آیا امام حسن و امام حسین علیهماالسلام در فتح ایران حضور داشتند؟

پایگاه اطلاع رسانی بلاغ| آیا امام حسن و امام حسین علیهماالسلام در فتح ایران حضور داشتند؟

چندی است در فضای مجازی بحث حضور امام حسن و امام حسین علیهماالسلام مطرح است تا مردم را نسبت به ائمه علیهم السلام بدبین نمایند. استناد این افراد تاریخ طبری و برخی کتابهای مشابه است. برای روشن شدن مطلب گزارشهای تاریخی را مطرح و بررسی می کنیم.

طبری در وقایع سال سی ام غزوه سعید بن عاص دو روایت آورده که در یکی اسم حسن و امام حسین علیهما السلام است(1) و در دیگری نمی باشد(2) وجالب اینکه هر دو روایت از یک سلسله سند برخوردار است و این تنافض آشکار حاکی از اضافه شدن این دو نام برای اهداف خاصی می باشد

یکی دیگر از مورخان به نام بلاذری نیز حضور این دو امام را با فعل مجهول بیان نموده(3) که آوردن فعل مجهول گزارش کنایه از بی اعتبار بودن آن در نزد نویسنده است.

سایر مورخان نیز این مطلب را از طبری نقل کرده اند که با بی اعتبار بودن گزارش طبری، گزارشهای آنها نیز فاقد اعتبار خواهد شد والا مورخان قبل از هم عصر طبری یا قبل از آن مانند تاریخ خلیفه و تاریخ یعقوبی از حضور حسنین علیها السلام در فتوحات چیزی بیان نکرده اند.(4)

مورخی به نام ابن اسفندیار در کتاب تاریخ طبرستان، درباره نامگذاری این شهر به مامطیر مینویسد :
آن موضع که مامطیر است به چشم امام حسن بن علی دلگشای و نزه آمد، آبگیرها و مرغان و شکوفه‌ها و ارتفاع بقعه و نزدیک به ساحل دریا دید، گفت : بقعة طیبة و ماء طیرٌ.(5)

اما آنچه ابن اسفنديار درباره وجه تسمیه مامطیرگفته با گفته بسياري از مورخين منافات دارد اردشیر برزگر در کتاب 'تاریخ تبرستان پیش از اسلام' درباره مامطیر گفته که این نام، معرب نام مه‌میترا است و این شهر باستانی جای میترای بزرگ و به بیان دیگر، آتشکده میترا بوده است.(6)

بنابراین ولي اولياءاله آملي می گوید:
آنچه در تاريخ تبرستان مسطور است كه در ايام خلافت عمربن الخطاب امام ابومحمدالحسن علي(ع)، و عبداله ابن عمر، و مالك بن حارث الاشتر و قسيم بن العباس به تبرستان آمده‌اند به حقيقت اصلي ندارد(7)

دلایل دیگر بر عدم حضور امام حسن و امام حسین علیه السلام در فتح ایران است که در ادامه خواهد آمد..

دلایل دیگر بر عدم حضور امام حسن و امام حسین علیه السلام در فتح ایران:

دلیل اول : حضرت علی علیه السلام در عصر امامت و خلافت خویش حسنین(علیهماالسلام) را از شرکت در معرکه صفین باز می داشت و چون در یکی از روزها آن حضرت متوجه شد که امام حسن علیه السلام آماده کارزار است فرمود: «از طرف من جلوی جوان را بگیرید تا با مرگش پشت مرا نشکند که من از رفتن این دو (امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام)به میدان نبرد دریغ دارم تا مبادا با مرگ آن دو نسل رسول خدا(صلی الله علیه و آله) قطع شود(8)

حال با چنین اکراه و امتناعی از سوی حضرت نسبت به حضور حسنین(علیهم السلام) در نبردهایی که به فرمان پیشوای عادلی همچون خویش صورت می‌گرفت، چگونه آن بزرگوار حاضر می شود که تحت زعامت زمامداران مورد اعتراض و انتقادش، فرزندان خویش را که پیشوایان آینده جامعه اسلامی هستند به جبهه جنگ بفرستد؟

دلیل دوم: در جریان شورش علیه عثمان حضرت علی علیه السلام سعی می کردند شورش را بخوابانند و امام حسن علیه السلام نیز به این کار اقدام کردند که عثمان به امام حسن گفت پدرت سخت از جان تو بیم دارد تو را سوگند می دهم که نزد پدرت باز گردی(9) و این ترس همان ترس از قطع شدن نسل حضرت رسول الله صلی الله علیه واله وسلم می باشد.

بنابر این با توجه به وجود چنین اشکال های سندی و محتوایی و نیز استبعادهایی که بیان شد، حضور حسنین(علیهماالسلام) در فتوحات عصر خلفا نمیتواند مورد پذیرش قرار گیردبه گمان قوی، دست تحریف‌گران و وارونه نویسان حقایق تاریخی در جعل چنین گزارش‌هایی بی تاثیر نبوده است.

پی نوشت:
1. طبری تاریخ، تحقیق ابوالفصل ابراهیم، بیروت، دارالتراث چاپ دوم، 1387ش. ج4، ص269
2. همان، ص270
3. بلاذری، فتوح‏البلدان،ص:326
4. تاريخ‏خليفة،ص:96، تاريخ‏يعقوبى/ترجمه،ج‏2،ص:59.
5. ابن اسفندیار ، تاریخ طبرستان، جلد اول، ص73،
7. آملی، اولیاء الله، تاریخ رویان، ص45
8. تاریخ طبری ،ج 4 ص 440 ،الفصول المهمه ،ص 82، شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج 1 ص 244
9. ابن اثیر، کامل، ج3، ص175

منبع:مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی