عید قربان شروع داستان عشق و ایمان

عید قربان، روز اثبات تسلیم و بندگیه. روزی که انسان در برابر معبود و معشوق حقیقی، به هیچ بودن همه چیزای دیگه اعتراف می کنه. غیر را فدای دوست می کنه تا ایمان و عمل به هم گره بخوره و او به حقیقت تقوا و تسلیم برسه.
در مسیر بندگی، انسان بارها بر سر دو راهی غریزه و وظیفه قرار می گیره. در این دو راهی خطرناک، هر وقت وظیفه رو انتخاب کنه، در خط فرشتگان و پاکان قرار گرفته و اون روز برای او عیده! غریزه فرزنددوستی به ابراهیم(ع) می گه اسماعیل رو ذبح نکن و وظیفه به او می گه فرزندت را در راه خدا ذبح کن! ابراهیم(ع) در این دو راهی، وظیفه رو بر امیال شخصی و غریزه پیروز می کنه و عید قربان، عیدپیروزی عقل و وحی بر هوا و هوس می شه. برای همین در حدیثی از حضرت علی(ع) اومده: «هر روزی که در آن معصیت خدا نشود، عید است».
«کعبه، به دور دوست گشتن و قربانگاه از خود گذشتنه. کعبه، به معشوق پیوستن و قربانگاه از غیر او گسستنه.» قربانی در ظاهر، کشتن و ذبح حیوانی در مِناست، ولی این عمل اسراری در خودش داره که به اون ارزش و زیبایی ویژه ای داده.
قربانی کردن حیوان، نمادی از قربانی و ذبح حیوانیت انسانه. به انسان یاد می ده برای رسیدن به کمال انسانی، نفس حیوانی خودش رو بکشه، چنان که امام سجاد(ع) به شبلی می فرماید: «آیا هنگام قربانی، نیت کردی که حنجره طمع را ذبح کنی؟ اگر این کار را نکردی، پس قربانی نکرده ای».
قربانی کردن، درس بزرگ حضرت ابراهیم(ع) به همه انسان هاست. وقتی اون حضرت به قربانی کردن پسرش، اسماعیل مأمور شد، بدون هیچ تردیدی به جانب خداوند شتافت و جگرگوشه اش رو به آستان پروردگار تقدیم کرد.

بگذر از فرزند و مال و جان خویش
تا خلیل الله دورانت کنند

سر بنه در کف، برو در کوی دوست
تا چو اسماعیل قربانت کنند

قربانی، نمادی از انفاق و دستگیری از مساکینه. بخشش و قربانی و تقسیم اون در میان مردم به ویژه تنگ دستان، هم موجب قرب و نزدیکی به خداوند می شه و انسان رو مشمول عنایت الهی می کنه و هم بین افراد جامعه محبت ایجاد می کنه. این رابطه موجب انسجام و تعاون اجتماعی و گسترش خیر و نیکوکاری در جامعه می شه و اگر قربانی ها به صورت صحیح تقسیم بشه، میلیون ها گرسنه رو سیر می کنه.
قربانی، نمادی از مساوات و منعکس کننده عدالت اجتماعی در اسلامه! مستحبه که گوشت قربانی به سه قسمت تقسیم بشه: یک قسمت اون برای مصرف شخص قربانی کننده، یک قسمت اون برای هدیه دادن و یک قسمت اون برای انفاق نیازمندان.
قربانی کردن در منا، مقدمه رسیدن به غدیر است. اگر هواهای نفسانی در منا قربانی نشه، در غدیر خم، تسلیم حق شدن مشکله. اونچه از قربانی به خدای سبحان می رسه، گوشت و خون نیست، بلکه روح اونا که کردار و جان اعمال ماست. حاجی، وارث ابراهیم خلیل خواهد بود؛ به شرط در قربانگاه، اسماعیل نفس رو قربانی کرده و به درجه تسلیم در برابر اوامر الهی رسیده باشه.
مناسک حج که عید قربان در اوج عظمت اون قرار داره، افزون بر رسیدن به توحید، عامل مؤثری برای دست یافتن به انسجام و هم بستگی هرچه بیشتر مسلمان هاست.
حضرت علی(ع)، در خطبه 127 نهج البلاغه می فرماید: «از جدایی و پراکندگی بپرهیزید؛ زیرا انسانی که از مردم جدا شود، در اختیار شیطان قرار می گیرد، همچنان که گوسفند دور از گله نصیب گرگ می شود».
بهترین عمل در روز عید قربان، برائت از مشرکان و شیطان های عینی عالمه و این فقط وقتی ممکنه که مسلمانان با هر اندیشه و مذهبی با همدیگه همدل و متحد باشد.
قربانی کردن در دیدگاه اهل نظر، رمزی از ترک هوای نفسه. پیامدهای این ذبح باید مانند گوسفند قربانی شده به دیگران برسه. پس کسی که مالک هوای نفس خود شده و دیو هوا رو به بند کشیده، هم خودش از وسوسه ها و زیان های او در امانه و هم جامعه از گزند هواپرستی های او مصون می مونه.
گاه قربانی به قدری ارزشمنده که جز خداوند کسی به ارزش اون پی نمی بره. امام حسین(ع) در منا شرکت نداشت، ولی قربانی اون حضرت در پیشگاه پروردگار به قدری ارزشمنده که او و فرزندان و یاران او رو وارث اسرار منا و عرفات کرد. امام سجاد(ع) در مجلس یزید، خود رو فرزند مکه و منا معرفی کرد؛ چرا که بدون ریخته شدن خون امام حسین(ع) و یاران اون حضرت، از عرفات و مشعر و منا هیچ معنا و حقیقتی باقی نمی موند.

منبع : اشارات - آذر 1388 - شماره 127 - عید سعید قربان