات است؛ ولی این که این امام اسمش چیست و کی به دنیا آمده و کی از دنیا رفته و آیا الان هم زنده است یا نه، به کمک دلیل های نقلی، یعنی روایات و آیات و نقل های تاریخی امکان پذیر است.

با این مقدمه، به دلایل وجود امام زمان در عصر حاضر می پردازیم. دلایل فراوانی یافت می شود که می توان از آنها وجود امام زمان را اثبات کرد. این دلایل را می توان در سه مورد ذیل خلاصه کرد:
- دلیل عقلی؛
- دلیل قرآنی؛
- دلیل روایی و نقل تاریخی.

1. دلیل عقلی بر وجود امام زمان :

امامت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و وجود حضرت، از مباحث امامت خاصه است. در امامت خاصه، بر خلاف امامت عامه، مستقیماً نمی توان از دلیل عقلی بهره گرفت؛ بلکه می توان از دلیل عقلی برای اثبات امامت عامه و ضرورت وجود امام بهره گرفت. سپس با بهره گیری از روایات و نقل های تاریخی، آن را در وجود حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) منحصر کرد.

دانشمند عالی قدر، استاد جعفر سبحانی می گوید:

مبانی کلامی مهدویت گاهی مبانی نقلی و گاهی مبانی عقلی است... امّا مبانی کلامی عقلانی: می دانید که عقل نمی تواند هیچ وقت فرد مشخصی را برساند. نمی توانیم روی فرد، برهان عقلی اقامه کنیم. یکی از مبانی برهان عقلی این است که نبوت و امامت، یک فیض معنوی است... مسلمانان هم می گویند که این فیض تا وجود پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) باقی است. اهل سنت می گویند که این فیض معنوی که در لباس نبوت و امامت بود، با فوت پیغمبر قطع شد. پس ارتباط بشر با عالَم بالا قطع شد.

اما ما می پرسیم چرا خدا چنین فیضی را به گذشتگان داده، اما به ما و آیندگان نداده است؟ مگر ما از آنها کمتر هستیم؟ شیعه امامیه این مشکل را حل کرده است و آن این که این ارتباط به صورت نبوت نیست که رسالت، تکالیف و دین جدیدی باشد؛ بلکه فیض الهی به واسطه انسان کاملی برقرار است و از طریق این انسان کامل به بشر می رسد. امروزه آن واسطه، حضرت حجّت (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است. این برهان را مرحوم علامه طباطبایی برای پروفسور هانری کربُن بیان داشته است(فصلنامه انتظار، ج 1، ص 66 - 70)

بنا بر این دلیل و ادله فراوان دیگر از روایات، امام و حجت الهی باید همیشه وجود داشته باشد. نمی توان زمانی را تصور کرد که خالی از حجت الهی باشد. پس نمی توان زمان ما را خالی از وجود حجت الهی دانست. بنابراین، امام زمان در زمان ما وجود دارد و زنده است.

امام صادق - علیه السلام - فرمود: نَحْنُ أَئِمَّةُ الْمُسْلِمِينَ وَ حُجَجُ اللَّهِ عَلَى الْعَالَمِينَ وَ سَادَةُ الْمُؤْمِنِينَ وَ قَادَةُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِينَ وَ مَوَالِي الْمُؤْمِنِينَ وَ نَحْنُ أَمَانُ أَهْلِ الْأَرْضِ كَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ وَ نَحْنُ الَّذِينَ بِنَا يُمْسِكُ اللَّهُ‏ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ‏ وَ بِنَا يُمْسِكُ الْأَرْضَ أَنْ تَمِيدَ بِأَهْلِهَا وَ بِنَا يُنَزِّلُ الْغَيْثَ* وَ بِنَا يَنْشُرُ الرَّحْمَةَ وَ يُخْرِجُ بَرَكَاتِ الْأَرْضِ وَ لَوْ لَا مَا فِي الْأَرْضِ مِنَّا لَسَاخَتْ بِأَهْلِهَا قَالَ ع وَ لَمْ تخلو [تَخْلُ‏] الْأَرْضُ مُنْذُ خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ مِنْ حُجَّةِ اللَّهِ فِيهَا ظَاهِرٌ مَشْهُورٌ أَوْ غَائِبٌ مَسْتُورٌ وَ لَا تَخْلُو إِلَى أَنْ تَقُومَ السَّاعَةُ مِنْ حُجَّةٍ لِلَّهِ فِيهَا وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَمْ يُعْبَدِ اللَّهُ قَالَ سُلَيْمَانُ فَقُلْتُ لِلصَّادِقِ ع فَكَيْفَ يَنْتَفِعُ النَّاسُ بِالْحُجَّةِ الْغَائِبِ الْمَسْتُورِ قَالَ كَمَا يَنْتَفِعُونَ بِالشَّمْسِ إِذَا سَتَرَهَا السَّحَابُ؛

«ما امامان، امان اهل زمین هستیم؛ چنان که ستاره ها امان اهل آسمان اند. ماییم که خدا بوسیله ما آسمان را نگاه داشته تا بر زمین نیفتد. جز با اجازه او و براى ما آن را نگهداشته تا بر اهلش موج نزند و براى ما باران ببارد و رحمت خویش نشر کند و زمین برکات خود را بیرون دهد. اگر امام در زمین نباشد، زمین اهل خود را فرو می برد. از روزى که خدا آدم را آفرید، خالى از حجت نیست که یا ظاهر و مشهور بوده است و یا غایب و مستور و تا قیامت هم خالى نمی ماند. او، حجت خدا است. اگر چنین نباشد، خدا را نمی پرستند. سلیمان، راوى حدیث، می گوید: از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم: چگونه مردم از امام غائب بهره مند شوند؟ فرمود: چنان که با آفتاب پس ابر بهره مند می شوند». (شیخ صدوق، الأمالی، المجلس الرابع و الثلاثون، ص 186، انتشارات کتابخانه اسلامیه، 1362 هجرى شمسى)

2. دلیل قرآنی بر وجود امام زمان :

یکی از دلایل حیات حضرت حجت(عجل الله تعالی فرجه الشریف) در عصر غیبت، آیات سوره قدر است: «فرشتگان و روح به اذن خدا، همه فرمان ها و سرنوشت ها را فرود می آورند». نکته مهم، واژه «تنزل الملائکة و الروح» است که فعل مضارع معنای استمرار را می رساند. قیدی برای آن معین نشده تا بگوییم نزول در سال خاصی بوده و تمام شده، بلکه هر سال شب قدری دارد. (ثقة الاسلام کلینى، اصول کافی، کتاب الحجة، باب فی شأن انا انزلناه فی الیلة القدر و تفسیرها، حدیث 2، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365 ه.ش) هر شب قدر، ملائکه و روح، امر پروردگار را نازل می کنند. جایگاه نزول امر، قلب مقدس ولی عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) می باشد.

امام جواد (علیه السلام) به شیعیان توصیه کرده اند که بوسیله این آیه با آنها (مخالفان امامت) استدلال کنید؛ «ای شیعیان! به آیه "انا انزلناه فی لیلة مبارکة" استدلال کنید. این سوره (دخان) پس از رسول خدا، خاصّ ولی امر در هر عصری است». (اصول کافی، همان، ج 1، ص 245)

آیات دیگری نیز وجود دارد که به نوعی دلالت بر زنده بودن امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) می کند، مانند سوره های: مائده / 56 [وَ مَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغالِبُون‏]، مجادله / 22 [لا تَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ يُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ كانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشيرَتَهُمْ أُولئِكَ كَتَبَ في‏ قُلُوبِهِمُ الْإيمانَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَ يُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدينَ فيها رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ أُولئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُون‏]، صافات / 173 [وَ إِنَّ جُنْدَنا لَهُمُ الْغالِبُون‏]، انفال / 7 [وَ إِذْ يَعِدُكُمُ اللَّهُ إِحْدَى الطَّائِفَتَيْنِ أَنَّها لَكُمْ وَ تَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذاتِ الشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ وَ يُريدُ اللَّهُ أَنْ يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِماتِهِ وَ يَقْطَعَ دابِرَ الْكافِرينَ ]، قصص/ 5 [وَ نُريدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثين‏]، نور/ 55 [وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى‏ لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَني‏ لا يُشْرِكُونَ بي‏ شَيْئاً وَ مَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُون‏]، توبه / 32 - 33 [يُريدُونَ أَنْ يُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ يَأْبَى اللَّهُ إِلاَّ أَنْ يُتِمَّ نُورَهُ وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُونَ - هُوَ الَّذي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى‏ وَ دينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُون‏]، فتح / 28 [هُوَ الَّذي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى‏ وَ دينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ كَفى‏ بِاللَّهِ شَهيدا]، صف / 8 - 9 [يُريدُونَ لِيُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُونَ - هُوَ الَّذي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى‏ وَ دينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُون‏] و ... . (لطف الله صافی گلپایگانی، امامت و مهدویت، ج 2 - 1، ج 2، ص 156 - 160، انتشارات جامعه مدرسین)

3. دلیل روایی و نقل تاریخی بر وجود امام زمان :

اما دلایل تاریخی و روایی در مورد ولادت امام زمان در زمان و مکان معین و تداوم حیات معجزه گونه ایشان، بسیار زیاد است که به دلیل عدم درخواست شما ذکر نشد. در صورت تمایل، می توانیم مشروح این دلایل را ارائه دهیم.

دیدگاه‌ها

علی 10:39 - 1401/10/20

یاصاحب الزمان ادرکنی

ناشناس 16:00 - 1401/11/18

پس وقتی امام زمان ظهور کند و بعد فوت ایشان جهان هستی باید ازبین برود چون شما گفتید جهان هیچ وقت بی امام نمی‌ماند.

علی خواجه حسینی

In reply to by ناشناس

12:13 - 1401/12/26

بنام خدا
عمر آقا امام زمان با عمر مخلوقین فرق داره جناب
امام انسان کامل است
اون امام چون امام از طرف خدا اومده برای هدایت انسان ها
ظهور آقاامام زمان مورد بحث است جناب
جهان بله بی امام نمی ماند عمر امام معصوم با انسان کامل فرق با انسان ناقص که ما هستیم

علی خواجه حسینی

In reply to by ناشناس

12:17 - 1401/12/26

اولا اینکه حدیثی داریم
مورد بحث جناب
همه رو که نمیشه اینجا پاسخ داد
جاش نیست
یعنی اینکه نمیشه همه رو گفت اینجا جناب

جواد شمسایی

In reply to by ناشناس

23:58 - 1402/02/15

طبق،روایات بعد از امام عصر عج الله تعالی و فرجه الشریف مسئله رجعت هست و حکومت ادامه دارد تا وقت معین

محمد علی 22:29 - 1401/11/21

اللهم صل الله علی محمد و آل محمد و عجل فرجم.
اللهم عجل لولیک فرج. یاکریم

بدون نام 17:28 - 1401/12/18

کاش بیشتر توضیح می‌دادید
به نظرم برای کسی که درباره این موضوع سوال داره تا این حد جواب کافی نیست.

سید 09:01 - 1401/12/19

با سلام اگر بخواهیم با توجه به صحبت‌های شما همه چیز را براساس حدس و گمان بپذیریم اشتباه محضه و آقایان محترم باید روشنگری بنیادی انجام دهند اگر امام عصر عج وجود با مقدسی که دارن وجود دارد که اعتقاد ما ب این است پس چرا این همه آثار ظلم در کشور وجود دارد پس نقش وجود امام کجاست

ناصرامامی مقدم 11:21 - 1402/01/03

ضمن عرض سلام .من یک معلم بازنشسته ام .گاهی این سوال ازسوی دانش آموزان واطرافیان پرسیده میشدومنهم جوابی درحداطلاعاتم میدادم .اماحقیقتا نه آنها قانع میشدندونه من دلایل قابل درکی داشتم.حالامن سوال میکنم چرابایداثبات وجودآقا اینقدرمشکل باشدکه نتوانیم افرادراچه مسلمان ویاغیرمسلمان قانع کنیم؟ماحتی برادران اهل تسنن رانمیتوانیم قانع کنیم چگونه مسیحیان وادیان دیگرراقانع کنیم؟آقایانی که دراین باب مطالعه میکنندراه آسانتری بمابیاموزندوگرنه اطلاعات ما کافی نیست .ومامدرکی نداریم.مانمیتوانیم جواب شیعیان رابدهیم پس چگونه جواب غیرشیعه رابدهیم؟ماطبق سفارشات قدیمیها میگوییم امام زمان وجوددارداماخدامیداندشک دراثبات آن رهایمان نمیکند.کجاینداستادانی که عمرخودراصرف اثبات امام زمان نموده اند؟پس لطفا ذهن آشفته مارا التیام بخشیدوماراازدوگانگی نجات دهید.ممنونم

پورسعید

In reply to by ناصرامامی مقدم

12:49 - 1402/01/24

هیچ دلیل عقلی وجود ندارد، باید توسل کنید به روایات، زیرا در قرآن هم ایه محکمی وجود ندارد. اصلا شما به این فکر کنید این فاصله غیبت تا ظهور که امامی نبوده تا راهنما باشد،تکلیف مردم چه بوده؟ میگویند همینقدر که اعتقاد داشته باشی کافیه! خب چه مشکلی حل میشود؟ پس تکلیف 8 میلیارد انسان دیگر چه میشود؟

غلام

In reply to by ناصرامامی مقدم

13:15 - 1402/03/03

بنده هم دیدگاه آقای ناصر امامی مقدم را قبول دارم.سوال: چرا آقا امام زمان عج برای اثبات وجود خود ،خودش را اثبات نمی کند؟ خواهشن اگه کسی می داند بیان فرماید

عبادی

In reply to by ناصرامامی مقدم

04:37 - 1402/05/06

منم باشما موافقم وذهنم بسیار درگیر این مساله شده وبه دنبال حواب مقنعم چه برای خودم چه دیگران

ناشناس 08:03 - 1402/01/04

متاسفانه برخی مسئولان کشور که دم از انتضار برای ظهور آقا برای عدالت دارند خود باعث ظلم ، فساد ، اختلاف طبقاتی و هزار مشکل دیگه تو کشور شدن که همین باعث شک و تردید یا حتی فرار جوانان از دین شده همه با نگاه کردن به دور و اطراف به راحتی این متوجه میشین

امیر 00:39 - 1402/01/25

این اطلاعات قطعاً ناکافی و در مواردی میشه گفت ساده‌انگارانه‌ست. لطفاً اگر اطلاعات دقیق‌تری دارید به اشتراک بگذارید.

محمدحسن 07:27 - 1402/01/25

با سلام
من اصلا قصد جسارت ندارم
ولی نکته ای باید بگم اینه که تمام دلایل آورده شده برای من بازهم قابل قبول نیست و همه صرفا تفسیر شخصی از آیات هسش.
2-نکته بعدی اینکه ، از کی و کجا اصول دین را از روایات و احادیث و روایات تاریخی در میارن؟ تاریخ و احادیث و روایات همیشه و همیشه دچار تحریف و نقصان و کم و زیادی بوده و شده و هست

Amirmohammad 23:40 - 1402/02/13

برای اثبات ظهور حضرت مهدی عجل الله و حتی اینکه ایشان زنده و در بین مردم زندگی میکنند یا خیر .از نظر حقیر نیازی به آیات قرآنی یا احادیث و روایات نیست .کافی است ابتدا نگاهی به درون خود و اینکه فرق بین ما زنده ها با مردگان چیست و اینکه جهان هستی و بعد موجودات از چه عناصری پدید آمده اند و سازنده و خالق همه اینها کیست بیندازیم .و در تمام جزئیات این مهم مدتی فکر و تدبر داشته باشیم .آنوقت به قدرتی عظیم و منظم و بسیار دقیق و بی نیازی بر می خوریم که وقتی قادر است جهان هستی را با نظم و اصول خلق کندو این روند بوده و ادامه هم دارد .پس همین قدرت عظیم که همگی تحت الفظی به آن خدا می گوئیم .قادر به هر کار بزرگ و کوچکی بوده و هست و دادن عمر زیاد به یک مخلوق یا امام عدل قرار دادنش ووو برای او کمترین کاری است که انجام داده و میدهد.پس هیچ جای شک و شبهه ای در وجود و ظهور امام زمان عج باقی نمی ماند.. والله اعلم بالصواب...

سجاد 16:31 - 1402/02/15

الهم عجل لولیک الفرج . امام زمان نگهدارتان

هاشمی 00:36 - 1402/04/27

سلام خداوند متعال قادر به هر کاری است مثلا اصحاب کهف بله امام زمان میاد انشا الا

محمدی 03:07 - 1402/04/31

من هرچقدر دارم فکر میکنم ،نمیتونم به باورم بگنجانم امام زمانی وجود داره اعتقاد همه ارزشمند ،

احمد

In reply to by محمدی

13:29 - 1402/05/16

برادر در هر عصر یک امام وجود دارد چون زمین بدون امام وجود نمی داشته باشه جستجو کن راهی که ابن سینا ، مولانا ، فردوسی رفته بود برو امام ره پیدا میکنی

هادی 21:06 - 1402/06/04

دلیل روایی و نقلی بر وجود امام زمان (ع) را هم مطرح کنید
باتشکر🙏

افزودن دیدگاه جدید

متن ساده

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • آدرس های صفحه وب و آدرس های ایمیل به طور خودکار به پیوند تبدیل می شوند.